Als het om digitale transformatie van organisaties gaat, mag de finance-functie zeker niet worden overgeslagen. Marco Schilder, partner CFO Services bij BDO Advisory, gaat in een visiepaper op de impact van digitale transformatie voor de CFO. En wat dit betekent voor het toezicht door de commissaris.
Finance is de spin in het web
Finance is van oudsher een soort spin in het web bij organisaties. Hier komt de hele bedrijfsvoering tot uiting. Digitalisering verandert de traditionele rol van boekhouden en financieel rapporteren. Data worden steeds belangrijker en worden steeds meer gegenereerd, ook op andere afdelingen. ‘Finance heeft de kennis en kunde om de juistheid van de data te waarborgen en te duiden hoe je die data kunt analyseren en gebruiken voor het leveren van de juiste managementinformatie’, zegt Schilder.
Finance steeds meer verweven met data-science
Dat betekent een andere rol voor het vakgebied: ‘Finance was eerder vooral de scorekeeper was van het budget en de kosten. Maar nu genereert de functie ook steeds meer informatie die waardevoller is voor andere stafdiensten en de business. Deze informatie kan bijvoorbeeld worden gebruikt om de impact van een bepaalde strategische koers te analyseren. Vervolgens kan gemeten worden in hoeverre de organisatie in staat is de strategische doelstellingen te realiseren. Finance wordt zo eigenlijk steeds meer verweven met data-science’.
Soft skills worden steeds belangrijker
Digitale transformatie betekent dan ook dat de rol van de financial verandert. Schilder: ‘Waar vroeger de nadruk lag op het cijfermatige, wordt het nu belangrijker voor de financial om kennis van de business te hebben. Bijvoorbeeld: blijkt uit bepaalde informatie dat we inzetten op de juiste product-marktcombinaties? Of dat er beter in iets anders geïnvesteerd kan worden? Daarnaast moet de financial de boodschap ook overtuigend over kunnen brengen naar de gebruiker. Soft skills zoals communicatie- , presentatie- en adviescompetenties worden daarom steeds belangrijker.’
Het belang van integere data
De voordelen van het inzetten op digitale transformatie worden vaak duidelijk benoemd. Het bereiken van meer efficiëntie, de output verhogen of een gezonder rendement behalen. Toch brengt digitale transformatie ook (nieuwe) risico’s met zich mee. Welke risico’s zijn belangrijk als we kijken naar finance? ‘Onze omgeving en de bedrijfsvoering wordt steeds meer datagedreven. Denk maar aan ontwikkelingen zoals Internet of Things en Big Data. Dat biedt veel kansen, maar herbergt tegelijkertijd ook een groot risico: hoe zorg je namelijk dat data integer en robuust zijn en goed worden vastgelegd? Hoe zorg je dat de juiste conclusies worden getrokken en dat deze niet gebaseerd zijn op schijnverbanden?’
De rol van de commissaris: toezicht, checks en balances
Wat betekent dit alles voor het functioneren van een commissaris? ‘Een commissaris kan de ogen niet sluiten voor rol die digitalisering speelt in organisaties. Enerzijds kan hij de finance-functie gebruiken om te zorgen dat hij meer relevante informatie krijgt om zijn toezichthoudende rol goed te kunnen uitoefenen. Dat hoeft door digitalisering en de bijbehorende dataficering bij wijze van spreken niet meer op te houden bij een jaarrekening. De vraag is welke informatie hem informeert over de belangrijkste strategische elementen en businessdrivers. Een commissaris zal het bestuur continu uitdagen om te zorgen dat de juiste informatie beschikbaar is.’
Is de organisatie- en informatiehuishouding op orde?
Zorgen voor betrouwbare informatie binnen de organisatie hoort ook bij het toezicht. ‘Anderzijds moet een commissaris ook zorgen dat al die data en de informatiesystemen vertrouwd kunnen worden. Dat wil niet zeggen dat hij hiervoor zelf de organisatie induikt of een IT-specialist moet zijn, maar hij moet er wel op toezien dat de juiste checks en balances aanwezig zijn. Ook de governancestructuur moet zo zijn ingericht dat risico’s tijdig geïdentificeerd kunnen worden’, aldus Schilder.
Betekent dat ook dat er een ander gesprek ontstaat tussen de commissaris en de CFO? ‘Zeker. Een commissaris moet toezicht houden op de strategie en risico’s die verbonden zijn aan de ondernemingsactiviteiten. Digitalisering is daarbij tegenwoordig een belangrijk agendapunt. Met de CFO moet niet alleen meer gekeken worden naar enkel wat financiële basisinformatie en compliance. Er moet beoordeeld worden of de organisatie en de informatiehuishouding op orde zijn om zo optimaal gebruik te kunnen maken van de finance-functie en de mogelijkheden die digitalisering in dit kader biedt.’
‘Commissaris moet de CFO een spiegel voorhouden’
Een aandachtspunt voor commissarissen die toezicht houden op een organisatie die volop bezig is met digitale transformatie is of de basis wel op orde is. Schilder: ‘Ik zie soms finance-afdelingen die vanuit een traditionele rol door de ontwikkelingen in digitalisering direct naar businesspartner willen transformeren, zonder dat de basisprocessen op orde zijn. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan processen die de brondata voor finance opleveren, zoals purchase-to-pay of order-to-cash. De managementinformatie is dan niet robuust genoeg om de business goed te kunnen adviseren. En dus kan de rol van businesspartner niet gepakt worden. te kunnen pakken. In dit geval moet een commissaris de CFO een spiegel voorhouden en adviseren eerst de basis op orde te brengen.’
Lees ook
Berenschot komt met strategische trends: aandacht voor digitalisering, krapte en innovatie
Nederland in top-3 EU-ranglijst digitale economie
