Het vorige kabinet kwam op de valreep met vergaande voorstellen om Nederlandse bedrijven te beschermen tegen vijandige overnames. De nieuwe regering neemt die plannen slechts gedeeltelijk over. Het resultaat is een compromis waarmee iedereen kan leven. Gaat dit de BV Nederland ook echt helpen tegen ongewenste kopers?
De recente buitenlandse belangstelling voor voedingsconcern Unilever en verffabrikant AkzoNobel deed de discussie weer oplaaien. Moeten Nederlandse bedrijven zich beter kunnen beschermen tegen ongewenste interesse? Nadat hij eerder had laten weten geen maatregelen te willen nemen kwam demissionair minister Kamp in mei toch met voorstellen. Er moest, na een vijandig bod, een bedenktijd van 365 dagen komen, stelde hij. En pensioenfondsen zouden meer moeten beleggen in Nederlandse bedrijven om buitenlandse investeerders minder kans te geven.
Geen keuze voor optie prefenrente aandelen
De bewindsman koos echter niet voor de optie de uitgifte van preferente aandelen wettelijk te vergemakkelijken. Daarvoor had onder meer VNO-NCW gepleit. Een dergelijke beperking vond Kamp in strijd met Europese regels. Hoewel de demissionaire minister brede bijval kreeg, was niet iedereen blij. Tien grote buitenlandse vermogensbeheerders stuurden Kamp een open brief. Zij noemden zijn voorstellen ‘onnodig hard’. Die plaatsten ‘de Nederlandse markt in een slecht licht’, aldus de schrijvers.
Behoorlijke afzwakking van plannen Kamp
Het lijkt erop dat deze brief aan de formatietafel goed is gelezen. Want wat in het Regeerakkoord staat over beschermingsconstructies is een behoorlijke afzwakking van de plannen van Kamp uit mei. Meest opvallend is dat de voorgestelde bedenktijd van 365 dagen is teruggebracht tot 250 dagen. Dit is wel 70 dagen langer dan nu is afgesproken in de Nederlandse Corporate Governance Code. Gedurende deze acht maanden kunnen geen andere beschermingsconstructies worden ingezet, zoals de uitgifte van preferente of prioriteitsaandelen. Ook mag het kapitaalverkeer niet worden geraakt.
Dit zegt het regeerakkoord
-
Minister van Financiën Wopke Hoekstra trof een brede consensus in de Tweede Kamer over de beschermingsconstructies. ‘We nemen maatregelen voor de verschuiving van invloed van bepaalde activistische aandeelhouders die vooral gericht zijn op de korte termijn naar aan deelhouders en andere stakeholders die belang hebben bij waardecreatie op de lange termijn.’
- ‘Een beursgenoteerde onderneming die op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te maken krijgt met voorstellen voor een fundamentele strategiewijziging kan een bedenktijd van maximaal 250 dagen inroepen, mits deze het kapitaalverkeer niet raakt.’
- ‘Beursgenoteerde bedrijven met een jaaromzet van meer dan 750 miljoen euro krijgen de mogelijkheid om aandeelhouders te vragen, wanneer zij meer dan 1 procent van het aandelenkapitaal bezitten, zich als grootaandeelhouder te laten registreren.’
- ‘Na zorgvuldige analyse van risico’s voor nationale veiligheid kunnen aangewezen bedrijven uit vitale sectoren alleen met actieve goedkeuring worden overgenomen, zo nodig onder voorwaarden, of beschermd worden door het vastleggen van de andere, juiste waarborgen.’
Een ander opvallend besluit is dat beursgenoteerde bedrijven met een omzet van meer dan 750 miljoen euro aandeelhouders mogen vragen zich te registreren bij de Autoriteit Financiële Markten als hun belang één procent of meer wordt. Zo kunnen beursgenoteerde bedrijven beter monitoren welke investeerders een groot belang opbouwen.
Vitale bedrijven alleen met actieve goedkeuring overnemen
Voorts staat in het Regeerakkoord dat bedrijven met voor Nederland onmisbare activiteiten (te denken valt aan telecom- en energiebedrijven) op specifieke bescherming kunnen rekenen. Deze ‘vitale bedrijven’ mogen alleen nog met actieve goedkeuring worden overgenomen. Dit is in lijn met richtlijnen waaraan de Europese Unie werkt en al staand beleid in de VS.
Brede Kamersteun voor minister van Financiën
Minister van Financiën Wopke Hoekstra kreeg tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen in november lastige vragen over de afschaffing van de dividendbelasting. Daarentegen had hij een makkie aan de voorstellen om de BV Nederland beter te beschermen tegen vijandige overnames. Hij kreeg er niet één vraag over.
‘Er is grote consensus in de Kamer over dit onderwerp’, beaamt CDA-kamerlid Joba van den Berg. ‘Het recht op bedenktijd van 250 dagen wordt straks in de wet vastgelegd en dat is krachtiger dan in een governance code. Verder vind ik goed dat de renteaftrek wordt beperkt, zodat met schulden financieren lastiger wordt.’
Voorstellen verhogen beschermingswal
Het afschaffen van de dividendbelasting stuit bij een aantal politieke partijen op grote weerstand, maar is een maatregel die het investeringsklimaat verbetert. ‘Ook dit maakt Nederlandse bedrijven weerbaarder tegen een vijandelijk bod’, stelt Van den Berg. ‘Al met al denk ik dat deze voorstellen de beschermingswal verhogen, zonder de open economie die Nederland is te schaden. Want laten we toch vooral niet vergeten dat onze AEX-bedrijven – en dat is een verschil met Franse of Duitse bedrijven – absoluut niet zonder buitenlandse investeerders kunnen.’
VNO-NCW tevreden over de voorstellen
Ook VNO-NCW is tevreden over de voorstellen. ‘Wij hebben ons hard gemaakt om een bedenktijd in de wet op te nemen’, zegt een woordvoerder. ‘Dit stelt bestuurders in staat alternatieven in overleg met alle betrokken stakeholders zorgvuldig af te wegen. Wij vinden dat er zo een beter evenwicht ontstaat tussen de diverse belangen, terwijl gebruikmaken van juridische beschermingsconstructies bij bedrijven zelf niet wordt belemmerd.’
Eumedion minder positief
Beleggerskoepel Eumedion daarentegen is minder positief. Voorzitter Rients Abma liet weten 250 dagen nog steeds te lang te vinden. Hij vreest een te lange periode van inactiviteit en stilstand. Nog minder blij is hij met het plan aandeelhouders met een 1 procentsbelang of meer zich te laten registreren. Zo’n systeem bestaat in Frankrijk en levert daar, aldus Abma, veel administratief gedoe op. Interessant is dat VNO-NCW en Eumedion het Regeerakkoord verschillend lijken te interpreteren. Het kabinet stelt dat bedrijven die van de 250 dagen bedenktijd gebruikmaken geen andere beschermingsconstructies mogen inzetten. Volgens Abma betekent dit dat bedrijven helemaal moeten afzien van eigen beschermingsconstructies. VNO-NCW denkt dat dit alleen voor de 250 dagen-termijn geldt.
Time-out tegen oververhitting
Advocaat Jan de Bie Leuveling Tjeenk is het met Abma eens dat de registratieplicht voor 1 procent aandeelhouders extra administratie met zich meebrengt. ‘Dit voorstel gaat verder dan waartoe het Europese recht verplicht. Maar het is geen onredelijk idee en daarom verwacht ik geen ernstige bezwaren van investeerders.’
Prijs Nederland zich uit de markt?
Prijst de open economie Nederland zich met deze voorstellen niet uit de markt voor buitenlands kapitaal? Dat is waar investeerders in een open brief eerder voor waarschuwden. De Bie Leuveling Tjeenk relativeert: ‘250 dagen is niet meer dan een time-out om al te opgewonden sentimenten en kortetermijndenken even “on hold” te zetten. Na acht maanden zullen de meeste gemoederen weer tot rust zijn gekomen. Tegelijk is 250 dagen te kort om slechte bestuurders blijvend in het zadel te houden. Zijn aandeelhouders niet tevreden, dan zullen zij zich na de 250 dagen-termijn op de AVA alsnog laten horen.’ Grootste winst van de voorstellen, vindt de advocaat, is dat er een wettelijke basis komt. ‘Voor beschermingsconstructies is het zo dat de Ondernemingskamer die kan toetsen. Dat is voor buitenlandse investeerders en voor de onderneming toch een onzekere factor. Die onzekerheid verdwijnt.’
KPN heeft geen extra bescherming nodig
CEO Eelco Blok van KPN, dat zich succesvol verweerde tegen een vijandig bod van de Mexicaanse investeerder Carlos Slim, verklaarde eerder dat Nederlandse bedrijven helemaal geen extra wettelijke bescherming nodig hebben. Maar het telecombedrijf had makkelijk praten. Het beschikt immers over een stichting die preferente aandelen kon uitgeven waardoor de AVA buiten spel stond.
Ahold komt zonder beschermingswal te zitten
Veel beursgenoteerde bedrijven hebben deze mogelijkheid niet of staan op het punt deze te verliezen. Zoals supermarktbedrijf Ahold Delhaize. Daar heeft de Stichting Ahold Continuïteit nu nog de optie preferente aandelen te bemachtigen. Deze optie verloopt echter eind volgend jaar en de kans is groot dat Ahold Delhaize daarna zonder beschermingswal komt te zitten. ‘Zoals Ahold Delhaize eerder heeft aangegeven, is het essentieel dat een bedrijf goed presteert en waarde creëert voor alle belanghebbenden’, verklaart het bedrijf aan Executive Finance. ‘Daarnaast is het belangrijk dat er een ordentelijk proces bestaat om de belangen van het bedrijf en zijn stakeholders op adequate wijze te waarborgen in het geval van ongevraagde of mogelijke vijandige situaties. Ahold Delhaize is van mening dat het kabinetsvoorstel een logische aanvulling is op de huidige Nederlandse Corporate Governance Code.’
Lees ook
Wettelijke bedenktijd bij vijandige overname voegt weinig toe
Beleggers Eumedion noemen bescherming vijandige overnames onjuist
