In 2015 werden miljarden gepompt in startups. Maar investeerders zijn voorzichtiger geworden. ‘Optimisme maakt plaats voor realisme,’ zegt Daniël Horn van KPMG Innovative Startups.
Is de startup-hype voorbij?
‘Het jaar 2015 was gewoon uitzonderlijk qua investeringen, met de aanwas van de meeste unicorns (jonge techbedrijven met een waarde groter dan 1 miljard dollar, red.) ooit. In het afgelopen kwartaal waren dat er maar zeven. Je ziet ook dat bedrijven die vorig jaar gewaardeerd werden op een miljard, niet altijd de ambitie kunnen doorzetten en dat de waardering soms is gehalveerd. Kijk naar Jawbone, Foursquare, dat heeft best een impact. In een volgende ronde halen ze immers minder geld op en goed personeel loopt weg omdat de startups niet de groeiambities kunnen waarmaken. Voor bestaande unicorns is het eveneens lastig. De markt is minder verhit, optimisme maakt in 2016 plaats voor realisme.’
Het vertrouwen van investeerders is geschaad?
‘Ik denk dat ze voorzichtiger zijn met grote investeringsrondes. Je ziet dit jaar een normaal verloop, na de verhitting van vorig jaar.’
In de eerste drie maanden dit jaar zagen we 365 transacties met een waarde van 3,5 miljard dollar. In het tweede kwartaal telden we 385 transacties met een waarde van 2,8 miljard dollar, waarmee voor het eerst sinds 2014 de investeringssom onder de 3 miljard dollar uitkwam. Met name investeringen in het Verenigd Koninkrijk namen af.
Brexit en de onzekerheid over de gevolgen spelen een belangrijke rol in de terughoudendheid van investeerders. Is dat vooral vanuit strategisch oogpunt?
‘De impact van een Brexit is nog niet helder, dus ook welke marken er het meest last van krijgen. In de huidige cijfers zie je nog niet echt het effect van de aankondiging van een Brexit. Maar op termijn geldt voor investeeerders hetzelfde als bij een echtscheiding: zolang de afwikkeling niet afgerond is, blijf je wat voorzichtiger en neem je de tijd.’
In automatisering wordt overigens nog wel fors geïnvesteerd.
‘Techbedrijven zijn de afgelopen vijf kwartalen goed voor 77 procent van de activiteiten wereldwijd en blijft de grootste sector om in te investeren. In andere sectoren hebben de nieuwe spelers die funding binnenhalen allemaal een technologie gebaseerd businessmodel. Automatisering zorgt ervoor dat bedrijven enorm schaalbaar worden, wat het enorm interessant maakt voor investeerders. Bij zulke bedrijven is de kans groter dat ze de investeringen verdubbelen of zelfs vervijfvoudigen.’
Automatisering zorgt ook voor angst. Bijvoorbeeld over banenverlies. Die trend zet door.
‘Het is nog maar het begin. Artificial Intelligence (AI) wordt steeds bereikbaarder. Je ziet veel meer startups die AI-services gebruiken om producten te ontwikkelen. De impact op de maatschappij wordt groot. Niet alleen laagopgeleide werknemers worden geraakt, ook de kredietanalist bij een bank, doctoren die worden ondersteund met een AI-behandelplan, de accountant… . Ja, de komst van de stoommachine hebben we ook overleefd, maar de impact is nu veel groter. Voor zowel laag- als hooggekwalificeerde medewerkers.’
