Het wordt aan alle kanten strenger. En ook eerlijker? IFRS 16 gaat leasecontracten op de balans zetten en OESO wil er met Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) voor zorgen dat multinationals daadwerkelijk belasting betalen daar waar ze aanwezig zijn. Zelfs het bolwerk van belastingontwijking, Nederland, zet het mes in zijn rulingpraktijk, getuige een brief van staatssecretaris Snel aan de Tweede Kamer. Nederland let voortaan scherper op het doel van de aanvraag van de ruling. Snel: “Als het motief alleen is om Nederlandse óf buitenlandse belasting te besparen, zal geen ruling meer worden afgegeven.” Dat geldt ook voor rulings over transacties met bedrijven die gevestigd zijn in laagbelastende landen of op de zwarte lijst staan van de Europese Unie.
Finance ligt onder het vergrootglas
Alles wat finance heet, ligt onder het vergrootglas. Zo kunnen ook accountants op een meer dan gemiddelde belangstelling van minister Wopke Hoekstra van Financiën rekenen. De inkt van een rapport van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) was nog niet droog, of de minister kondigde op de Accountantsdag aan dat een commissie het verdienmodel van accountants nog eens tegen het licht gaat houden. Daar was ook wel reden voor, gezien het aantal kwetsbaarheden dat de AFM rapporteerde: een imperfecte werking van vraag en aanbod, schadelijke prikkels in het verdienmodel, het partnermodel en het bedrijfsmodel van accountantsorganisaties. Alle reden om het kussen eens flink op te schudden, moet Hoekstra gedacht hebben. Die commissie kent geen taboe. Zelfs een audit only-model ligt op tafel, waarbij de controle- en de advieswerkzaamheden van accountantsorganisaties worden gescheiden. Evenals andere fundamentele wijzigingen in de structuur van accountantsorganisaties.
Het moet tegen fair value
De rode draad? Vluchten kan niet meer. Het is beter zelf transparant te zijn. Anders achterhaalt wet- en regelgeving de CFO wel. Daarbij is het niet meer een kwestie van wachten op die wet- en regelgeving, maar er proactief op inspelen. Het moet tegen fair value. Belastingbetalend daar waar het concern een presence heeft. En het moet met Chinese muren. Wie niet ethisch omgaat met het huidige tijdsgewricht, oogst hoon en zelfs vijandigheid. Zie het voorbeeld van ING-CEO Hamers tijdens de beloningsdiscussie of zijn geslachtofferde CFO Timmermans na het debacle over witwaspraktijken. Over dat laatste: het feitenrelaas van het Openbaar Ministerie over de ING-zaak op www.om.nl leest als een les over risicomanagement. Ik kan het iedere CFO die op zoek is naar control, risicomanagement en integriteit aanraden. Want hij kan de business niet ongebreideld zijn gang laten gaan. Hij kan de roep om transparantie niet naast zich neerleggen. Tenminste, niet als u niet wilt eindigen als Timmermans.
Ronald Bruins, hoofdredacteur Executive Finance (ronaldbruins@vakmedianet.nl)
