Topmannen en -vrouwen komen soms in patronen of een context terecht, waarin ze minder kritisch worden op hun eigen handelen. Ze krijgen de verkeerde adviezen of overzien het geheel niet zo goed meer. Boeken als De Prooi en Het drama Ahold staan er vol mee. Wereldvreemde leiders die zo in hun eigen gelijk geloven of in hun ivoren toren leven, dat er niets mee aan te vangen is. Ze hebben hun eigen gelijk, in hun eigen wereld. En dat gelijk leidt tot gevaarlijke situaties. Zelfs tot fraude. Zie ook onze rubriek History, die eigenlijk daar op is gebouwd. Van Eurocommerce tot aan Palm Invest. Van Steinhoff tot aan British Telecom. CFO’s en CEO’s die het zicht op de realiteit verliezen, een grens overgaan, maar eigenlijk vinden dat ze geen vlieg kwaad doen. Zo erg was het toch allemaal niet? FIOD, rechters en de maatschappij denken daar toch echt anders over.
Per definitie een blinde vlek creëren
Ik wantrouw topmannen of -vrouwen die zeggen dat dat hen niet overkomt. Dat is per definitie een blinde vlek creëren. Beter zou zijn – en dat kwam ook ter sprake tijdens onze dag over leiding en verleiding – structureel aandacht te geven aan waar de zwakke plekken liggen. Ook bij uzelf. Onderzoeksjournalist Jeroen Smit vertelde tijdens de dag een anekdote over John Stumpf, CEO van Wells Fargo, een van de grootste banken van de Verenigde Staten. Hij wist een kapitaal te verdienen voor zijn werkgever, vooral dankzij cross selling. De bank van Stumpf kwam in 2017 in opspraak nadat er miljoenen financiële producten zouden zijn verkocht zonder dat klanten ervan op de hoogte waren. Tijdens een hoorzitting in Washington kreeg de CEO het vuur aan de schenen gelegd en moest hij antwoord geven op die ene messcherpe vraag: heeft u eigenlijk zelf verantwoordelijkheid genomen? Waarop de multimiljonair – zoals viel te verwachten – geen adequaat antwoord wist te geven. Drie weken later nam hij ontslag.
Er hangt niet altijd een spiegel voor CEO’s
Met deze anekdote wilde Smit maar aangeven dat er aan de top niet altijd een spiegel hangt waarin CEO’s als Stumpf uitgebreid naar zichzelf kunnen kijken. ‘Er zit een gat tussen persoonlijke integriteit en professionele integriteit’, vertelde Smit zijn toehoorders. ‘Ik heb verschillende keren met dit soort mensen te maken gehad en ik vind het geen boeven, maar mannen die de weg kwijtraakten en afzakten. Het kan ons allemaal gebeuren, ongeacht hoe hoog je in de boom zit.’ De constatering dat het ons allemaal kan gebeuren, is zorgelijk. Hoe u vervolgens met die zorg omgaat, is allesbepalend. Bent u in staat tegenkrachten te organiseren of regeert u als een zonnekoning? We vragen ons volgens Margriet Sitskoorn, hoogleraar neuropsychologie, veel te weinig af waar we nu eigenlijk mee bezig zijn. We zijn te druk met dagelijkse prikkels. Daardoor bereiken we het punt van zelfreflectie niet. We zitten als topman of -vrouw bovenop de apenrots en kunnen alles pakken, zonder consequenties. Voorkom zo’n situatie. Want als uw absolute macht is verdwenen, zo belooft Sitskoorn, wordt u direct ook weer een stuk socialer. Ook fijn voor uw omgeving.
Ronald Bruins, hoofdredacteur Executive Finance (ronaldbruins@vakmedianet.nl)
Lees ook
Leiding en Verleiding: De weg naar integriteit ligt voorbij het genot
History: Beurswaarde Steinhoff klapt in elkaar na boekhoudschandaal
Geef een reactie