De ‘nieuwe accountant’ kan zijn bestaansrecht bewijzen door adviseurschap. Niet meer als samensteller van de jaarrekening, maar als verlengstuk van de ondernemer.
Rollen van finance professionals verschuiven, waaronder de accountant. De ouderwetse cijfercontroleur sterft uit. Volgens Isabelle Heitkonig (Graydon) groeit het eisenpakket van de accountant, een handtekeningetje onder een verslag is niet langer voldoende. ‘Tijdens het brancheonderzoek van Graydon naar de trends en ontwikkelingen in de accountancy viel ons de enorme gedrevenheid van de sector op om uitdagingen om te zetten in kansen. Zo gaven bestuurders van accountantskantoren aan steeds meer collega’s aan te nemen met een andere achtergrond, zoals data-analisten, ict’ers en oud-ondernemers, die snappen waar een ondernemer tegenaan loopt.’
Zie ook: ‘Accountants niet comfortabel om fouten of dilemma’s te bespreken’
De adviserende rol groeit volgens Heitkonig. ‘In zijn nieuwe rol kan de accountant zijn klanten op allerlei dimensies van het ondernemerschap verder helpen. Nu de ondernemer over steeds meer real time informatie kan beschikken, is de behoefte aan een deskundig adviseur groter dan ooit. Daarmee kan de nieuwe accountant zijn bestaansrecht bewijzen. Niet meer als samensteller van de jaarrekening, maar eerder als financieel regisseur.’
De Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants haakt in op het vereiste profiel van de accountant. IT-kennis, een ethisch normenkader en een open dialoog zijn volgens de leden van de NBA absolute vereisten van een toekomstgerichte accountant. Volgens de leden zal de maatschappij een beroep blijven doen op betrouwbare accountants. ‘Accountant zijn, staat dan ook voor een normenkader waarin ethiek en het bieden van kwaliteit voorop staat. Dat bindt, evenals de opleidingen tot accountant die allen hebben gevolgd en het verplicht op peil houden van kennis.’
Eeuwenoude discussie accountant
‘De discussie over de rol van de accountant is zo oud als het vak zelf,’ reageert de Amsterdamse hoogleraar Accounting Jan Bouwens. ‘En gaat altijd over de adviesrol van de accountant – wordt die wel goed ingevuld – en over het tarief.’ Maar Bouwens laat er geen onduidelijkheid over bestaan: de accountant heeft in de eerste plaats een maatschappelijke functie. Hij of zij bewaakt de betrouwbaarheid van financiële data en rapporteert aan de RvC. ‘Daar heeft altijd een adviesrol bij gehoord.’
‘Meer dan alleen controle van cijfers’
De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) verwacht meer van de accountant dan alleen een controle van de cijfers. Behalve controle van de jaarrekening moeten accountants in de ogen van de effectenbezitters ook hun oordeel geven over andere informatie die ondernemingen openbaar maken. ‘Wij vragen om een kritischer blik van de accountant, ook waar het niet-financiële informatie uit het bestuursverslag betreft. Het gaat dan om de passages uit het bestuursverslag waarin het bestuur verslag doet van recente gebeurtenissen binnen de onderneming, het verslag van de commissarissen over hun activiteiten, de risicoparagraaf en omgang met de grondbeginselen van deugdelijk bestuur.’
