De uitslag van het Britse referendum heeft het vertrouwen in het economisch klimaat geschaad. Een gebrek aan consumentenvertrouwen is volgens econoom Philip Bokeloh echter niet de grootste dreiging voor de Europese economie. De politieke onzekerheid brengt veel meer risico’s met zich mee.
Het consumentenvertrouwen heeft een vrije val gemaakt, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS). Lange tijd is het vertrouwen niet zo laag geweest. Philip Bokeloh, senior econoom bij ABN AMRO, sluit niet uit dat het harde oordeel van de consument het bedrijfsleven raakt. ‘Als consumenten structureel weinig vertrouwen in de economie hebben, dan zijn de afzetmogelijkheden voor bedrijven waarschijnlijk ook gering.’
Zie ook: Hoofdeconoom ABN AMRO over Brexit: ‘Het blijft nooit bij één schok’
Een gebrek aan consumentenvertrouwen kan gaan vreten aan het bedrijfsleven, maar Bokeloh verwacht eerder dat het andersom zal zijn. ‘Consumenten zullen eerder reageren op teruglopende investeringen met als gevolg een slechte situatie voor de arbeidsmarkt. Dat is slecht voor het vertrouwen van consumenten, die daardoor minder besteden en vervolgens zullen er ook minder investeringen zijn in de economie.’
Onzekere bedrijven
Een eventueel domino-effect van economische rampspoed zal volgens Bokeloh bij onzekere bedrijven beginnen. ‘Wij denken dat de Brexit negatieve uitwerkingen heeft op de economie, maar in eerste instantie zal het negatief uitwerken op bedrijven die onzeker zijn over de onduidelijkheid van de politieke status in het Verenigd Koninkrijk. Als gevolg daarvan wachten bedrijven even met investeren. Dat gebeurt momenteel met name in Engeland en op het moment dat er niet geïnvesteerd wordt, dreigt er een recessie voor Engeland en zal er ook en vraaguitval zijn. Dat heeft weer gevolgen voor onze exportbedrijven die dan weer minder zullen kunnen uitvoeren naar het VK.’ Indirect zal dat ook gevolgen hebben voor het Nederlandse bedrijfsleven. Europa heeft last van vraaguitval in Engeland en Nederland verhoudingsgewijs meer vanwege de intensievere handelsrelatie met de Britten.
