Weinig mensen zijn zich bewust van wat er de afgelopen jaren met hun (toekomstig) pensioen is gebeurd. Dat bewustzijn zou moeten groeien, want om een comfortabele oude dag zeker te stellen moeten mensen actie ondernemen, inzicht krijgen en waar nodig zelf vermogen opbouwen. Veel werkgevers proberen medewerkers bewust te maken van de noodzaak goed naar de financiën voor later te kijken. Maar het is niet makkelijk om hen hierover te bereiken, aldus Edward van Vierzen, HR-pensioenmanager van NN Group.
Wat is er de afgelopen tijd allemaal gebeurd?
‘Een van de grootste veranderingen binnen het pensioenstelsel van de afgelopen jaren is de overgang van eindloon naar middelloon. Een sluipmoordenaar noem ik deze aanpassing, omdat je pensioen aan het begin van je carrière nog in de pas loopt en je pas later ziet dat de hoogte van je pensioen terugloopt in verhouding tot je inkomen. Het pensioen dat mensen uiteindelijk krijgen – zelfs als er geen sprake is van een pensioentekort – valt nu aanzienlijk lager uit dan het laatst verdiende loon.
Maar sinds de overgang naar middelloon is er meer gebeurd: pensioenfondsen hebben te maken met stijgende kosten en door de dalende rente ontstaan er problemen met de dekkingsgraden. Hierdoor kunnen pensioenen niet worden geïndexeerd en is er nog steeds kans dat veel fondsen moeten korten op pensioenen.
Mensen in hogere salarisschalen kunnen bovendien sinds een paar jaar slechts pensioen opbouwen over hun loon tot 103.317 euro (situatie 2017). Deze ‘aftopping’ betekent voor hen eveneens een flink lager pensioen. ‘
Zie ook: Budgetvriendelijke meerwaarde
Gaat het pensioensysteem binnenkort niet op de schop?
‘Ja, dat is wel de verwachting, maar wanneer? De overheid biedt op dit moment nog weinig duidelijkheid. Het regeerakkoord gaat uit van wijzigingen in of na 2020. De toekomst ligt in meer individuele pensioenpotjes, al dan niet met collectieve buffers en/of een mate van risicodeling. Maar de sociale partners zijn er nog niet uit en het nieuwe kabinet hakt vooralsnog ook geen knopen door. Intussen gaan steeds meer bedrijven over op nieuwe vormen van pensioen, zoals de beschikbare premierregeling (DC) en kiezen andere uitvoerders zoals de Premie Pensioen Instelling PPI: zij lopen in feite al voorop in de draai naar de toekomst.’
Wat kunnen werkgevers doen om hun medewerkers bewust te maken van de veranderingen?
‘Dat kan natuurlijk via verschillende kanalen. De ondernemingspensioenfondsen van aNN Group hebben een internetportal waarbinnen werknemers met een DigiD inlog kunnen zien hoe zij er nu voorstaan en of zij ‘op koers’ liggen voor het pensioen dat zij denken nodig te hebben. Dit jaar hebben wij als werkgever ook pensioen workshops georganiseerd voor medewerkers, maar het blijft moeilijk om mensen over dit onderwerp te bereiken. Het bewustzijn dat dit een belangrijk onderwerp is begint wel te groeien, maar is nog lang niet voldoende.
Hoe kan je je het beste zelf voorbereiden op de toekomst?
‘De mogelijkheden om op een fiscaalvriendelijke manier pensioen aan te vullen zijn de afgelopen jaren vrijwel opgedroogd. Je kan nog banksparen, maar met de huidige rente hoef je daar geen gouden bergen van te verwachten. En alleen met een uitgerekend tekort aan pensioenopbouw valt er nog binnen de fiscale grenzen iets te repareren. Voor de meeste mensen geldt dat ze zelf vermogen voor later moeten opbouwen. Voor een goed pensioen moet je dus alert blijven en actie gaan ondernemen.’
Vermogen opbouwen, hoe doe je dat?
‘Met de huidige lage rente is er in mijn ogen maar een weg: en dat is beleggen. Want een goed pensioen draait uiteindelijk om het rendement. Want je inlegt heeft een impact van misschien 25%, de rest moet echt uit het rendement komen.
Beleggen brengt natuurlijk zekere risico’s met zich mee, maar je kan het zo moeilijk, maar ook zo makkelijk maken als je zelf wil. Iemand met tijd en belangstelling voor de financiële markten kan zelf in aandelen of obligaties gaan beleggen. Voor mensen die daar geen trek in hebben is beleggen in fondsen een goed alternatief.’
Wat zijn daar de voordelen van?
‘FitVermogen, het fondsenplatform van NN Investment Partners (de vermogensbeheertak van NN Group) is in mijn ogen gemaakt voor mensen die ontzorgd willen worden: je plukt de vruchten van de expertise van professionele beleggers, de spreiding en de relatief lage kosten.
Er is bovendien een speciaal product voor aanvullend pensioen: FitVoorLater. Deze bestaat uit een fiscaalvriendelijke variant voor mensen met een salaris boven de 103.317 euro (situatie 2017) en een variant voor iedereen.
Werkgevers kunnen bij FitVoorLater er voor kiezen om medewerkers direct vanuit de salarisadministratie te compenseren voor de versoberingen in de pensioenen. Maar als daar geen ruimte voor is, kunnen ze al een goed begin maken door mensen bewust te maken van de mogelijkheden om aanvullend pensioen op te bouwen.’
