Formule 1 is in Nederland momenteel razend populair, niet in de laatste plaats door Sportman van het jaar Max Verstappen. Erik van der Meijden, CEO van Exact, de persoonlijke sponsor van Max Verstappen, ziet vele parallellen tussen het bedrijfsleven en de Formule 1. ‘Sturingsinformatie is essentieel, maar data komen niet vanzelf in actie.’
Evenals in de coureursport wordt in het bedrijfsleven bakken data gemonitord. Het gebruik van data kan leiden tot strategische aanpassingen op de zeer korte termijn, zag Erik van der Meijden op Monza. Tijdens het tweede deel van de kwalificatie konden de gasten de communicatie tussen Verstappen en de engineers in de pits live volgen. ‘Een interessante ervaring. Verstappen stond na het eerste deel van de kwalificatie achtste. Een gevaarlijke plek: alleen de beste tien coureurs mogen meedoen aan de derde en laatste sessie. Bovendien is de bandensoort waarmee ze in het tweede deel hun snelste tijd neerzetten van groot belang. Daarmee moeten ze op zondag tijdens de wedstrijd de race beginnen.’
Zie ook: Wat doet Max Verstappen als hij wolken aan de hemel ziet?
Verstappen wilde het tweede deel van de kwalificatie graag rijden op softs, de op een na zachtste bandensoort – hoe zachter de band, hoe sneller. En op de softs zou de RB12 minder pitstops hoeven te maken tijdens de race, met kans om op het ‘snelheidscircuit’ van Monza – een baan die de Red Bull-auto’s niet zo ligt – toch voorin te komen. Van der Meijden: ‘Maar de marges met andere teams waren zeer klein. Als ze tijdens het tweede deel van de kwalificatie op die banden zouden blijven rijden was de kans groot dat ze buiten de top 10 zouden vallen. Toen zeiden de engineers: “Nee Max, de marges zijn te klein, we moeten over op supersofts.” Dus hebben ze de banden verwisseld. Ze werden achtste.’
Iets meer korting?
Een compromis op de zeer korte termijn ten faveure van de korte termijn: zo karakteriseert Van der Meijden deze bandenwissel. In het bedrijfsleven gebeurt dit ook. Hij trekt een parallel met een salesteam dat aan een verkoopdeal werkt. ‘Dan sta je soms ook voor de keuze: moeten we op deze prijs blijven zitten? Of moeten we iets meer korting geven zodat we net iets beter uitkomen dan de concurrent?’
In het algemeen geldt: hoe meer data hoe beter, vindt Van der Meijden. In de Formule 1 én in het bedrijfsleven – bijvoorbeeld om op het juiste moment te kunnen inhalen of een nieuwe klant binnen te hengelen. En voor het totaaloverzicht. Hij geeft een voorbeeld: ‘In de Formule 1 is de vrije baan extreem belangrijk. Als je met je wagen op een goede positie ligt en achter achterblijvers belandt, is dat op sommige circuits extreem vervelend. Dan verlies je mogelijk veel tijd ten opzichte van de auto achter je. Op basis van racedata kan bepaald worden of het wellicht een ideaal moment is voor een pitstop om tijdverlies te beperken. Aan de kant kunnen ze precies uitrekenen wat het juiste moment is voor zo’n stop.’
Ook binnen een onderneming moeten er mensen zijn die overzicht houden. ‘In het heetst van de strijd overzie je niet wat er verder in de branche en in de wereld gebeurt. Wat voor effect heeft dat op jouw organisatie? Daarvoor kunnen data-analyses van groot belang zijn. Op basis van die informatie kunnen professionele bestuurders besluiten een nieuw product of nieuwe dienst aan te bieden, een nieuwe markt te betreden, of bijvoorbeeld meer te investeren in R&D.’
Analysis paralysis
Tegelijkertijd maakt de Exact-topman een voorbehoud. ‘Je kunt heel veel data raadplegen, maar op een gegeven moment moet je actie ondernemen, kansen pakken. Als je te lang wacht, loop je kans dat je te laat bent. Analysis paralysis heet dat. Soms weet je eigenlijk al voor de data het laten zien wat er aan de hand is en wat je nodig hebt. Een excellente manager die streeft naar het hoogst bereikbare – de beste klantenservice, klantervaring of de nieuwste versie van een product – besluit op basis van data en inzicht en ervaring. Een coureur, bestuurder of manager hoeft volgens Van der Meijden bovendien niet alles te weten. ‘Bij Exact werken we ook met KPI- en Metricsdashboards. Maandelijks krijg ik een pak informatie van wel honderd pagina’s met alle informatie over de business. Uiteindelijk wil je één plaatje om te zien hoe een specifieke business het in een specifiek land doet. Het gaat om het juiste overzicht.’
De Formule 1 is een wereld vol specialisten. Dat is inherent aan het grote belang van data en techniek. Ook de coureurs moeten hierin goed thuis zijn. Waar vroeger kracht en lef de belangrijkste skills waren voor talentvolle coureurs, draait het nu vooral om verstand van en voeling met techniek, inzicht en intelligentie. Ter illustratie: het stuur heeft alleen al 700 verschillende functies. Om te beoordelen of hij al die informatie aankan, is bij Verstappen zelfs zijn hersencapaciteit gemeten. ‘Daaruit bleek dat Max nog voldoende over had om, naast het bedienen van de knoppen en het sturen, de meest briljante inhaalmanoeuvres uit te voeren.’
Verstappen is volgens Van der Meijden een groot talent. ‘Hij kan niet alleen uitstekend rijden, hij heeft ook gevoel voor techniek. Dat laatste is van groot belang voor de verdere perfectionering van de auto. Door middel van de juiste feedback helpt een goede coureur de auto beter te maken.’ In het bedrijfsleven is een goede terugkoppeling eveneens van groot belang. Daar is ook veel aandacht voor, weer de Exact-directeur. Hij noemt de analyse van een verloren deal. ‘Een matige verkoper zal dan volstaan met: we waren te duur of we misten een bepaalde functionaliteit. Een goede salesman gaat verder. Die wil er iets van leren zodat hij de volgende keer meer kans heeft op succes.’
Talentenprogramma’s
Er zijn nog meer overeenkomsten tussen de Formule 1 en het bedrijfsleven. Zo heeft Red Bull speciaal voor jonge, talentvolle coureurs het Toro Rosso Racingteam. Verstappen debuteerde in 2015 bij Toro Rosso als jongste Formule 1-coureur ooit. Ook veel bedrijven hebben programma’s voor talenten. Een goede zaak, vindt Van der Meijden. ‘Het liefst heb je toch management van binnenuit. Die kennen het bedrijf. Je hebt zelf in de hand waar en wanneer je hen inzet. Door talenten snel extra stappen te laten zetten, daag je ze uit. Soms lukt dat niet. Dan moet je mensen van buiten halen en ben je veelal ook nog eens duurder uit.’
Het koesteren van talent, specialisatie, goede interne communicatie, ambitie: de parallellen tussen de autosport en het bedrijfsleven mogen dan evident zijn, voor Van der Meijden spreekt de superioriteit van de Formule 1 op het gebied van techniek en datagebruik het meest tot de verbeelding. Veel bedrijven kunnen daar volgens hem nog niet aan tippen. Dat geldt ook zeker voor het mkb. Terwijl er voor deze ondernemers al heel veel mogelijk is. Eén ding wil hij daarbij wel benadrukken: ‘Je moet wel blijven acteren, blíjven ondernemen. Data komen niet vanzelf in actie. Nóg niet.’
DE ZES LESSEN VAN DE FORMULE 1
1. Gebruik van data, data-analyses en voortdurende technologische innovatie is essentieel.
2. De focus op data en techniek vergt gespecialiseerd personeel.
3. Zorg voor goede feedback. Ervaringen van medewerkers zijn van groot belang voor het verbeteren van een product of dienst.
4. Succes is een kwestie van teamwork.
5. Koester talent.
6. Vaar niet blind op sturingsinformatie, blíjf ondernemen.
