Wekelijks stelt Executive Finance in ‘Wat zegt u nu?’ een reeks vragen. Deze week is het de beurt aan Gerard van Vliet, directeur bij de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren.
1. Wat is uw functie en hoe zou u uw functie omschrijven aan een kind van 5 jaar?
Functie? Bah! Ik heb meerdere róllen. Functie klinkt als ‘een ambtenaar in functie’… Niet meer van deze tijd. Mijn voornaamste rollen zijn die van ‘inspirator’ ofwel trekker bij de NCD (Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren), het platform voor leiderschap en toezicht in Nederland, Founder ofwel ‘duwer’ bij Food2Smile en Pain-in-the Neck ofwel kritisch meekijker bij diverse innovatieve bedrijven. Dat aan een kind van 5 jaar beschrijven doet mij denken aan mijn eigen dochter van 5 die in het kringgesprek moest vertellen wat ‘papa’ deed. Ik nam haar soms (stiekem) mee naar vergaderingen en liet haar dan op mijn schoot zittend tekeningen maken. Wat tot het antwoord leidde: “Mijn papa? Die is voorzitter van de vergadering..”. Nu zou ik het mooi vinden als ze zou zeggen: “Mijn papa doet zijn best om Nederland op nummer één te houden van ‘Gelukkigste Land om je (klein)kinderen te laten opgroeien’.
2. Wat is uw huidige gemoedstoestand?
‘Spannend’, want vandaag wordt mijn 17e boek ten doop gehouden: ‘De Sleutel Tot Het Succesvol Veranderen Van Je Organisatie’, ofwel ‘Het Hand- en VoetBoek voor Omleiders’. Dat moet wedijveren met een Kabinetsakkoord met de titel “Vertrouwen in de Toekomst’. Als NCD hebben we erop gehamerd bij de vier partners om vertrouwen als kern te nemen voor de komende vier jaar. Dat is gelukt, maar ‘Duurzaam Innoveren’ was de tweede, nadrukkelijke, wens. Ik ben van plan ze tijdens de rit wakker te houden!
3. Wat staat er in 2018 op de planning?
‘Plannen’, niet écht mijn ding. Ik ben meer van de ‘stip’ en ‘de horizon’. In 2018 moet het nieuwe platform Commissarissen.nl van start gaan, waar elke commissaris/toezichthouder alles vindt voor zijn of haar ‘vak’. Ook het jaar dat het Register Certified Board Member (RCBM.nl) breed erkenning gaat krijgen als symbool voor de professionaliteit van die commissaris. Maar ook het jaar dat Food2Smile.nl op eigen benen kan gaan staan en het boek ‘Digitale Diarree 2’ gaat verschijnen. Eerlijk gezegd hoop ik dat er veel ongepland gebeurt. Dat is OF een teken van de dynamiek OF de spontaniteit van iedereen om mee heen. Ik hoop eigenlijk op én én…
4. Wat is de grootste uitdaging voor uw onderneming?
Als ik Food2Smile pak als échte onderneming dan is het het bereiken van brede bekendheid à la Tony Chocolonely een must. We hebben nu een absoluut uniek productenaanbod van snacks en snoep zonder toegevoegde suiker en schadelijke E-nummers. Van lolly’s tot popcorn, van drop tot chips, van chocolade tot koek. Allemaal ‘School Approved’, ofwel uiterst geschikt voor verkoop op scholen aan kinderen. Iedereen is enthousiast over concept en producten, maar nu komt de fase van guerrilla marketing en growth hacking om consumenten te bereiken. We zijn bovenal een Social Enterprise, hebben bijvoorbeeld chocolade die wél slaafvrij is, laten alles inpakken door mensen met een handicap en proberen zoveel mogelijk werkgelegenheid te creëren. Dan kun je wel wat steun gebruiken tegenover de PR-machine van de grote jongens.
Maar ook de NCD is als vereniging van collega’s een ‘onderneming’, een onderneming in beweging. Waar de NCD vroeger vooral status-gericht was, staan we nu voor Inspiratie en Persoonlijke Groei, met bewust en positief Leiderschap als rode draad. Willen we Nederland op al die Top 10-lijstjes houden, vraagt dat ‘Leadership’ in plaats van ‘Likership’. Leiders zijn dan de eerste die zichzelf ter discussie moeten stellen en willen streven naar ‘beter’ en ‘anders’. Dat ‘nieuwe NCD’ bestaat volgend jaar 65 jaar, het jaar van de verjonging. Het jaar waarin we de NCD, na 15 jaar relatief stilzwijgen, weer op de Leiderschapskaart gaan zetten. Zodat zoveel mogelijk toekomstgerichte leiders hun schouders gaan zetten onder dat nieuwe Nederland, waar Vertrouwen en Toekomst samen komen en PURpoSe staat voor de integratie van geld verdienen (PURSE) en maatschappelijk verantwoord bezig zijn (PURPOSE).
5. Wat is de grootste uitdaging in uw vakgebied?
Leiderschap voortdurend een nieuw jasje geven, dat past bij de tijd(sgeest). Voortdurend anticiperen en aanpassen, kansen pakken en veranderen (Chance & Change) vraagt om andere skills als reageren en bezuinigen (Command & Control). Hoe krijg je het voor elkaar dat de Slagkracht van ‘groot’ wordt gecombineerd met de Daadkracht van ‘klein’? Een nieuw evenwicht bereiken van ‘oud’ en ‘nieuw’ dus. Babyboomer en millennium, digibeet en digital nomad, nationaal belang en internationale belangen, strikte normen in een hiërarchie en eigen verantwoordelijkheid in zelfsturende teams, rationeel 1+1=2 naast emotioneel 1+1=3. In feite komt het neer op blijven ‘Leren’, blijven ‘Inspireren’ en op beiden voortdurend ‘Reflecteren’. Bij ‘Leren’ moet je denken aan Life Time Learning, maar ook LIve Time Learning, ofwel als collega’s van elkaar leren zoals we binnen de NCD gewend zijn.
Bij ‘Inspireren’ moet je de stap nemen van Autoriteit naar Authenticiteit. Hoe raak je mensen en blijf je ze raken, zodat ‘verbinden en groeien’ centraal staat in plaats van ‘binden en boeien’. Bij Reflecteren hoort niet alleen voortdurende, onderlinge Feedback, maar ook Feetback: zelf voor de spiegel gaan staan, stapje terug doen en tegen jezelf eerlijk zijn over je meerwaarde in de organisatie. En als dat tegenvalt er ook consequenties aan verbinden. Kwetsbaarheid tonen in optima forma dus.
Aan de Food2Smile kant is de uitdaging welhaast nog groter: Nederland gezonder maken, met kinderen als grootste focus omdat daar de meeste winst is de halen voor de rest van hun leven. Met al die verleidingen is dat niet makkelijk. Daar zijn geen convenanten voor nodig, maar dóen. Het geheim zit overigens niet in meer bewegen en beter eten, maar in de onderlinge steun, die we elkaar geven. Sociale verbanden zijn ‘key’ voor het succes van een gezonder Nederland. Het VitaliteitBoek, dat ik in 2008 schreef, gaf al aan dat sociale verbanden belangrijker zijn dan de optelsom van gezond eten, beter bewegen en genetische afkomst bij elkaar!
6. Wat is uw laatste juichmoment op uw werk geweest?
Bij de NCD hebben we vandaag van CEDEO (die onafhankelijk opleidingen beoordelen) te horen gekregen dat onze NCD Academy opleidingen worden gewaardeerd met een 9,1. Dat is uitzónderlijk hoog. Dat was meer dan juichen waard.
En uiteraard ben ik blij met het nieuwe boek, wat ondanks mijn passie voor schrijven toch heel wat uren afwegen en overwegen heeft gekost. Zodra je het uitgeeft is de inhoud voor mij al weer geschikt om te verbeteren. Dé reden om het losbladig te maken en als werkboek uit te geven. Kun je er ook zelf alles aan toevoegen.
Bij Food2Smile hebben we elke dag wel een juichmoment. Met elke dag nieuwe klanten, maar ook elke dag weer de uitdagingen die bij ondernemen passen, waar we oplossingen voor ‘verzinnen’.
7. Wat maakt u boos?
Dat niemand zich realiseert hoe belangrijk ondernemerschap en leiderschap is voor de welvaart en het welzijn van Nederland. We zouden ongelofelijk trots moeten zijn om wat we met elkaar realiseren. In plaats van dat zeiken, zeuren, zeveren, zaniken en zielig doen vraagt deze tijd als nooit te voren om Actie en Aanpakken. Nieuw alfabet dus. Waar ook trots en vertrouwen manifest in voor komen.
Maar als je mij écht boos wilt krijgen moet je mij confronteren met Onrechtvaardigheid, zeker als het om kinderen gaat. Dat was de reden om in Kenia kinderprojecten te doen en te weigeren daar mee te doen met de gebruikelijke manipulaties. Dat kostte ons wel bijna (letterlijk) de kop, vandaar dat we het nu op afstand doen. We ondersteunen nu nog 32 kinderen in hun studie. Die moeten de toekomst positief gaan inkleuren daar.
8. Met welke vakgenoot zou u wel eens een week willen ruilen?
‘Vakgenoot’.. Dat klinkt wel heel formeel en functioneel. Nee, ruilen is niet meer aan de orde. Dat ruilproces heb ik wel achter de rug. Uitwisselen van kennis en inzichten is wel aan de orde. Ik noem dat WIJ(s)heid, ofwel het met elkaar uitwisselen van kennis en inzichten zodat het gezamenlijk wijsheid wordt. Als je denkt dat je zelf ‘wijs’ bent stop je met luisteren en is het met je gedaan. Daar hebben we er al genoeg van.
9. Van wie heeft u het meest geleerd?
Moeilijke vraag… Ik leer nog elke dag. Er zijn veel mooie en minder mooie momenten geweest om van te leren. Het meeste leer ik van het ‘delen’ in boeken, presentaties, artikelen, programma’s. Het dwingt je te structureren, terwijl de interactie je steeds weer tot nadenken dwingt. Dat hoop ik dan ook zo lang mogelijk te blijven doen.
10. Ajax of Feyenoord?
Geen van beiden. Voor mij zijn dan eerder PSV en Go Ahead Eagles mooie voorbeelden van de underdogs die af en toe de topdogs kunnen zijn. Met als grootste les dat het met elkaar, als partners in crime, beleven van passie, plezier en positief zijn belangrijker is dan de pegels. Elf vitale spelers maken met elkaar niet automatisch een vitaal elftal.
11. Hoe ontspant u zich?
‘Ontspannen’ zou dan tegenover ‘inspannen’ moeten staan. Alsof het één negatief is en het ander positief. Een calvinistisch trekje vrees ik. ‘Inspannen’ doe je met paarden. We presteren het zelfs om het woord ‘genieten’ negatief te laten klinken! Dat heeft mij verleid om er ‘gewellen’ van te maken. In het Engels is het ook ‘wellness’ in plaats van ‘noness’, toch?
Toen ik Hoofd P&O was bij de NOS heb ik voor een deel van mijn taak gewerkt met een minder prettig egootje. Iedereen heeft 25 vakantiedagen en 220 werkdagen. Ik besloot vanaf dat moment het om te draaien. Ik ben 25 dagen per jaar bereid met ‘verkeerde’ mensen te werken, die energie kosten in plaats van geven. Dat maakt dat ik vrijwel elke dag ‘gewel’ van mijn ‘werk’, wat eigenlijk mijn hobby is.
Het elke dag weer bijhouden van vijf magazines op Flipboard, onder anderen voor Leadership & Governance, kost tijd, maar houdt me scherp. Bovendien weet ik dat ik er veel mensen mee help het voor hen op een rijtje te zetten. Niks ‘inspannen’ dus…
Vorige keer was Stef Pillen (Tiqets) aan het woord. Wilt u ook meedoen? Stuur een e-mail naar de redactie.
