Er kon wel eens een Chief Administrative Officer ontstaan, naast de CFO die zijn analyses voor de business doet. Marcel Smits, CFO van het immense agro-industriële concern Cargill, voorziet een grote ommezwaai naar data-analyse en kunstmatige intelligentie. “Je moet je afvragen hoe je daarmee het bedrijf het beste vooruit kan helpen.”
“De vraag is of die laatste functie, naast de CFO, altijd een RA moet zijn”, zegt Smits er achteraan. “Als Cargill duwen we hard op het rationaliseren van de backoffice, waardoor je als bedrijf meer dan ooit kijkt naar topline growth.” En dat alles in een complex bedrijf. Cargill levert voedings-, landbouw-, financiële en industriële producten en diensten in heel de wereld en kent maar liefst 155.000 medewerkers in 70 landen. “Met veel verschillende businessmodellen. Enkele voorbeelden: Finance units die financiële constructies op leningstructuren verzorgen. Handel op grondstoffenmarkten. Risicomanagement voor boeren om hun marges te beschermen en risico’s te beperken. Dat gaat over voorspellen wat er gaat gebeuren. We zijn goed in het voorspellen van de grondstoffenmarkt en we spelen daarop in. Voor ons als finance is het dan weer de vraag hoe onze positie op bepaalde grondstoffenmarkten is. Zodat we daar geen kleerscheuren oplopen. Daarnaast zetten we als Cargill ook grondstoffen daadwerkelijk om in concrete producten.”
Aan de andere kant maakt u gebruik van kunstmatige intelligentie in processen. Kunt u daar meer over vertellen?
“Ik begin eerst met de conclusie dat artificial intelligence (AI) minder groot is dan menigeen denkt. Als simpel voorbeeld: Als je in je groep vier ERP-systemen hebt, kan het zijn dat een leverancier twaalf keer in je systeem voorkomt. Een AI-laag kan uitzoeken of het handig is de gegevens van die ene leverancier samen te bundelen en kan die vraag voorleggen aan een medewerker van ons. Het is zo een hulptool. Maar we gebruiken AI ook in het vooruitkijken voor de business, de kristallen bol. We zijn een samenwerking aangegaan met een bedrijf uit New Mexico dat ook big-data-analyses verzorgt voor de Amerikaanse krijgsmacht. Zij halen enorme hoeveelheden satellietdata naar binnen en die data houden we weer tegen onze data aan. Met de dwarsverbanden kunnen we bijvoorbeeld vragen over oogsten beantwoorden. Maar ook: Is het handig om op een bepaalde plaats een silo in het netwerk van boeren te hangen? Of kunnen we het graan beter naar een andere silo brengen? Dat soort vragen, rechtstreeks gekoppeld aan de business, pakken onze datascientists op.”
RA Marcel Smits werd in 2013 benoemd tot chief financial officer bij Cargill. Vóór de splitsing van Sara Lee was hij CEO bij die onderneming. Smits werd in 2009 CFO van Sara Lee en werd daar begin 2011 benoemd tot CEO. Onder zijn leiding herstructureerde Sara Lee zijn portfolio en werd de onderneming gesplitst in twee zelfstandige ondernemingen, Hillshire Brands en D.E Master Blenders 1753. Weer daarvoor bekleedde Smits diverse financiële posities bij Unilever in Europa, Latijns-Amerika en Azië.
Dat is slechts één voorbeeld, maar jullie doen meer…
“Klopt. We verzorgen ook analyses van prospects. Zijn we in de juiste klanten aan het investeren? Daar zijn we net mee begonnen, maar we weten dat een bank als JPMorgan dat ook al kan en doet. Met automatisering kunnen we debiteurenportefeuilles doorlichten. Op basis van kredietratings kunnen we vervolgens dynamische beprijzing toepassen. Buiten finance ligt het voorbeeld dat we onderwater met microfoons luisteren naar garnalen om hun behoefte aan voeding te bepalen. Maar we zetten ook gezichtsherkenning in bij koeien en experimenteren met blockchain. We kennen kortom een hele waslijst aan AI-initiatieven. Wij leveren eigenlijk het proofpoint. Vandaar ook dat vele bedrijven wereldwijd bij ons in de keuken willen kijken. We zijn in feite een data-analytisch bedrijf aan het worden en we zijn ook volop gecommitteerd aan die omslag.”
U was tot juni 2012 CEO van Sara Lee. Is het CFO-schap dan niet een stap terug?
“Nee, integendeel. Bij Sara Lee had ik een heel specifieke taak in de splitsing van het voedingsmiddelenbedrijf in D.E Master Blenders 1753 en Hillshire Brands. Toen die splitsing een feit was, zat in feite mijn taak erop. Daarnaast kende Sara Lee een kleinere marktkapitalisatie. Voor de financial die complexiteit leuk vindt, is Cargill een prachtige uitdaging. Groot en divers. En dat gaat soms ver. Zo hebben we bijvoorbeeld een heel managementsysteem rondom veiligheid opgezet. Er gaat geen meeting binnen Cargill voorbij, waarbij we daar niet over rapporteren. Ongevallen, maar ook net-nietsituaties. Van die laatste hopen we te leren, zodat het aantal ongevallen omlaag kan.”
Als CFO moet je de vraag stellen aan de CEO hoe jij het beste het bedrijf vooruit kunt helpen”
Hoe kijkt u tegen de wisselwerking tussen CEO en CFO aan?
“Je moet in die relatie een goede alignment creëren. Als CFO moet je de vraag stellen aan de CEO hoe jij het beste het bedrijf vooruit kunt helpen. Ik vind dat je je altijd moet afvragen waar de grootste uitdaging van het concern ligt en of jij de juiste persoon bent om daarbij te helpen. Is het antwoord daarop dat je dat niet bent of niet meer bent, dan moet je ook je plaats kennen en afscheid nemen. Ik duw nu hard op backofficeoptimalisatie. Ik heb daar een passie voor. Daarnaast ben ik chief compliance officer. We hebben rigoureus een compliancesysteem ingevoerd. En ik creëer een versnelling in onze topline growth. Maar dat kan lang niet overal. Bij trading bijvoorbeeld is de situatie stabiel. Komt het hele concern in zo’n fase, dan is het de vraag of ik daarbij pas. Ik ben geen bankier en geen trader. De opvolger als CFO zal dus met een andere skillset aan boord moeten komen. Maar maak je niet druk: ik ben nog lang niet klaar. Er is nog genoeg te doen.”
Succes is goed voor je ego, maar slecht voor je karakter. Dat is uw uitspraak, maar wat bedoelt u daar precies mee?
“Als je heel succesvol bent, hebben we als mens – en dat blijkt uit behavioral science – de neiging om dat aan onszelf toe te schrijven. Je hebt de neiging je eigen rol te overschatten en daar pretentieus over te worden. Dat gaat voorbij aan het feit dat de vader van dat succes het team is en dat je er ook het nodige geluk voor nodig hebt. Mijn Nederlandse inborst, collega’s, familie en vrienden helpen me met beide benen op de grond te houden. Want de mooiste dingen doe je nog altijd samen. Ook zakelijk gezien.”
Lees ook
Finance als businesspartner binnen KPN
Dag van de financial: kunstmatige intelligentie pakt baan nog niet af
