Negen jaar na het uitbreken van de financiële crisis dreigt wereldwijd bij de banken een gevoel van comfort te ontstaan. Basel 3 is immers ingevoerd, de hervorming van alle regelgeving is voltooid en internationale standaarden hebben ervoor gezorgd dat de banken wereldwijd met hetzelfde speelveld te maken hebben.
Bovendien zouden de sterk gekapitaliseerde banken weer in staat zijn de economische groei in de wereld een impuls te geven door de sterk toegenomen leencapaciteit en kunnen de kapitaalmarkten inmiddels de hiaten opvullen die sommige banken hebben laten vallen. ‘De realiteit is echter anders en er lijkt dan ook sprake van een vals gevoel van zekerheid’, signaleert Ferdinand Veenman, partner bij KPMG en segmentleider Banking.
Uitleenactiviteit
Veenman constateert dat de hervormingen op het gebied van regelgeving verre van compleet zijn. Veenman: “Grote delen van de agenda verkeren nog in de ontwerp- of kallibratiefase. Bovendien worden internationale standaarden niet overal op dezelfde wijze geïmplementeerd. Zo kan er lokaal voor worden gekozen om strengere standaarden te introduceren, waardoor geen sprake is van een level playing field. En hoewel banken hun kapitaalspositie aanzienlijk hebben versterkt, geeft dit nog onvoldoende inzicht in de gezondheid van de banken. Bijvoorbeeld de omvang van de slechte leningen die nog op de balans staan. En de laatste jaren laten ook zien dat sterker gekapitaliseerde banken niet automatisch leiden tot meer uitleenactiviteit. Bovendien moeten we vaststellen dat de toegang tot de kapitaalmarkt nog altijd beperkt lijkt te blijven tot de echte grote bedrijven en is mede gelet op Brexit een echte Europese kapitaalmarktunie nog vooral toekomstmuziek.’
Basel 4 is aanstaande
Banken zullen er volgens Veenman rekening mee moeten houden dat aanvullende regelgeving aanstaande is. Veenman: ‘Bovendien zullen zij te maken krijgen met extra kapitaaleisen door bijvoorbeeld de introductie van capital floors of beperkingen als het gaat om het gebruik van internal rating based kapitaalmodellen. Voor de banken is het dan ook essentieel dat zij de komende tijd extra energie steken in het bepalen van hun strategische koers en het opnieuw definiëren van hun businessplannen. Het moge duidelijk zijn dat de onzekere uitkomst van bepaalde discussies over de Risk Weighted Assets (RWA’s) van banken van grote invloed is op deze businessplannen. Basel 4 zal van grote invloed zijn op de kapitaalbuffers die de banken moeten aanhouden. Niet alleen de weging voor hypotheekexposure is hierbij van belang, maar ook de mate waarin sovereign risk en corporate risk worden vertaald naar de RWA’s.’
Commerciële uitdagingen
Volgens Veenman zullen banken hun strategie zo moeten aankleden dat zij niet alleen afdoende kunnen omgaan met toezicht en regelgeving. ‘De banken zullen ook rekening moeten houden met een groot aantal commerciële uitdagingen. Om een levensvatbare toekomst te garanderen is het voor de banken van essentieel belang om een gedegen onderscheid te maken tussen winstgevende en verliesgevende activiteiten. Daarnaast moet er voldoende ruimte zijn om te kunnen investeren in het vernieuwen of vervangen van verouderde IT-systemen en te kunnen reageren op de toenemende concurrentie van nieuwe banken en branchevreemde ondernemingen.’
