De belangstelling voor Nederlands kantoorvastgoed neemt fors toe. In de eerste helft van 2016 is voor 2,3 miljard euro in Nederlandse kantoorgebouwen geïnvesteerd, een toename van 146 procent ten opzichte van de eerste zes maanden van 2015.
Daarnaast nam de leegstand van kantoorruimte in deze periode af met 5,4 procent naar zo’n 15 procent. Door de groeiende belangstelling ontstaat er steeds groter tekort aan kwalitatief hoogwaardige kantoorruimte op belangrijke locaties, zoals de Amsterdamse Zuidas.
Zie ook: Dreigend tekort aan kantoren ondanks leegstand
Uit de European Real Snapshot van KPMG, een halfjaarlijks onderzoek naar de ontwikkelingen in de Europese vastgoedsector, blijkt dat de ontwikkelingen in het Nederlandse kantoorvastgoed een groot contrast vormen met de bewegingen op andere locaties in de Europese markt, zoals in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
Sander Grunewald van KPMG: ‘Zo daalden de investeringen in Duits kantoorvastgoed in eerste zes maanden van dit jaar met 18 procent tot 7,6 miljard euro, met name door beperkingen in het kwalitatief hoogwaardige aanbod. Het aantal transacties nam wel toe, maar het totale volume nam af.’ In het Verenigd Koninkrijk nam vooral als gevolg van Brexit juist de belangstelling voor vastgoed fors af. ‘Het vertrouwen is duidelijk minder geworden en beleggers kijken bij mogelijke investeringen steeds kritischer naar het sentiment dat onder mogelijke huurders leeft.’
Investeringen in Europa dalen
Vergeleken met de eerste zes maanden van 2015 daalden de totale investeringen in Europees vastgoed in de eerste helft van dit jaar met 30 procent tot 107,5 miljard euro. ‘De onzekerheid die voortvloeit uit het besluit van het Verenigd Koninkrijk om de Europese Unie te verlaten heeft er duidelijk toe geleid dat de risicobereidheid van investeerders is afgenomen’, concludeert Grunewald. ‘Daarnaast is door het steeds beperkter beschikbaar zijn van kwalitatief hoogwaardige objecten, de concurrentie tussen investeerders verder toegenomen en zijn de aanvangsrendementen van het topvastgoed verder gedaald. Deze combinatie van factoren heeft geleid tot een afname in het volume van de transacties.’
Leeg Londen?
‘Vanzelfsprekend heeft het Britse vastgoed de grootste gevolgen ondervonden van Brexit. In het tweede kwartaal van dit jaar namen de totale investeringen af met 53 procent. In Londen daalden de investeringen zelfs met 75 procent. In een aantal andere landen, zoals Italië, Zweden en Spanje, trokken de investeringen in vastgoed echter aan.’
Verwachtingen niet negatief
Ondanks de stevige daling van het volume in Europa zijn de verwachtingen niet per se negatief. Frank Mulders van KPMG: ‘De lage rente en het ruime aanbod van liquiditeit zorgen ervoor dat beleggers blijven zoeken naar lange termijn investeringen. Het jaar 2015 was een jaar met een zeer hoog volume dat dit jaar ook zonder Brexit niet geëvenaard zou zijn, met name door het te kort aan kwalitatief hoogwaardige objecten.
De fundamenten in Europa blijven dan ook op orde, al liggen er wel een aantal met name politieke risico’s op de loer. Het ‘besmettingsrisico’ van Brexit naar andere landen in de van vorm verkiezingen en referenda zou een rem op de investeringen in de vastgoedmarkt kunnen zetten. De verkiezingsuitslag in de Verenigde Staten kan hier wel eens verder aan bijdragen.’
