Ze hadden misschien wel goud in handen, bij Lernout & Hauspie. Maar de Belgen wilden te snel, te veel. Het resultaat is het grootste boekhoudschandaal in de Belgische geschiedenis.
Het is het Europese antwoord op Silicon Valley: de Flanders Language Valley. Een hightech campus, deels gefinancierd door de Vlaamse overheid, deels door Lernout & Hauspie. De lay-out heeft wat weg van een oorschelp. Passend bij de business van het spraaktechnologieconcern. En dat allemaal in het Belgische Ieper. Met de opening in 1999 gaat een droom van de oprichters Jo Lernout en Pol Hauspie in vervulling.
Ruim een jaar later gaat Lernout & Hauspie failliet.
Het tekent de ondergang van misschien wel de meest beruchte fraudezaak in het pre-Enron-tijdperk. Lernout en Hauspie mikken op de sterren. Na een moeizame start krijgen de twee oprichters iedereen mee. Tot aan de Vlaamse overheid aan toe. Ook Microsoft, Intel en AT&T behoren tot de investeerders. Liefst tien miljard bedraagt de geschatte waarde van het bedrijf op zijn hoogtepunt. De twee oprichters vormen de trots van België. Maar ze willen te veel, te snel.
Zuid-Korea
Mis gaat het indirect met de gang naar de Nasdaq, in 1995. Lernout & Hauspie beschikt met zijn spraakherkenningssystemen misschien wel over de techniek van de toekomst. Maar de wereld is op dat moment nog niet klaar voor toepassing op grote schaal. Niettemin wil het bestuur wél prachtige groeicijfers overleggen aan zijn aandeelhouders. Hetgeen de hype rondom het bedrijf – en daarmee ook de hang naar nóg meer groei – alleen maar doet stijgen.
Hauspie en Lernout pompen de cijfers van hun onderneming op tot grote hoogten. Zo zoekt het bedrijf onder meer zijn heil in Zuid-Korea door het lokale Bumil over te nemen. De Zuid-Koreaanse markt staat op dat moment bekend als stug en moeilijk te doorgronden voor westerse ondernemingen. Maar blijkbaar hebben de Belgen de code gekraakt. In het eerste kwartaal van 2000 noteert Lernout & Hauspie een omzet van 58,9 miljoen dollar. Ter vergelijking: exact een jaar eerder is dat nog 97.000 dollar.
Het zijn opmerkelijke cijfers, die vanzelfsprekend vragen oproepen. In eerste instantie alleen bij een analist van Goldman Sachs, die in een column in de Wall Street Journal stelt dat de winst van het bedrijf is opgeklopt. Aanleiding voor een journalist van diezelfde krant om dieper in de zaak te duiken. Hij stuit onder meer op zwaar overdreven groeicijfers, postbusfirma’s en spookbedrijven.
Gevangenisstraf
De aandelen van het bedrijf kelderen daarop in waarde. Zeker als ook de Amerikaanse beurswaakhond SEC in haar onderzoek naar Lernout & Hauspie op talloze onregelmatigheden botst. Het is de doodsteek voor het bedrijf, dat uiteindelijk in 2001 omvalt. Jo Lernout en Pol Hauspie zijn dan al opgepakt wegens een verdenking van fraude. Een rechter in Brussel oordeelt in 2010 dat de twee schuldig zijn. Beiden krijgen een gevangenisstraf van vijf jaar, waarvan twee voorwaardelijk.
En de Flanders Language Valley? Die komt na het faillissement van Lernout & Hauspie vrijwel volledig leeg te staan. Pas de laatste jaren melden zich weer enkele lokale ondernemingen op het terrein, dat inmiddels luistert naar een ietwat minder megalomane naam: het Ieper Business Park.
