Het groot aantal belastinggeschillen tussen multinationals en belastingdiensten in verschillende landen vormt een aanzienlijke bedreiging voor de moeizame winstgroei van veel Fortune 500-bedrijven. Dit blijkt uit The Shape of Water, een nieuw rapport van het wereldwijde advocatenkantoor Baker McKenzie, over de opkomst en oorzaken van belastinggeschillen.
De honderdvijftig ondervraagde Fortune 500-respondenten die geïnterviewd zijn door Baker McKenzie bevestigen dat ze tot 22,6 miljard dollar aan belastinggerelateerde geschillen hebben. Als alle Fortune 500-bedrijven belastinggeschillen van vergelijkbare proporties hebben, komt dat neer op een bedrag van 75,3 miljard dollar. Dit zou overeenkomen met 7,5 procent van de winst van de Fortune 500-bedrijven in heel 2017. In dat jaar bedroeg de gemiddelde winstgroei 12,4 procent.
Aantal belastinggeschillen is toegenomen
Zestig procent van de respondenten gaf aan dat het aantal belastinggeschillen in de afgelopen vijf jaar is toegenomen en 63 procent voorspelt dat het bedrag dat verloren gaat aan belastinggeschillen ook de komende vijf jaar zal blijven stijgen.
“In het verleden was er een duidelijk verband tussen marktactiviteit – zoals verkoop en productie – en de belastbare waarde”, vertelt Simone Musa van Baker McKenzie. “Vandaag worstelen zowel bedrijven als regelgevers om winst netjes toe te schrijven aan bepaalde activiteiten en jurisdicties, omdat organisaties routinematig werken met gedigitaliseerde netwerken en verspreide klantenbestanden.”
Bedrijfswaarde vaststellen grootste uitdaging
Het lokaliseren van en vaststellen wat precies bedrijfswaarde omvat, is de grootste uitdaging voor organisaties en autoriteiten volgens 72 procent van de respondenten. Het is ook meteen de belangrijkste oorzaak van conflicten tussen organisaties en regelgevers en de primaire reden voor belastinggeschillen. “Overnamebedragen leiden meestal tot onenigheid. Het zijn problemen die voortvloeien uit tegenstrijdige taxaties van activa en onduidelijkheid over de waarde van bedrijfsactiviteiten”, aldus Mark Delaney van de Britse belastingpraktijk. “Veel van deze problemen komen voort uit digitalisering. De onbekende waarde uit digitalisering is misschien wel de belangrijkste oorzaak van het hoge aantal belastinggeschillen.”
Ware schaal en locatie belastbare aansprakelijkheid lastig vast te stellen
Digitalisering raakt veel sectoren, waaronder technologie, consumptiegoederen en financiële dienstverleners. De waarde stroomt vrijelijk over meerdere rechtsgebieden, zonder dat er douane- of lokale activiteiten nodig zijn. In deze context is het zeer moeilijk om de ware schaal en locatie van de belastbare aansprakelijkheid nauwkeurig vast te leggen.
Belastingautoriteiten reageren traag op digitale ontwikkelingen. Waar vroeger nationale wetgeving gold, nemen sommige autoriteiten nu een versnipperde aanpak door concepten toe te passen die nog niet in de wet zijn opgenomen. 72 procent van de respondenten zegt dat de huidige belastingregimes niet meer toereikend zijn. “Dit geldt met name in Azië, waar industrieën zich in rap tempo ontwikkelen. Wanneer oude regels worden toegepast op nieuwe situaties, is er een stijging in geschillen is onvermijdelijk”, voegt Steven Sieker toe, een in Hong Kong gevestigde belastingpartner van Baker McKenzie.
Toenemende complexiteit, vermogen op op te lossen neemt af
Terwijl de complexiteit en het volume van belastinggeschillen toeneemt, neemt het vermogen van multinationals om deze problemen op te lossen af. Meer dan de helft (57 procent) worstelt om hun belastingberekeningen en -verplichtingen duidelijk te verwoorden en 64 procent maakt zich zorgen over hun vermogen om aan de eisen van de wereldwijde belastingautoriteiten te voldoen.
Belastinggeschillen duren daarbij steeds langer, vanwege de wereldwijde verschillen tussen regelgevingsstelsels. Tweederde (67 procent) van de respondenten zegt dat het langer duurt dan ooit om grensoverschrijdende geschillen op te lossen. Hoewel geschillen bij multinationals uit de gratie raken, zijn onderhandelde schikkingen in populariteit toegenomen, waarbij 85 procent van de respondenten het als een effectieve methode voor geschillenbeslechting noemt.
Deelnemers aan het onderzoek vormen een representatieve steekproef van belastingleiders (financieel directeuren, CFO’s en belastinghoofden) in vijf sectoren (gezondheidszorg en farmaceutica, financiële diensten, industrie, mijnbouw en vervoer, technologie, media en telecommunicatie, en consumentenartikelen en detailhandel).
Lees ook
Joost Sliepenbeek CFO van Action
Zes aanbevelingen voor de duurzame CFO
