Stille leiders. Verstild leiderschap. Het bestaat. Minder in onze westerse organisaties. We associëren succesvol leiderschap al gauw met extroverte eigenschappen en met handelen. Danielle Braun en Jitske Kramer hebben zich de afgelopen tijd verdiept in de kracht van stille leiders en verstild leiderschap in diverse culturen op de wereld.
Ze zijn er. Chiefs die zelf niet praten maar alleen maar luisteren … Tribes die beslissingen nemen op basis van ‘silent meetings’. Leiders die impact hebben door dat ene magische moment in plaats van door heel veel te doen.
Trots Afrikaans volk
De Okyame. Bij de Ashanti, een machtig en trots Afrikaans volk, had de koning groot gezag. De Ashanti koning hield regelmatig volksraadplegingen. Op een prachtige troon onder een parasol luisterde hij vooral naar de noden van het volk. Daarbij sprak hij niet zelf. Hij spreekt kort en fluisterend via een magische spreekstok. Die wordt vastgehouden door de spreker: de Okyame. De Okyame is een ware woordtovenaar. Met poëtische woorden maakt hij de vragen van de koning poëtischer, mooier, magischer. En de koning … Die spreekt niet hard op. Die is er. En dat is genoeg. Zo kan hij volop luisteren in plaats van zich te bekommeren om zijn woordkeus.
Lessen van de Ashanti in organisaties: Braun&Kramer hanteren werkvormen waarbij de leider uitstel van spreken krijgt, zodat hij of zij de tijd krijgt om écht te luisteren naar inbreng van medewerkers.
Talking sticks
Talking Sticks. Je hebt vast wel eens van het gebruik van een talking stick gehoord. Een talking stick werd en wordt gebruikt door Indianen uit Canada en Noord- Amerika. De stick wordt gebruikt bij stambijeenkomsten. De chief heeft de talking stick als eerste vast en begint met spreken. Als hij of zij is uitgesproken gaat de stick naar een ander stamlid, tot iedereen die wat te zeggen heeft, heeft gesproken. Bijzonder is, dat de spreker zelf bepaalt wanneer hij of zij de stick doorgeeft. En dat doet hij pas als hij of zij het gevoel heeft dat de hele stam echt naar hem of haar heeft geluisterd. Dat hij met oren en harten is gehoord. Dat maakt dat de aanwezigen niet bezig kunnen zijn met wat ze zelf graag zo gaan zeggen, maar écht moeten luisteren en ook moeten laten zien dat ze luisteren.
De talking stick in organisaties: of je nu een mooie talking stick gebruikt of een flapoverstift maakt niet uit. Maar een voorwerp dat mensen de kans geeft om echt uit te spreken en anderen uitnodigt om echt te luisteren blijkt tot een meer diepgaand overleg te leiden.
Bron: Danielle Braun en Jitske Kramer, Academie voor organisatiecultuur
