
Starters met een Master’s in Accounting hebben de beste positie op de arbeidsmarkt, aldus het het UWV. Maar het Institute of Management Accountants waarschuwt in het Financieele Dagblad dat veel toekomstige finance-professionals onvoldoende op de ‘digitale toekomst’ worden voorbereid. De professoren Frank Verbeeten (Amsterdam Business School), Alexander Brüggen (Maastricht University), Stephan Kramer (Rotterdam School of Management) spreken zich uit.
Wat wordt er bedoeld met digitale toekomst?

Stephan Kramer: ‘Het bruikbaar maken van data heeft volgens mij de grootste impact. Op dit moment zijn er al zo veel meer gegevens beschikbaar dan 10 jaar geleden. Neem online retail: bedrijven volgen elke stap die tot een aankoop leidt. Dat neemt alleen maar toe. De beschikbaarheid van data is een megatrend. Voor de business in het algemeen, maar ook voor de finance-functie. Vervolgens moet je er wél wat mee kunnen.’
Alexander Brüggen: ‘Technologie staat centraal. Kunstmatige Intelligentie (AI). Machine learning. De verwachtingen zijn hoog omdat het middelen zijn die data handelbaar maken. Ze helpen om de complexiteit te verminderen, zodat we betere beslissingen kunnen nemen. Tegelijkertijd gaat de ‘digitale toekomst’ over steeds verdergaande automatisering. Die toekomst is eigenlijk al nu. Volkswagen kondigde aan de helft van de controlling-rollen te vervangen. Dat is goed nieuws, want de toegevoegde waarde van een management accountant zit in besluitvorming, niet in het uitvoeren van repetitieve taken.’
Frank Verbeeten: ‘Er bestaan wel grote verschillen per bedrijf. Dit soort stappen vooruit worden makkelijker naarmate de schaalgrote toeneemt. Volkswagen is een goed voorbeeld van het robotiseren van simpele taken, maar ook het ontsluiten van data vereist een transformatie die niet bij elk bedrijf hoog genoeg op de agenda staat. Gelukkig zijn ze er wel. Neem KPN, dat net de Corporate Recognition Award van het Institute of Management Accountants won voor hun nieuwe management control systeem. Daarnaast hebben nieuwkomers vaak een voordeel. Hun organisatie is vanaf het begin af aan zo ingericht om niet alleen meer data te genereren, maar er ook beter mee om te gaan. ‘Nieuw’ is natuurlijk relatief. Amazon bestaat al bijna 25 jaar, maar het is wel een uitstekend voorbeeld van een data-gedreven organisatie.
Hoe blijven kleinere bedrijven bij? Of missen zij de boot?

Kramer: ‘Op de korte termijn lopen kleinere bedrijven inderdaad het risico om de boot te missen. Deze bedrijven kunnen moeilijkheden ondervinden bij het bekostigen van grote investeringen. Op de langere termijn kunnen ze er net zo goed gebruik van maken, omdat dit soort technologie in de enterprise resource planning (ERP) systemen wordt opgenomen.’
Verbeeten: ‘Ik denk dat bestaande kleinere bedrijven, die niet vanuit een platformgedachte zijn opgestart, door het gebrek aan middelen zo’n vijf jaar achter lopen. Dat lijkt niet zo veel, maar gezien de transitie die nu plaatsvindt, is dat een behoorlijk lange tijd. Businessmodellen veranderen steeds sneller.’
Brüggen: ‘Tegelijkertijd zijn de toegangsbarrières voor bedrijven die op data zijn gebouwd veel lager. Als je bijvoorbeeld staal wil produceren dan zijn er eerst gigantische investeringen nodig. Maar een paar slimme jongens en meisjes met een laptop kunnen zo de volgende Airbnb oprichten.’
Krijgen finance-studenten in deze tijd van transitie de juiste skills mee?
Brüggen: ‘Ze staan bij ons hoog op de agenda. We leggen onze studenten in Maastricht uit dat het leuk is als je door technologie een miljoen datapunten hebt, maar dat je ook een uitstekend begrip van bijvoorbeeld statistiek moet hebben om alle mogelijkheden te benutten. Aan de andere kant bieden we ook aandacht aan soft skills en ethiek, net zo essentieel voor een goede beheersing van het vak. Omdat de Master daarmee aansluit op het Certified Management Accountant (CMA) programma is Maastricht University dit jaar endorsed door IMA, net als de Rotterdam School of Management en de Universiteit van Amsterdam overigens.’

Kramer: ‘Bij ons in Rotterdam is data-analyse een enorm belangrijk onderdeel van het curriculum, en bieden we onze studenten vakken op het gebied van accounting analytics en data-management aan. We weten dat dit soort skills alleen maar belangrijker worden voor controllers en management accountants, dus we trainen onze studenten daar intensief in.’
Verbeeten: ‘Hetzelfde geldt voor Amsterdam. We zorgen dat ons curriculum studenten niet alleen voorbereidt op de huidige arbeidsmarkt, maar ook op die van over 5 jaar. Dat is een van onze redenen voor de samenwerking met het IMA, de wereldwijde associatie voor management accountants die met wereldwijde input van academici, het bedrijfsleven en anderen een nieuw Management Accounting Competency Framework opstelt. De toekomst van het beroep in de digitale toekomst is daar een integraal onderdeel van.’
Lees ook
Opleiding en training krijgen prioriteit van finance professional
Beperkte impact disruptie in Nederland door opleidingsniveau werknemer