Idealistisch en niet-idealistisch. Volgens Theodor Kockelkoren zijn er twee typen toezichthouders. De eerstgenoemde groep kiest voor een vrije interpretatie van de regels. De ander leeft de wetgeving streng na, maar dat is niet altijd bevorderlijk voor ondernemend Nederland. ‘Een onderneming loopt dan vast.’
Theodor Kockelkoren, adjunct-professor van het TIAS GovernanceLAB, zegt dat een toezichthouder die zelf niet-idealistisch is precies de regeltjes in de wet zal nalopen en die handhaven. Er zijn genoeg toezichthouders die hieraan de voorkeur geven en er zijn ook genoeg mensen die dergelijk toezicht prefereren. Volgens Kockelkoren is dat niet zonder risico’s. ‘Niet-idealistisch toezicht vereist een grote mate van detail in de wetten. En dan begint het mis te gaan. Deze detailregels blijken regelmatig genoeg niet te passen op de werkelijkheid. Daarvoor is die werkelijkheid te complex en verandert te snel. Een onderneming loopt dan vast,’ zegt Kockelkoren. ‘Als de ondernemer met de niet-idealistische toezichthouder belt, hoort hij “Meneer, wij passen alleen de wetten en regels toe. Dat dient u ook te doen, niet meer of minder.” Op het gesputter dat de wetten en regels niet duidelijk zijn en in het geval van de beller slaan als een tang op een varken, heeft de niet-idealistische toezichthouder geen boodschap: “Meneer, wij maken die regels niet. U moet zelf maar bepalen wat u moet doen. Goedemiddag.”’
Zie ook: Is transparantie goed voor het vertrouwen in de toezichthouder?
De ondernemer voelt zich volgens Kockelkoren dan niet gemotiveerd om het ideaalbeeld te helpen realiseren. ‘De idealistische toezichthouder zal echter een ondernemer van goede wil tegemoet komen. En proberen om een weg te vinden die de publieke belangen en de private belangen samen laten gaan.’ Volgens Kockelkoren is er in elk geval geen grote hoeveelheid detailregels nodig om dat te bereiken. ‘Een idealistische toezichthouder heeft ook ruimte nodig van de politiek om naar bevinden te kunnen handelen. En minstens even belangrijk: een idealistische toezichthouder vergt uitstekende mensen om succesvol te kunnen zijn.’
