De CFO laat zich in de luren leggen door een bende fraudeurs. Het kost zijn werkgever Pathé ruim negentien miljoen euro, het kost de directeur zijn baan. Maar is er wel grond voor ontslag op staande voet? Een reconstructie.
Op 8 maart 2018 krijgt de algemeen directeur van Pathé in Nederland een mail van het hoofdkantoor in Frankrijk. De CEO van de Franse moedervennootschap van Pathé vraagt of de accountant al contact heeft opgenomen. Het bedrijf is namelijk bezig met een belangrijke overname in Dubai en daar is geld voor nodig. Nederlands geld om precies te zijn, want op die manier kan de transactie geheim worden gehouden voor de concurrenten. Om diezelfde reden mag er alleen met het privé-mailadres van de CEO worden gemaild en is telefooncontact ook uit den boze. De algemeen directeur stuurt de mailwisseling met de CEO door naar haar financieel directeur.
Geen alarmbellen
Beide directeuren vinden het een vreemd verzoek. Maar niet zo vreemd dat er alarmbellen afgaan. Op advies van de financieel directeur vraagt de algemeen directeur om aanvullende informatie. Ze ontvangt een kopie van de transactie in Dubai. De directeuren besluiten daarom het gevraagde geld over te maken. En elke keer dat er een fors bedrag is overgemaakt, blijkt dat er meer geld nodig is. Tot het punt komt dat Pathé in Nederland geld moet lenen uit de cash-pool van het moederbedrijf, iets wat overigens probleemloos lukt.
Waarom is het geld eigenlijk onttrokken?
Op 28 maart wil het moederbedrijf weten waarvoor dat geld eigenlijk is onttrokken aan de cashpool. Dan valt het hele kaartenhuis in elkaar. Er is geen overname in Dubai en de mails komen niet van de CEO. De directeuren zijn bij de neus genomen door een geraffineerde bende fraudeurs die precies wisten welke namen zij moesten gebruiken om geloofwaardig over te komen. Een dag later worden beide directeuren geschorst. Pathé schakelt een bureau voor bedrijfsrecherche in om te onderzoeken of zij actief betrokken waren bij de fraude. De totale schade bedraagt ruim 19,2 miljoen euro.
Ontslag op staande voet
Op 13 april wordt de algemeen directeur ontslagen door de aandeelhouders. Op 26 april valt de bijl voor de CFO. Hij wordt op staande voet ontslagen omdat hij volgens Pathé verschillende rode vlaggen heeft genegeerd.
De directeur, die zich eerder al heeft ziek gemeld, vecht het ontslag op staande voet aan. Hij vindt dat er geen dringende reden aan ten grondslag ligt. Hij heeft gewoon zijn werk gedaan. De rode vlaggen die hij volgens Pathé had moeten zien, waren volgens hem helemaal niet zo opvallend. Pathé heeft hem bovendien nooit getraind in het herkennen van fraude. Daarbij is het ontslag niet onverwijld gegeven, zo stelt de CFO. Hij eist wedertewerkstelling en met terugwerkende kracht betaling van zijn salaris. Mocht de kantonrechter oordelen dat de opzegging niet kan worden teruggedraaid, dan wil hij een billijke vergoeding voor onregelmatige opzegging, een bonus en schrapping van het non-concurrentiebeding.
Oordeel van de kantonrechter
De kantonrechter oordeelt dat Pathé inderdaad wat kort door de bocht is gegaan met het ontslag op staande voet. Onderzoek van de bedrijfsrecherche heeft geen enkele aanwijzing opgeleverd dat de directeuren gemene zaak hebben gemaakt met de fraudeurs. De grote omvang van de schade maakt volgens de kantonrechter nog niet dat er sprake is van een dringende reden. Weliswaar ging het om grote bedragen, maar het is niet zo dat de CFO het geld klakkeloos heeft overgemaakt. Uit het feit dat er probleemloos veel geld kon worden onttrokken aan de cash-pool van het moederbedrijf, blijkt dat transacties met grote bedragen niet ongebruikelijk waren. Bovendien zijn de betalingen ook terwijl hij op vakantie was gewoon voortgezet door zijn baas, de algemeen directeur. Concluderend stelt de kantonrechter dat van een financieel directeur meer oplettendheid had mogen worden verwacht, maar dat het ontbreken daarvan onvoldoende is om een dringende reden op te leveren.
Ernstig verwijtbaar handelen
De vraag is nu of de arbeidsovereenkomst alsnog moet worden ontbonden. De kantonrechter verwijst naar artikel 7:669 lid 1 BW. Hierin staat dat de arbeidsovereenkomst alleen kan worden ontbonden indien daar een redelijke grond voor is. Herplaatsing van de werknemer binnen een redelijke termijn mag dan niet mogelijk zijn. Pathé beroept zich hiervoor op verwijtbaar handelen en een verstoorde arbeidsverhouding.
De kantonrechter vindt dat er wel sprake is van verwijtbaar handelen. De laatste twee grote betalingen die de financieel directeur heeft gedaan, wekten verbazing op. Het had hem daarom gepast om meer onderzoek te doen. Als financieel eindverantwoordelijke heeft een CFO het vertrouwen van de aandeelhouder en de statutair bestuurder nodig heeft. Duidelijk is dat dit vertrouwen er niet meer is. Dat is gezien de gang van zaken ook begrijpelijk, zo oordeelt de kantonrechter, waardoor het niet van Pathé kan worden gevergd om de arbeidsovereenkomst voort te zetten.
De arbeidsovereenkomst wordt ontbonden met ingang van 1 december 2018. Pathé moet de financieel directeur met terugwerkende kracht vanaf 1 mei 2018 doorbetalen. Over het niet betaalde salaris moet Pathé een wettelijke verhoging betalen van 25 procent.
Rechtbank Amsterdam | ECLI:NL:RBAMS:2018:7881
Lees ook
CEO-fraude kost CFO de kop, Pathé voor 19 miljoen opgelicht (hoe doorziet u CEO-fraude?)
Fraudeur doet zich bij Pathé voor als bestuurder (CFO nog op non-actief)
