De eisen die aan financials worden gesteld veranderen is rap tempo. De finance-afdeling is niet langer het domein van enkel rekenmeesters, maar vraagt om storytellers met analytisch vermogen. CFO Evert Brugman van huizenwebsite Funda stelt bovendien dat de financial van de toekomst veel meer de verbinding moeten zoeken met de rest van de business. “Mensen zelfstandiger maken, daar draait het om.”
Door Sander Wageman
Funda heeft sinds vorig jaar een nieuwe CEO. Quintin Schevernels wordt door sommigen een online groeigoeroe genoemd. Wat merken jullie daar van op de werkvloer?
Brugman: “Quintin komt uit de wereld van online en begrijpt het spel van mensen naar je toe trekken. En hij weet hoe je er geld aan kunt verdienen. Bij Funda hebben we 40 miljoen bezoeken per maand. Dat is leuk. Maar wat kun je er mee? Primair leven we van woningen die bij ons geplaatst worden, die goed gepositioneerd worden. Dat is ons ding. Maar je moet onderscheid maken binnen je bezoekersstroom. Wie komt er voor de fun. Om te gluren bij de buren? En kun je daar ook geld aan verdienen? Quintin is bezig geweest met de strategie voor de komende jaren waarbij we zeggen dat er meer is wat we met de serieuze zoeker kunnen doen. Uiteindelijk zal dat tot aanpassing van ons businessmodel gaan leiden. Er is een aantal onderdelen benoemd die dicht bij het kopen van een huis liggen. We doen nu onderzoek naar de wijze waarop we dat in de markt kunnen zetten. Is er bestaansrecht voor? Kunnen we het model er op aan passen? En dat is op het lijf van onze nieuwe CEO geschreven.”
Denkt finance er in mee?
“In deze fase hebben we een Head of Strategy & Business Development die dit samen met enkele collega’s en een extern bureau doet. Daarna krijg je het punt waarop je go of no go zegt. En daarna ga je verder met de volgende stap. Dus het traject is al uitgezet, maar op basis van de ontwikkeling wordt bepaald hoe het verder gaat. En bij dat soort trajecten kom ik ook kijken. Als er om cijfers wordt gevraagd, of als deze als onderbouwing van de businesscase dienen, wil ik natuurlijk wel weten hoe de vork in de steel zit.”
Hoe ziet het traject er uit?
“Nou dat eerste deel zit dus vooral bij Business Development en als er producten ontwikkeld moeten worden dan zullen we dat agile aanpakken. Binnen finance geldt dat in mindere mate. Wij zien nog niet de noodzaak om met stand-ups of sprints enzovoort te werken. Het verschil tussen finance en business development is ook wel dat finance een wat langere adem heeft. Je zou kunnen zeggen dat finance van maandafsluiting tot maandafsluiting leeft. Er komen iedere dag facturen binnen die verwerkt moeten worden. Dat automatiseer je zo veel mogelijk, maar het zijn uiteindelijk veel meer vaste paden die je bewandelt. Als het over product development gaat dan is er een team met onder andere developers en een product owner en die iets van de grond moeten krijgen. Zij spreken met elkaar af wat ze in een sprint moeten doen om tot een doel te komen. En iedere keer wordt het een stapje beter. Binnen finance, gegeven de standaard processen die je hebt, is de noodzaak om zo te werken minder groot.”
Merk je bij Funda wel dat er binnen de finance ontwikkelingen gaande zijn?
“Ik heb een docent gehad bij de VU en die zei jaren geleden: ‘binnen het vak van management accountancy gebeurt eigenlijk al dertig jaar niets.’ Eén van de laatste dingen was denk ik activity based accounting. Dat nam een enorme vlucht, maar 10 tot 15 jaar later was er slechts 5 procent die het nog gebruikt. Eigenlijk, fundamenteel, gebeurt er weinig anders. Binnen de periferie ontstaan wel dingen waarbij je wellicht als finance een andere rol kunt spelen. Bijvoorbeeld big data of blockchain.”
En wat verwacht je van bijvoorbeeld big data en blockchain?
“Je hoort overal, blockchain daar moet je in mee. Maar dan lees ik in de Harvard Business Journal dat het 2030 of 2035 zou kunnen worden voordat we daar serieus iets van gaan merken. Dus moet ik daar voor mijn functie bij Funda iets mee? Ik denk niet dat het onze hoogste prioriteit zou moeten zijn. Ik denk dat als je kijkt naar de ontwikkelingen binnen finance bij Funda het zelfstandiger maken van onze mensen – die traditioneel toch wat meer op de achtergrond blijven – belangrijker is. Ik zie heel graag dat mensen zich veel meer ontwikkelen, dat ze over hun eigen discipline heen andere collega’s van andere afdelingen opzoeken en bijvoorbeeld heel simpel de vraag stellen: ik lever een bepaalde dienst aan jou, ben je er tevreden over of zou het beter kunnen? Als je dat doet, dan word je veel meer gezien binnen de totale organisatie. Ik zeg al jaren dat je jezelf op de kaart moet zetten. Zorg dat ze je weten te vinden. Dan hoor je meer, weet je meer en kun je veel beter je rol invullen. Anders ben je geïsoleerd.”
Maakt automatisering een deel van de finance op een gegeven moment niet overbodig?
“Nee, daar geloof ik niet in. Er zijn veel dingen die je kunt automatiseren. Bij ons gebeurt dat bijvoorbeeld met een deel van de verwerking van de facturen. Maar er moet wel iemand zijn die zegt dat een bepaalde leverancier van een dienst op een specifieke rekening geboekt moet worden. Betalingsprocessen zijn ook grotendeels geautomatiseerd, maar je moet wel hier en daar steekproeven nemen om te kijken of het klopt. Dat kun je ook nog wel automatiseren misschien, maar wat heel lastig is, is de interpretatie van cijfers. Stel er komt ergens cijfer x uit, met budget y. Wie maakt de analyse en wie trekt er een conclusie uit? Dat lijkt me een menselijke eigenschap die niet zo snel gerobotiseerd of geautomatiseerd kan worden.”
Wat betekent de huidige ontwikkeling voor de competenties die je van je financials mag vragen?
“Ik denk bij competenties vooral aan woorden zoals pro-actief en communicatief, je moet praten met en luisteren naar mensen en daar vervolgens iets mee doen. Je moet je ook open op durven stellen. Dat zijn wellicht geen competenties uit het boekje, maar het is wel belangrijk als je met andere mensen wilt samenwerken.”
Is er wat dat betreft veel verandert ten opzichte van de afgelopen decennia?
“Het is echt heel anders geworden. Dertig jaar geleden waren er bijvoorbeeld nog maar nauwelijks computers. Ik denk dat je zelfs in de jaren 80 en 90 veel meer de traditionele zuilen had. De afdelingen waren afgebakend. Dat model is veel meer uit elkaar getrokken. Je zit in nu een heel andere tijd waar de afdelingen veel meer met elkaar moeten communiceren, want de snelheid van ontwikkelingen, van de wereld wat dat betreft, is veel hoger dan vroeger. En als je dat leuk vindt, dan geeft dat ook veel meer uitdaging. Maar tegelijkertijd kun je je ook niet overal mee bemoeien. En dat moet je ook niet willen. Als ik naar mijn eigen finance afdeling kijk, dan ben ik heel trots op ze. Maar ik bemoei me eigenlijk zo min mogelijk met ze, want ik weet hoe ze het doen, wat ze doen en wat de kwaliteit is. Dat is hun verdienste en dat hou ik graag zo. Omdat ik toevallig de CFO ben hoef ik het niet per se beter te weten. We proberen de simpelere, repeterende arbeid te automatiseren zodat er tijd over blijft om na te denken. En om er met elkaar over te praten wat we verder kunnen verbeteren.”
Welke competenties heeft finance nodig?
De meest opzienbarende aanpassing is dat internal auditing is geschrapt uit het curriculum, omdat dit in de toekomst naar verwachting van IMA wordt geautomatiseerd. Volgens Mulder is er steeds meer vraag naar soft skills. “Die soft skills worden heel belangrijk. Alle data die in de business naar boven wordt gehaald, daar komt een bevinding uit. Dat moet geanalyseerd worden. Maar je moet ook aan je management kunnen uitleggen welke impact iets heeft. Het wordt veel strategischer. De skills van finance mensen moeten dus ook strategischer worden. De financial is bijna een storyteller. Je moet zien te overtuigen. Uitleggen waar we naartoe gaan op basis van de data.”
Vertaalslag binnen finance
Volgens Mulder betekent dit dat er een vertaalslag gemaakt moet worden binnen de finance: “Ik vertelde het verhaal over ons onderzoek laatst bij een bijeenkomst en iemand zei na afloop tegen me: je bent eigenlijk op zoek naar het schaap met de vijf poten. Waarop ik zei: nou eigenlijk zijn we op zoek naar het schaap met die vijf poten die ook nog eens kan vliegen. Kijk bijvoorbeeld naar internal auditing en wat je daar allemaal kunt automatiseren. Dat is echt enorm veel meer dan enkele jaren geleden. Dat betekent ook dat je een ander soort mensen nodig hebt. Die moeten juist goed zijn in het interpreteren van de gegevens en ook naar het management kan stappen als dat nodig is.”
Framework met zes domeinen
Het Framework kent grofweg zes domeinen van basiskennis, vaardigheden en bekwaamheden die professionals in de financiële sector nodig hebben.
1. Strategie, planning en prestaties
Het leiden van de strategische planning, het beoordelen van de huidige stand van zaken en de planning voor de toekomst.
2. Rapportage en controle
Tools bieden om de prestaties van de organisatie te meten en te rapporteren in overeenstemming met relevante normen en verplichtingen.
3. Technologie en analyse
Gegevens gebruiken om de analyse van een bedrijf te verbeteren en laten zien hoe technologie de organisatie vooruit kan helpen.
4. Zakelijk inzicht en bedrijfsvoering
Cross-functioneel in het hele bedrijf kunnen werken om de activiteiten in de hele organisatie te transformeren.
5. Leiderschap
Teams weten op te bouwen en te begeleiden om hun persoonlijke en organisatorische doelen te bereiken.
6. Professionele ethiek en waarden
Professionele waarden, ethisch gedrag en wettelijke naleving van de regels volgen, zodat hun loopbaan en hun bedrijf ethisch en duurzaam zijn.
