De investeringsgroei trekt dit jaar naar verwachting aan ten opzichte van 2016, De boost is voornamelijk ingegeven door een eenmalig buitenproportioneel sterk laatste kwartaal van 2016 in Ierland. De potentie van de investeringsgroei was echter beduidend groter, maar werd geremd door onder andere een relatief lage winstgevendheid van bedrijven.
Het investeringsniveau lag begin 2017 behoorlijk hoger dan begin 2016, mede door een Iers impulsje (investeringen groeiden met 85 procent). Hierdoor lag het investeringsniveau begin 2017 behoorlijk hoger dan begin 2016, met een positief effect op het jaarcijfer. In 2018 zwakt de groei weer iets af. De investeringen compenseren hun crisisverlies de komende twee jaar niet. Dat blijkt uit onderzoek van Rabobank.
Zie ook: ‘Trump-effect leidt tot meer investeringen in Nederland’
Het optimisme onder producenten is volgens econoom Maartje Wijffelaars een stimulans voor de investeringsgroei. Dit optimisme wordt gestut door zowel goede verwachtingen over de toekomst als gerealiseerde verbeteringen in orderboeken en capaciteitsbezettingsgraden.
Financiële factoren remmen investeringsgroei
De investeringsgroei lijkt in meerdere lidstaten geremd te worden door verschillende financiële factoren. Uit de BLS van april blijkt dat de acceptatiecriteria in de tweede helft van 2016 opnieuw zijn verkrapt. Hierdoor is het voor bedrijven lastiger om aan krediet te komen, zeker ten opzichte van voor de crisis. Ook is de winstgevendheid van bedrijven (bruto winst gedeeld door bruto toegevoegde waarde) nog relatief laag. Tijdens de financiële crisis van 2008/2009 nam de winstgevendheid sterk af en sindsdien is deze slechts matig hersteld.
De noodzakelijke schuldafbouw in een aantal lidstaten vormt een beperking voor de vrij besteedbare ruimte van bedrijven. De financiële middelen om eventuele investeringswensen te vervullen, lijken gemiddeld beperkt volgens de economen.
De lange periode van achterblijvende investeringsgroei tempert volgens Wijffelaars de verwachtingen voor de middellange termijn. Het groeipotentieel van de economie van de eurozone is hierdoor namelijk aangetast. De huidige verwachtingen voor de investeringsgroei zijn onvoldoende om dit verlies goed te maken.
Achterblijvende investeringen
De winstquote blijft stijgen, maar de investeringen in het Nederlandse bedrijfsleven blijven achter. De stijgende winsten en haperende investeringen roepen vragen op. Jeroen Dijsselbloem wijt het onder andere aan het prijseffect. ‘De nettoinvesteringsquote wordt bepaald door de nominale waarde van de netto investeringen te delen door de nominale waarde van de netto toegevoegde waarde. Door prijsdalingen van machines en ICT-apparatuur neemt de nominale investeringsquote af.’
