‘Laten we optimistisch beginnen,’ zegt Jeroen Dijsselbloem. ‘Na vijf jaar depressie en vijf jaar herstel zitten we nu in een periode van grote groei. De investeringen trekken weer aan. De politieke dynamiek is nu een stuk gunstiger dan een paar jaar geleden. Er zijn heel veel kansen.’
De oud-minister van Financiën en voormalig voorzitter van de Eurogroep ziet echter ook veel bedreigingen en uitdagingen. ‘De eurozone is nog steeds kwetsbaar. Vooral de concurrentiekracht en het vermogen tot schokabsorptie staan in Europa op de agenda. Kunnen we een volgende schok aan? We hopen dat met de nieuwe dynamiek in Parijs en Berlijn daar stappen in genomen worden.’
Belangrijkste bedreiging zit in de Brexit
Maar de belangrijkste bedreigingen voor ons zitten momenteel in de Brexit volgens Dijsselbloem. ‘Dat is gewoon een slecht idee. En het past in de ontwikkelingen die we zien gebeuren rondom het handelen van Trump, die in zijn handelsbeleid echt agressief heffingen gaat opleggen. Belastingen op import waar wij als handelsland zeker last van krijgen. Maar als Amerika niet meer leidend is, dan moet Europa dat worden,’ betoogt de oud-minister. ‘Er lopen veel onderhandelingen over handelsverdragen op dit moment. Die kunnen allemaal de komende tijd worden afgerond. Europa moet leidend worden in de bevordering van handel.’
Afbouw expansieve monetaire beleid onvermijdelijk
‘De tweede bedreiging voor ons is het afbouwen van het expansieve monetaire beleid, zoals dat de afgelopen jaren gevoerd is. De inflatie gaat stijgen,’ voorspelt Dijsselbloem. ‘Voor het eerst in jaren worden er forse looneisen gesteld. De lonen zullen dan ook stijgen, dat brengt inflatie. De afbouw van het monetaire beleid zal wellicht sneller moeten. Met alle onzekerheden die daarbij horen. Tegelijkertijd is dat onvermijdelijk en gezond nu de economie zo goed draait. Nu normaliseren van monetair beleid betekent ook dat de ECB weer munitie kan verzamelen voor de volgende crisis.’
Financiële sector zit er nog midden in
En dan is er nog de financiële sector. Het is niet zo dat die alles al achter de rug hebben. Qua regulering zijn zij nog niet klaar, meent Dijsselbloem. ‘Banken en verzekeraars zitten nog midden in het proces. Veel regelgeving moet nog worden doorgevoerd. Buffereisen moeten worden geïmplementeerd. En er komen nieuwe eisen voor slechte leningen. Er zit nog wel wat in de pijplijn. De verwachting dat kredietverstrekking weer soepeler zal worden, deel ik niet. Dat zou in de huidige hoogconjunctuur ook echt een herhaling zijn van de fout van voor 2008.’
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
‘Objectief gezien staan banken er veel beter voor dan voor de crisis. Bankbalansen zien er nu heel anders uit. Ze zijn veel korter, veel sterker. Slechte leningen worden geleidelijk aan steeds verder teruggebracht. De grote vraag die blijft hangen, is of de cultuur nog een kwetsbaarheid is. Ik zie in Nederland echt wel een verandering. Maatschappelijke verantwoordelijkheid krijg steeds meer voet aan de grond. Er is minder focus alleen op het korte-termijn aandeelhoudersbelang. Daar moet altijd een balans in gezocht worden,’ vindt Dijsselbloem. ‘In het Angelsaksische gebied zie ik echter niet veel verandering. De vraag is of de risico’s die nu genomen worden, beter zijn afgedekt dan die in het verleden. Er hangt veel af van toezichthouders en wetgeving, maar de interne cultuur speelt er ook een grote rol in. Ook voor cfo’s en controllers blijft dat één van de grote vragen. Risico’s tegenover hoge rendementen: beprijzen we wel goed?’
Dijsselbloem over Brexit en Europese Unie
Op de cm: Nationale Controllersdag op 21 juni in Spant! in Bussum geeft Jeroen Dijsselbloem u een doorkijkje in de omgeving. De Brexit- en verkiezingsresultaten hebben gezorgd voor een nieuwe politieke dynamiek in de Europese Unie. Gecombineerd met sterke economische prestaties van de eurozone, zorgt dit voor interessante tijden voor Europa en de euro.
