De enige constante is verandering. Het mag dan een cliché zijn maar niets is minder waar als we de tegenwoordige economie beschouwen. Wie had ooit gedacht dat een concern met een gevestigde naam als V&D om zou vallen? De retail heeft het zwaar in Nederland maar het is niet de enige sector die onder vuur ligt. Jacques van de Wal houdt als Hoofd Economisch Bureau Nederland bij ABN AMRO dagelijks de vinger aan de pols van de conjunctuur. Hoe staat het met onze economie, waar gaan we naartoe? Wat zijn bedreigingen en waar liggen kansen? Van de Wal vertelt er alles over tijdens de cm: Nationale Controllersdag, waar ook Travix-CFO Franklin Hagel spreekt, op 9 juni a.s.
Van de Wal is niet onverdeeld positief over de economie van ons kikkerlandje. ‘We zijn een open economie dus gevoelig voor wat er in andere landen gebeurt. Denk aan de afkoeling van de economie in China, de oorlogen in het Midden-Oosten, de tanende samenwerking binnen de EU, de Brexit-dreiging en het migrantenprobleem. De financiële markten waren begin dit jaar dan ook instabiel, maar lijken nu in een rustiger vaarwater terecht gekomen te zijn. Wetten uit het verleden gelden niet meer: een lage olieprijs geldt nu als economische zwakte in plaats van sterkte! Ondanks al deze ontwikkelingen zit onze groei de laatste jaren op anderhalf tot twee procent. Niet spectaculair maar binnen de EU ook zeker niet slecht. Belangrijk is dat de huizenmarkt weer aantrekt. In de Randstad is deze markt zelfs soms oververhit. Een opsteker voor de doe-het-zelfbranche en de woninginrichtingssector. Deze sectoren zijn weer groter in omvang dan voor de crisis in 2008.’
Flink opschudden
Aandachtspunt is volgens Van de Wal zeker de werkloosheid. Die wil maar nog niet echt substantieel dalen. Jongeren en 50-plussers hebben het nog steeds moeilijk. Ook is er steeds minder vast werk. Van de Wal ziet flexwerk alleen maar toenemen. ‘Organisaties moeten steeds sneller reageren op veranderingen. We spreken zelfs van disrupties, heftige veranderingen ineens van buitenaf. Dan hebben we het meestal over buitenstaanders die bestaande markten flink opschudden. Denk aan Spotify, AirBnB en Uber. Die disrupties zijn geen toeval maar hebben alles te maken met de digitale transformatie die voor alle sectoren structureel begint te worden. Er is geen ontkomen meer aan! De invloed van internet zet businessmodellen op zijn kop. Zie de ontwikkelingen in de retail.’
Kansen digitale transformatie
De digitale transformatie biedt ook kansen. Van de Wal doelt op ‘the internet of things.’ ‘Alles is in toenemende mate via internet verbonden, dat zie je in steeds meer branches. Bijvoorbeeld in de agrarische sector. Voor akkerinspecties worden drones ingezet. Koeien worden via internet gemonitord. In de zorg wordt via internet maatwerk op afstand geleverd. De muziek- en filmbranche zijn natuurlijk compleet veranderd door het fenomeen ‘streamen via internet.’ En onze eigen bancaire sector mag ik natuurlijk ook niet vergeten. De intrede van internetbankieren heeft een grote impact op de organisatie gehad. Het aantal filialen is sterk afgenomen en het accent is verschoven van transactieverwerking naar service en complexere zaken. Zo kan ik nog wel even doorgaan…’
Ballast van ‘een verleden’
Kortom, internet is alom aanwezig in alle sectoren en heeft een niet te onderschatten impact op onze economie en samenleving. Het is niet meer weg te denken. Ook niet bij de beoordeling van kredietaanvragen voor investeringen. ‘Hier komen we op het terrein van de financials. Banken vragen tegenwoordig standaard naar de digitale component in het business model. Met het oog op de toekomstbestendigheid moet je daar echt aandacht aan besteden. Vooral bestaande organisaties die de ballast van ‘een verleden’ met zich meedragen, zijn vaak nog terughoudend op dit vlak.’
Investeringen in fintech
‘We zien nu veel aandacht van investeerders voor fintech startups,’constateert Van de Wal. ‘Dat is niet voor niks. Die zijn wendbaar, worstelen niet met een bestaande IT-organisatie, stellen internet en big data centraal en richten zich op kansrijke niches. Op korte termijn wordt het belang van internet en big data wellicht overschat maar op lange termijn juist onderschat. Het gaat vooral ook om de mindset van die nieuwe bedrijven. Cijfers zijn een gestold verleden, het gaat erom patronen te herkennen die relevant zijn voor de toekomst. Realtime cijfers en big data zijn de moeite waard om in te investeren. Intern zijn wij ook bezig met big data-projecten, bijvoorbeeld via ons zogenoemde RiskLab.
Auteur: Bianca Minkman
