Financial close-trendonderzoek: beursfondsen blijven versnellen (ASML en Sligro winnaars)

De BrightStone Group heeft weer haar Financial close-trendonderzoek uitgevoerd. ASML kwam op 17 januari 2018 als snelste met haar jaarcijfers naar buiten via een Public Announcement. Sligro daarentegen, presenteerde (net als vorig jaar) op 26 januari 2018 als eerste haar Audited Results. Dit jaar namen we eveneens de AScX-fondsen mee.

Hoewel snel afsluiten geen doel op zich is, wordt het snel naar buiten komen met jaarcijfers wel gezien als finance excellence. Daarnaast vergroot het de relevantie van jaarcijfers voor beleggers om investeringsbeslissingen te nemen

Best in Finance: Public Announcement

Financial excellence betekent uitblinken, sneller willen en kunnen om tijd en ruimte te creëren voor de businesspartnerrol die finance moet vervullen. Veelal wordt de versnelling van public announcement (PA) door beursfondsen gebruikt als “signaal” aan de markt dat zij “in control” zijn. Stabiliteit, en met stapjes vooruit, wordt daarbij door investeerders gewaardeerd. ASML was de grote winnaar door op 17 januari 2018 middels een PA als eerste met haar jaarcijfers naar buiten te komen. Daarbij heeft ASML ook nog eens een fantastisch financieel resultaat behaald met een netto winst van ruim 2 miljard.

Ook interessant is dat er twee AScX-fondsen zijn die in de lijst van snelste PA’s staan. Complimenten dan ook voor Beter Bed en NSI. Verder valt op dat al deze ondernemingen mooie financiële resultaten hebben geboekt over 2017 en daar waarschijnlijk snel mee naar buiten wilden komen, zonder dat dit heeft geleid tot hogere (non-)audit fees ten opzichte van hun concurrenten.

Best in Finance: Audited Results

Ook dit jaar was Sligro de “winnaar”, door als eerste met haar geaudite cijfers (AR) naar buiten te komen, gevolgd door TomTom, ASML en SBM. Hier doen de AScX-ondernemingen het minder goed, met Ordina op plaats 11 als eerste AScX-fonds. Voor alle fondsen bij elkaar duurt het ruim 60 dagen om met de AR naar buiten te komen. Dit wordt echter vooral veroorzaakt door een aantal uitschieters zoals Altice (93 fagen), Avantium (89 dagen) en ASR (86 dagen).

Snelste stijgers en dalers: PA

TKH, Arcelor en Aperam behoren tot de grootste stijgers ten aanzien van het naar buiten brengen van hun jaarcijfers. Ook Altice versnelt wederom van 75 dagen in 2016, 67 dagen in 2017 en nu 58 dagen. In totaal versnellen alle AEX en AMX fondsen met 90 dagen (gemiddeld 1,91 dagen) voor hun PA.

De sterkste daler is Akzo Nobel, maar dit kan wellicht te maken hebben met issues rondom haar topman en activistische aandeelhouders. Verder zien we vertragingen bij Grandvision en Unilever, waarbij dit voor Unilever zelfs het tweede jaar op rij is.

Snelste stijgers en dalers: AR

Voor de AR is Intertrust de snelste stijger, samen met VastNed Retail en Arcelor Mittal. Prijzenswaardig is ook de verdere versnelling van OCI van 120 dagen in 2016, tot 75 dagen in 2018. Akzo Nobel, Flow Traders en Grand Vision zijn juist later naar buiten gekomen met hun AR dan in 2017. In totaal versnellen alle AEX- en AMX-fondsen met 75 dagen (gemiddeld 1,60 dagen) voor hun AR.

AEX-, AMX- & AScX-fondsen vergeleken

Zoals gezegd zijn de AScX-fondsen dit jaar voor het eerst meegenomen, waardoor we hiervoor nog geen vergelijkende cijfers hebben. Onderstaand een verkort overzicht van de AEX-, AMX- en AScX-fondsen in tabel 5.

Grootste ondernemingen eerst naar buiten met hun cijfers

De verdeling rondom PA is in lijn met wat men zou verwachten. Gemiddeld komen de grootste ondernemingen als eerste naar buiten met hun cijfers, gevolgd door de AMX en AScX. Opvallend is echter wel dat gemiddeld genomen de AMX-fondsen eerder hun AR kunnen laten zien (27-2-2018) dan AEX-fondsen (28-2-2018). De AMX heeft daarmee de “achterstand” die zij voorheen had definitief ingelopen. AScX-fondsen blijven gemiddeld ongeveer een week achter.

Integrated Reporting (IR)

The aim of an integrated report is to provide a concise, holistic account of company value and performance by reporting a comprehensive range of financial as well as human, intellectual, environmental, and social factors that impact on a company’s short-, medium-, and long-term capacity for value creation. As such, it incorporates but goes beyond the types of information currently reported in companies’ financial statements’ (IIRC, 2013).

Het doel van IR is dus het geven van een holistische visie, waarbij financiële informatie op een geïntegreerde manier wordt gecombineerd met niet-financiële informatie. Hierbij dient de organisatie dus ook belangrijke onderwerpen en issues zoals werknemerstevredenheid, of het gebruik van natural resources in acht te nemen en te operationaliseren vanuit haar strategie in KPI’s. Het doel van IR is daarbij het verbeteren van de transparantie en relevantie van het jaarverslag en is door BrightStone Group dit jaar meegenomen in haar onderzoek. Van de 25 AEX-fondsen passen ondertussen 13 van de 25 ondernemingen IR toe. Dit is bij AMX (8) en AScX (4) een stuk lager. Er zijn op dit gebied voor de AMX- en AScX-fondsen nog flinke stappen te zetten. Een grappige paradox is echter dat de AEX-fondsen de dikste jaarverslagen hebben (228 pagina’s gemiddeld). Dat is in strijd met de ideeën over IR, aangezien de IIRC streeft naar beknopte verslagen. Een richtlijn van 100 tot 150 pagina’s wordt daarbij vaak genoemd als streefgetal om een jaarverslag relevant en leesbaar te houden. De meeste AScX fondsen voldoen aan die norm.

Key Audit Matters (kernpunten van de controle) en IFRS

Op het gebied van de door de accountant gerapporteerde Key Audit Matters (KAM’s) zijn de verschillen tussen AEX, AMX en AScX niet zo groot. Opvallend is wel dat ASML geen enkele KAM had, terwijl Royal Dutch Shell er acht had. Uiteraard hangt dit deels af van de branche waarin men zich bevindt, maar er blijkt geen significante relatie tussen de grootte van de onderneming en het aantal KAM’s.

Daarnaast hebben we onderzocht of ondernemingen IFRS 9 (Financiële Instrumenten), IFRS 15 (Omzet) en IFRS 16 (Leasing) als een ‘big bang’ hebben ingevoerd, maar dit bleek slechts een uitzondering. De kwalitatieve toelichting is veelal nog wel aanwezig, maar de kwantitatieve uitwerking ontbreekt. Alleen Air France-KLM lijkt voor de ‘big bang’ te opteren, maar dit zal waarschijnlijk te maken hebben met haar grote financial-leaseverplichtingen onder IFRS 16.

Conclusie: beursfondsen blijven versnellen

Zoals gezegd zijn ASML (PA) en Sligro (AR) wederom de beste in het afsluiten van hun jaarcijfers. Gemiddeld genomen blijven beursfondsen versnellen met 1,91 dagen (PA) en 1,60 dagen (AR). TKH (PA) en Intertrust (AR) zijn de grootste versnellers, terwijl Akzo Nobel de sterkste vertraging heeft gerealiseerd. AScX-ondernemingen blijven grofweg een week achter op de AEX- en AMX-fondsen, dus daar valt nog voldoende te verbeteren. Maar financial excellence is meer dan snel afsluiten en we verwachten dan ook dat meer ondernemingen Integrated Reporting toe gaan passen om de transparantie en relevantie van het jaarverslag te vergroten. Verder kan het misschien helpen als de jaarverslagen gewoon een stukje minder dik worden gemaakt.

Dr. Ferdy van Beest is Director Finance, Accounting & Research bij BrightStone Group en tevens Assistant Professor aan de Nyenrode Business Universiteit.
Karien Bos is Managing Director bij BrightStone Group.

BrightStone Group is specialist in Finance, Risk, Audit & Compliance en ondersteunt organisatie bij complexe vraagstukken binnen deze domeinen met consultancy, project management en interim oplossingen. BrightStone Group bedankt Eva Coenders en Tjibbe van der Veer en de Nyenrode Business Universiteit voor hun bijdrage aan de dataverzameling.

Lees ook
Text mining spoort leugens in jaarverslagen op
De beste jaarverslagen: CFO’s trekken lessen uit prijzenregen