Veel organisaties hebben geen capaciteit of ruimte voor een fulltime treasurer, maar wel behoefte aan de expertise. De verantwoordelijkheden komen dan vaak bij de controller te liggen. Het is de vraag of hij het specialistische vakgebied van de treasurer aankan.
Volgens Rudolf Bosveld, docent van de opleiding Treasury Management van NIVE Opleidingen, is de behoefte aan goed opgeleide treasurers groot. ‘De hogere financiële functies zijn lastig te vervullen, maar de semi-publieke sector vraagt hier wel om, en het bedrijfsleven zeker ook.’
Zie ook: ‘De HR-functie kan ook vanuit de CFO bekeken worden’
De treasurer houdt zich bezig met het in kaart brengen van de geldbehoefte in de organisatie en formuleren van een verstandig treasurybeleid. Wat een verstandig beleid is, is niet voor elke organisatie eenduidig. Soms hoef je niet alle risico’s af te dekken, als de organisatie deze makkelijk kan dragen. ‘Maar neem nu bijvoorbeeld een organisatie als Zeeman’, legt Bosveld uit. ‘De marges tussen de inkoop en verkoop van textiel zijn erg dun. Dan wil je het valutarisico dat je loopt door in te kopen in bijvoorbeeld China natuurlijk beperken.’
Treasury is geen geïsoleerde functie
De treasurer kan zijn werk pas goed doen, als hij is voorzien van de juiste informatie. Maar vaak functioneren management informatiesystemen onvoldoende, of ontbreken de voor de treasurer essentiële delen daarvan volledig in de organisatie. De controller, samen met ICT verantwoordelijk voor het inrichten van het informatiesysteem, moet goed snappen wat de treasurer precies nodig heeft. De treasurer is vaak de spin in het web, benadrukt Bosveld. ‘Liquiditeitsbeheer en het slim omgaan met werkkapitaal vallen bijvoorbeeld onder zijn verantwoordelijkheden. En daarvoor moet hij goed samenwerken met de directeuren van de business units. Bijvoorbeeld met de inkoopdirecteur, bij de beslissing om over te gaan tot latere betalingen om het werkkapitaal te optimaliseren. Of met sales voor het verkorten van de betaaltermijn.’
De risicotolerantie in organisaties neemt af
Als iets niet goed gaat, is er meteen een schandaal. Bosveld neemt de zorgsector als voorbeeld. “De financiële vangnetten zijn weg en ziekenhuizen moeten steeds meer zelf financieren. Je hebt nu de bank nodig om operatiekamers te vernieuwen. En dat gaat mogelijk ten koste van de financiële positie en tot op heden zwarte cijfers van de organisatie. In de afgelopen tijd hebben ziekenhuizen deze professionaliseringsslag moeten maken. En door de verschuiving van de zorgfinanciering van verzekeraar naar gemeente, zijn nu de zorginstellingen aan de beurt.’
‘Je kunt niet meer een beetje ‘amateuristisch’ zitten rommelen’, vervolgt de docent van NIVE Opleidingen. ‘Vestia gokte op een stijgende rente en kwam in de problemen omdat de rente juist daalde. Als treasurer mag je eigenlijk geen visie hebben op de kapitaalmarkt. Speculeren is een verschrikkelijke zonde in de treasury-wereld. Maar Vestia was niet de enige “kwade pier”. De manier waarop de organisatie met derivaten omging, werd door het de toezichthouder op de sector als voorbeeld gesteld voor andere woningcorporaties.”
Expertise en marktkennis inkopen
Veel organisaties hebben geen capaciteit of ruimte voor een fulltime treasurer, maar wel behoefte aan de expertise. Wat je dan kan doen is externe treasury expertise inhuren, waardoor je ook marktkennis inkoopt. De externe adviseur heeft er geen belang bij om slecht te adviseren. ‘Maar je moet het zelf wel heel goed snappen en een beleid hebben voor wat je wil als organisatie. Welke risico’s wil ik wel, en welke niet nemen als het gaat om valutatransacties of wat betreft rente?’
Bosveld: ‘Een woningbouwcorporatie waarbij ik in de Raad van Commissarissen zit, werkt met een treasury commissie. Deze commissie bestaat uit de controller, de directeur financiën de bestuurder en een externe treasury consultant en komt regelmatig samen. De bestuurder tekent, maar alleen indien geparafeerd door iemand anders uit de commissie. Uiteraard moet de organisatie het beleid goed vastleggen in het treasury statuut en het jaarplan. Zo koop je de expertise en marktkennis slim in.’
‘De controller kan treasury er niet meer “even” bijdoen’, concludeert Bosveld. Er worden steeds hogere eisen aan risicomanagement gesteld. Je moet steeds meer verantwoording afleggen. En bovendien neemt de risicotolerantie af; als iets niet goed gaat, is er meteen een schandaal.’
