Bij het voorbereiden van een implementatie van een innovatie neemt de weerstand toe, omdat mensen beseffen dat ze ook zelf moeten veranderen’, betoogt professor Frank Verbeeten (foto) MBA van de Universiteit van Amsterdam en jurylid van het Best Finance Team onlangs in een toespraak. Hij vulde aan met interessante cijfers.
Verbeeten sprak bij een door de VRC en Yacht georganiseerd event over innovatie, standaardisatie en de financiële functie in de zeer nabije toekomst. Daarbij spelen robotics, analytics en kunstmatige intelligentie een rol. Verbeeten wilde de vraagt beantwoorden over welke competenties een finance professional onder die omstandigheden moet beschikken. Allereerst schetst hij een kader: ‘Innovatie kan gaan over een nieuw product, dienst, procestechnologie, structuur of administratief systeem/module. Innovatie kent ook twee kanten: enerzijds de technologie, meestal gerelateerd aan het primaire proces, anderzijds raakt het meestal ook de organisatiestructuur en administratieve processen.’ Hij stelt: ‘De wereld is VUCA: volatile, uncertain, complex en ambigious.’ De invloed van technologie op ondernemingen is volgens hem groot en het digitale tijdperk is in volle gang.
Rol van cfo op innovatie
De rol van de cfo is onder deze ‘VUCA-omstandigheden volgens Verbeeten van groot belang. Maar is de cfo een kill switch of juist de bewaker van innovatie? Eerder bleek uit een enquête dat bedrijven nog een weg te gaan hebben op het gebied van standaardiseren van hun processen en een gezamenlijk gedefinieerde datacollectie. Verbeeten: ‘Je ziet ook steeds meer nieuwe organisatiestructuren ontstaan. Het traditionele hiërarchische model dat de cfo’s van de divisie rapporteren aan de cfo aan de top verandert soms door de introductie van een shared service center (SSC). Een divisie-SSC kan bijvoorbeeld rechtstreeks rapporteren aan de cfo aan de top.’
Standaardprocessen ondergebracht
In zo’n SSC worden de standaardprocessen ondergebracht. Veelal zijn dat de transactionele processen zoals accounts payable en payroll. Maar ook financial planning en analysis kunnen in een SSC, maar worden daar tot op heden weinig ondergebracht. Verbeeken: ‘Wat we ook constateren is de trend om activiteiten over te brengen naar lage lonen landen. Dit werkt overigens niet altijd even succesvol.’
De groei van business partner-rol
Op dit moment houdt slechts 6 procent van de financiële functies zich bezig met business intelligence. De omvang van de finance-kolom neemt in de periode van 2016 naar 2020 steeds verder af, maar binnen de financiële functie groeit de omvang van de rol van business partner. Functional en transactional business nemen juist af in omvang.
Stappen richting robotics, analytics en kunstmatige intelligentie
De stappen richting robotics, analytics en kunstmatige intelligentie binnen de financiële gaan niet zo snel als de verhalen doen geloven. Pas 25 procent van de organisaties hebben stappen gezet op het gebied van data analytics en hebben dit ook enigszins geïmplementeerd. Machine learning en de toepassing van kunstmatige intelligentie wordt bij de meeste organisaties nog niet overwogen en processmining en robot process automation wordt pas bij een kleine veertig procent van de organisaties overwogen. Blockchain is overwogen, maar daar wordt niet verder aan gewerkt. Verbeeten: ‘We constateren uit enquêtes dat er wel een grote sprong voorzien wordt in robotisering tussen nu en 3 jaar. Er blijkt echter wel een groot verschil te zitten tussen hetgeen voorzien wordt versus hetgeen daadwerkelijk in die snelheid wordt geïmplementeerd.’
Competenties van de financial van de toekomst
Al die veranderingen op kortere of op langere termijn vereisen volgens Verbeeten andere competenties van de financial van de toekomst. Zij moeten met name kunnen samenwerken met anderen en teams inspireren. Daarnaast moeten zij technologie en het analyseren van data kunnen managen. Als laatste zijn competenties zoals het zijn van businesspartner en het laten zien van professionele waarden en ethisch gedrag belangrijk. Het meten en rapporteren van de performance zijn veel minder belangrijk. Desondanks heeft 42 procent van de organisaties in grote mate zicht op benodigde competenties voor de komende 2 jaar en slechts 27 procent heeft hierop zicht voor de komende 5 jaar. Volgens Verbeeten is dat een gevolg van de steeds sneller veranderende wereld.
De invloed van technologie op de financial
Verbeeten: ‘Technologie heeft een grote invloed op de finance professional. Enerzijds gaat het om het bewaken van de levensvatbaarheid van de organisatie, anderzijds het vergroten van de efficiëntie en effectiviteit van de financiële functie. Robotisering en data analytics wordt wel al toegepast, kunstmatige intelligentie nog maar zeer beperkt. De verwachting is wel dat deze ontwikkeling verder doorzet.’
De professor concludeert dat technologie kansen biedt voor de financial. Dat vereist echter wel een verandering in houding, gedrag en managementvaardigheden. Dit komt bovenop de financiële en digitale competenties. ‘Eigenlijk zijn we niet meer op zoek naar het schaap met de vijf poten, maar het schaap met de vijf poten met vleugels. De vraag is of dat gaat lukken.’
Lees ook
Moet een financial kunnen programmeren?
Paape aan adres financials: bedwing cognitieve vooringenomenheid
