Een paar weken geleden had mijn wekelijkse commentaar als titel: ‘Daar gaat-ie!’ We stonden helemaal aan het begin van Trump’s presidentschap en ik verwachtte veel gedoe. Wat dat betreft ben ik niet teleurgesteld. Of liever gezegd, ik ben wel teleurgesteld, maar dan over het feit dat het gedoe nog belachelijker was dan ik had verwacht. Is dit de leider van de grootste economie ter wereld? Moet de Amerikaanse president zich openlijk bemoeien met de vraag of een warenhuis de producten van zijn dochter blijft verkopen? Het lijkt mij niet.
Maar nog ernstiger is alle bombarie rond het inreisverbod. Nog maar een paar weken geleden legde de president een eed af waarbij hij beloofde naar zijn beste vermogen “de grondwet van de Verenigde staten te bewaren, beschermen en verdedigen”. Inmiddels heeft de president al twee keer het onderspit gedolven in de rechtbank vanwege een maatregel die in strijd is met de grondwet. Als het niet zo’n ernstige zaak was, zou dit heel grappig zijn. In ieder geval is het eigenaardig.
Het team van Trump heeft aangekondigd in beroep te gaan bij het Hooggerechtshof. Dit telt momenteel acht leden; vier daarvan zijn conservatief, de andere vier progressief. Als de stemmen in het Hooggerechtshof staken, blijft de opschorting van het inreisverbod van kracht. Ik ben geen deskundige op dit gebied, maar heb wel begrepen dat het onwaarschijnlijk is dat het Hooggerechtshof besluit tot vernietiging van de uitspraak van het Federale Hof van Beroep in San Francisco, dat de uitspraak van een Federal District Judge in Seattle in stand liet.
Interessant is dat één van de drie rechters van het Hof van Beroep is benoemd door President Bush. Van deze rechter werd verwacht dat hij het inreisverbod van Trump wellicht zou steunen. Maar dat heeft hij niet gedaan; de beslissing van het Hof was unaniem. De beroepsprocedure bij het Hooggerechtshof schijnt niet veel tijd te hoeven kosten, zodat een uitspraak niet lang op zich zal laten wachten.
Het is dus goed mogelijk dat de nieuwe president binnen een maand na het afleggen van een eed waarmee hij heeft beloofd de grondwet te bewaren, te beschermen en te verdedigen, drie rechtszaken verliest omdat hij een besluit heeft genomen dat in strijd is met die grondwet.
Maar gelukkig is er de nodige humor
Op de website ‘everysecondcounts’ worden steeds meer video’s geplaatst van landen die zich ‘voorstellen’ aan de nieuwe president. Wat ze allemaal gemeen hebben, is een goed gevoel voor humor. En dat is broodnodig in deze politiek turbulente tijden.
Ook in Europa is de politieke onzekerheid in de afgelopen weken toegenomen, vooral nu de Franse republikeinse presidentskandidaat Fillon onder druk staat door een schandaal rond zijn gezin. Wat niet is veranderd in de Franse opiniepeilingen, is dat Marine LePen in de tweede ronde wordt verslagen, ongeacht wie haar tegenstander wordt.
Waarom blijft een koerscorrectie van risicovolle beleggingen uit?
Gezien de meer dan chaotische start van Trump’s presidentschap, is het opmerkelijk dat de markten voor risicovolle beleggingen zich hier niets van lijken aan te trekken. Na de rally die volgde op de Amerikaanse presidentsverkiezing, en gegeven de onvoorspelbaarheid die is ontstaan door de Trump-chaos alsook de politieke onzekerheid in Europa en de relatief hoge waarderingen, zou een correctie ons niet hebben verbaasd.
De vraag is waarom er geen correctie is geweest. Er zijn drie mogelijke antwoorden. Ten eerste: heb nog even geduld, die correctie staat om de hoek. Ten tweede: de markt schat het effect op de economie van de door Trump gecreëerde chaos en de politieke onzekerheid in Europa positief in. Een derde mogelijkheid is dat het negatieve effect van Trump’s chaos en de politieke onzekerheid in Europa teniet wordt gedaan door positieve verrassingen op andere fronten.
Is er iets anders dat opweegt tegen de negativiteit?
Op grond van de economische cijfers kan ik die derde mogelijkheid niet uitsluiten. Zoals ik al eerder heb gezegd, lieten de cijfers over de wereldhandel eind vorig jaar een opvallend krachtige ontwikkeling zien. Dit komt tot uiting in de handelscijfers voor verschillende landen, evenals in de luchtvrachtcijfers die vliegvelden hebben gepubliceerd. Hetzelfde geldt, zij het in mindere mate, voor de scheepvaart.
De nieuwste handelscijfers zijn afkomstig uit China. De Chinese export is in januari, berekend in dollars, met 7,9% j-o-j gestegen. Dit betekent een scherpe omslag ten opzichte van de daling van 6,2% in december en een forse verbetering in vergelijking met de gemiddelde groei over vorig jaar. De import is in januari met 16,7% j-o-j toegenomen, tegenover een stijging van 3,1% in december. Hierbij moet wel worden aangetekend dat de cijfers over januari zijn geflatteerd door een positief basiseffect, want januari 2016 was een erg zwakke maand. Bovendien kunnen de Chinese cijfers zich in januari en februari heel grillig gedragen, doordat de datum van het Chinese nieuwjaar nogal kan variëren. Toch vind ik de cijfers goed en bovendien sluiten ze aan bij andere cijfers die elders in de wereld bekend zijn gemaakt.
Duitsland: tegenstrijdige cijfers
Andere belangrijke economische cijfers die in de afgelopen dagen zijn gepubliceerd, betreffen de Duitse industrie. De industriële orders zijn in december gestegen met 5,2% m-o-m en 8,1% j-o-j. Dit was grotendeels te danken aan een sterke toename van de bestellingen van kapitaalgoederen uit andere landen van de eurozone. Dit is heel goed nieuws, want het kan erop wijzen dat de bedrijfsinvesteringen aantrekken. Helaas ontwikkelde de industriële productie zich in december verrassend zwak, met een daling van 3,0% m-o-m en 0,7% j-o-j. Normaal bewegen de orders en de productie met elkaar mee, dus wat is er aan de hand? In ieder geval geeft een van deze beide cijferreeksen een verkeerd beeld.
Ik denk dat de productiecijfers niet kloppen. De ordercijfers geven misschien een te positief beeld van de onderliggende kracht, maar zijn wel in overeenstemming met veel andere cijfers. Bovendien lijkt de schoen vooral te wringen bij de seizoenscorrectie. December 2016 telde meer officiële werkdagen dan andere decembermaanden, doordat de feestdagen voor een deel in het weekend vielen. Veel mensen blijken echter toch vrij te hebben genomen. Ik weet niet waarom dit de Duitse productie in december gedrukt zou hebben; in andere landen lijkt het de productiecijfers juist te hebben opgedreven. In het Verenigd Koninkrijk versnelde de groei van de industriële productie in december naar 4,3% j-o-j, in Nederland naar 4,7% en in Italië naar 6,6%.
Al met al staat de wereldeconomie er volgens mij goed voor. De groei trekt aan. Ik kan geen goede redenen bedenken waarom dit op korte termijn zou veranderen. Intussen houdt de politieke onzekerheid in de VS en Europa aan. Een correctie van risicovolle beleggingen is verre van uitgesloten. De grote vraag is: als je risicovolle beleggingen verkoopt, wat moet je dan kopen?
Bekijk de ramingen hoofd- en financiële indicatoren van deze Macro Weekly
