Grote Nederlandse ondernemingen geven nauwelijks inzicht in de wijze waarop zij IT inzetten in de strategische bedrijfsvoering. Dit blijkt uit een analyse van KPMG naar de wijze waarop de grootste ondernemingen van Nederland in hun jaarverslag inzicht geven in het gebruik van IT.
De bedrijven bieden weliswaar informatie over het gebruik van IT bij risicobeheersing en operationele besturing, maar gaan in beperkte mate in op de kansen die IT biedt en de strategische inzet van IT. Ruim 90 procent van de onderzochte jaarverslagen vermeldt het onderwerp informatietechnologie. De informatie die gegeven wordt, 
vertoont echter weinig diepgang. De bedrijven besteden met name aandacht aan het gebruik van IT in het kader van risicobeheersing en de continuïteit van de onderneming. Bijna 75 procent geeft aan hoe op welke wijze IT wordt ingezet om bijvoorbeeld datalekken en cybercrime te voorkomen. In ruim 60 procent van de verslagen worden de operationele mogelijkheden van IT genoemd. Daarbij gaat het vooral om de kostenbesparingen en efficiencyverbeteringen die met IT worden gerealiseerd.
Weinig houvast voor aandeelhouders
In minder dan 40 procent van de jaarverslagen wordt een relatie gelegd tussen IT en de strategie van de onderneming. “Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder meer de toepassing van big data en de steeds 
verdergaande digitalisering”, zegt Rob Fijneman (foto), Head of Advisory bij KPMG en hoogleraar IT-auditing aan de Tilburg University. “De meeste bedrijven onderkennen dat het gebruik van IT strategische kansen biedt en in toenemende mate een onderscheidende factor wordt. Vanuit dat oogpunt is een dergelijk percentage dan ook laag.”
Zo ziet Fijneman met name in de financiële sector allerlei nieuwe technologische toepassingen hun intrede doen. “En ook in de retailsector, zoals bij Uber en Zalando, zien we dat de technologie een steeds grotere rol speelt in de bedrijfsvoering van ondernemingen. De beperkte aandacht die de bedrijven besteden aan de strategische inzet van IT maakt het ook potentiële aandeelhouders lastig. Zij willen een overwogen keuze kunnen maken wanneer zij besluiten om te gaan investeren in high tech ondernemingen. De meerderheid van de jaarverslagen biedt hiervoor onvoldoende houvast.”
Inzet IT fundamenteel veranderd
Fijneman constateert dat de inzet van informatietechnologie in het bedrijfsleven de afgelopen decennia 
fundamenteel is veranderd. Fijneman: “IT is innovatief, kostbaar, kwetsbaar en onmisbaar. Niet alleen om de bedrijfsprocessen op gang te houden, maar ook steeds meer als essentieel onderdeel van innovatie. IT heeft duidelijk de puur ondersteunende rol achter zich gelaten en wordt steeds meer een drijvende kracht achter de strategie van ondernemingen.”
De kosten die met IT zijn gemoeid, zijn bovendien aanzienlijk, stelt Fijneman. “Gemiddeld genomen is IT-infrastructuur, software en de mensen die er intensief bij betrokken zijn, goed voor zo’n 20 procent van het bedrijfsbudget en er zijn geen aanwijzingen dat dat aandeel zal dalen. Het belang van IT neemt dan ook steeds verder toe.”
Verwijzing in code naar IT
In dit kader is het volgens Fijneman dan ook goed een relatie te leggen met de recente wijzigingsvoorstellen voor de Corporate Governance code. “Daarin wordt nu op twee plaatsen een verwijzing gemaakt naar IT. In de nieuwe voorstellen moet de toepassing van IT worden behandeld in de auditcommissie en moet minimaal één commissaris over specifieke ICT-deskundigheid beschikken. Gezien het toenemende belang van IT is het echter de vraag of het onderwerp niet in aanwezigheid van het voltallige bestuur en de voltallige Raad van Commissarissen zou moeten worden besproken.”
Lees ook
Databeveiliging en ICT zorgenkindjes cfo
