Belastingontwijking is voor de meeste in Nederland gevestigde multinationals een dagelijkse praktijk. Hoeveel belasting ze precies betalen is niet te achterhalen. Dit blijkt volgens Europarlementariër Paul Tang (Pvda) uit een QuickScan van de jaarverslagen van twintig grote multinationals. “Opvallend is dat alle onderzochte multinationals actief zijn op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar tegelijkertijd blijken ze alles in het werk te stellen om zo min mogelijk belasting te betalen”, aldus Tang.
Tang: ‘Wel goeie sier maken over maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar niet alle belasting betalen. Dat is een buitengewoon hypocriete moraal. Geen burger die daar mee wegkomt. Deze dubbele moraal hanteren veel multinationals en daar moet iets aan gedaan worden. Een Europees fair tax keurmerk voor eerlijk opererende multinationals kan een goed middel zijn om bedrijven te bewegen om wel een verantwoord belastingbeleid te hanteren.’
Nederland speelt volgens de PvdA een prominente rol in belastingontwijking en staat bekend als een land dat multinationals heel veel belastingvoordelen geeft. Een internationale aanpak moet ervoor zorgen dat multinationals op een eerlijke manier belasting gaan betalen. ‘Landen moet elkaar niet beconcurreren om met belastingvoordeeltjes bedrijven te lokken. Ze moeten juist samenwerken zodat multinationals de belasting betalen die ze moeten betalen. Dat geld kan gebruikt worden voor scholen, ziekenhuizen en veiligheid’, aldus Tang.
Vertekend beeld
Het is niet duidelijk hoeveel belasting de multinationals betalen. De gerapporteerde bedragen in het jaarverslag geven een vertekend beeld, aldus de PvdA. ‘Multinationals manipuleren winstcijfers zodat er zo weinig mogelijk belasting wordt betaald. IKEA draagt bijvoorbeeld een groot deel van haar winst af aan een stichting ter bevordering van design om het betalen van belasting te ontlopen. De stichting heeft een waarde van 37 miljard euro, maar IKEA betaalt nauwelijks belasting. De PvdA wil dat er een einde wordt gemaakt aan dit soort schimmige constructies. We moeten bedrijven verplichten om in hun jaarverslag op te nemen hoeveel belasting ze waar hebben betaald, zodat ze het niet meer kunnen verdoezelen’, zegt Tang.
