Nederland behoort tot de top van Europa op het gebied van innovatie. ‘Tot mijn verbazing moet ik concluderen dat de publieke sector het op dat gebied beter doet dan het bedrijfsleven’, zegt Jan van den Ende, hoogleraar Management of Technology and Innovation aan Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM).
Deze week bleek uit de nieuwste editie van de European Innovation Scoreboard van de Europese Commissie dat Nederland op het gebied van innovatie tot de top van Europa behoort. Ons land blijft weliswaar op de vijfde plaats staan, maar is gepromoveerd van de groep ‘strong innovators’ naar ‘innovation leaders’. ‘We doen het erg goed, maar veel nieuwe kennis blijft toch nog ongebruikt op de plank liggen’, signaleert hoogleraar Jan van den Ende.
De promotie naar ‘innovation leaders’ is geen felicitatie waard?
‘Als je de prestaties van Nederland in de afgelopen tien jaar analyseert op de European Innovation Scoreboard zie je dat ons land significant omhoog kruipt en harder stijgt ten opzichte van het gemiddelde. Een positieve tendens, maar het innovatiemanagement moet verder verbeterd worden.’
In het recente onderzoek blijkt dat Nederland het op het gebied van innovatiemanagement niet slecht doet.
‘Dat is wel opvallend, ja. De cijfers laten zien dat Nederland het beter doet dan eerder werd aangenomen. Bij innovatiemanagement gaat om het managen van het proces om kennis daadwerkelijk om te zetten in succesvolle nieuwe producten en diensten. Dat werd tot nu toe als de achilleshiel van het innovatieproces in ons land gezien. Dat moet overigens nog veel beter. Veel kennis ligt ongebruikt op de plank. Zonde, omdat innovatie nu eenmaal hét instrument is waarmee je de internationale concurrentie het hoofd kunt bieden.’
U analyseert de prestaties van Nederland al enkele jaren. Wat valt u op?
‘Allereerst dat de productensector in Nederland het beter op de rit heeft dan de dienstensector. Bij productiebedrijven signaleer ik veel meer innovatiepijplijnen en wordt innovatie breed aangepakt. Positief. Aan de andere kant zie ik dat businessmodel innovatie veelal onderbelicht blijft. De focus op andere verdienmodellen is er bijvoorbeeld weinig, terwijl de kansen er zijn. Ook nu. Simpel voorbeeld: misschien is verhuren van iets wel beter dan verkopen. Bedrijven zijn nog te weinig bezig met dit soort innovatie.’
De dienstensector blijf daarin nog meer achter?
‘Deze sector is goed voor 70 procent van onze economie, maar implementeert innovatieve oplossingen vooral ad hoc. Een gedegen innovatiestrategie, met een duidelijke focus op de toekomst, mis ik. Er zijn bijvoorbeeld enorm veel consultants die bedrijven vertellen hoe ze moeten innoveren, maar diezelfde consultants hebben in hun eigen bedrijven innovatief denken veelal niet geïmplementeerd. Dat is wonderlijk.’
In samenwerking bij publicaties tussen researchinstellingen en het bedrijfsleven scoort Nederland meer dan twee keer zo hoog als het gemiddelde van de EU. Wat zegt dat?
‘Dat de overheid en researchinstellingen het op dit gebied prima doen en veel nadruk leggen op samenwerking. De overheid zet innovatie op de agenda in Nederland. Dat doen ze prima. De overheid scoort in de Europese scoreboard eigenlijk beter dan het bedrijfsleven. Ja, dat is wel een verbazingwekkende conclusie.’
Jan van den Ende, hoogleraar Management of Technology and Innovation aan Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) analyseerde de prestaties van Nederland van de afgelopen jaren. Zijn (Engelstalige) rapport vindt u hier.
