Wat is de toekomst van de finance functie? Daar probeerden meerdere sprekers tijdens het evenement van het Institute of Management Accountants (IMA) op donderdag 17 oktober in de RAI antwoord op te geven. Het antwoord lag in de richting van data en digitalisering, maar vooral ook in soft skills. “Vergeet de mens niet.”
Die oproep deed Han Kolff, voormalig CFO van de TMF Group. Hij heeft een leven lang in diverse finance functies bij onder andere Heineken, Danone, KPN en Randstad achter de rug. Vanuit die rijke ervaring kon hij conclusies trekken. “Wat mij betreft bestaat finance uit harde data, bijvoorbeeld van de balans, die je vervolgens via soft skills aanwendt om de business positief te beïnvloeden. Daarbij is het ook zaak de finance functie zelf verder te verbeteren, onder andere door technologie te introduceren. In dat laatste worden we soms door de business ingehaald. Finance is zelden een early adaptor. Maar bij het introduceren van tools moeten we ook weer niet doorslaan. Want tools zonder mensen, hebben geen impact. Tools en de mogelijkheden om te beïnvloeden, betekenen wel impact op de business. Ik zie de toekomst van financials dan ook als verbinders en navigatoren. Wie die twee zaken beheerst, kan dus ook verandering teweegbrengen. Maar dat betekent dus ook dat je empathisch vermogen moet hebben.”
Te veel bezig met verzamelen van data
De finance functie is volgens hem nog te veel bezig met het verzamelen van data in plaats van het interpreteren van data. “Dat komt doordat de data die we hebben in onze oude legacy-systemen nog rommelig van aard is.” Daar hebben traditionele bedrijven een achterstand op nieuwkomers uit de onlinewereld. Kolff gelooft niet in een tweedeling in finance van tech savvy data-analisten en adviseurs. “Ik denk dat we binnen finance beide disciplines moeten verenigen. Daarbij is het ook aan financials zelf om hun baan interessant te houden, zeker als automatisering een deel van hun grondtaken overneemt. Ik zie daarbij zeker een rol voor financials die de discussie voor de business scherp kunnen maken. Zij die op basis van data met een glimlach kunnen schetsen wat de opties zijn. Daarbij moeten we als financials wel af van de instelling dat het glas halfleeg is. Nee, kijk met meer ondernemerschap naar de business. Zie net als de business dat het glas halfvol is en voller kan worden.”
Welk probleem lossen we op voor de klant?
Daarbij is één vraag cruciaal: welk probleem lossen we op voor onze klant? “Die vraag stellen, geeft ook een antwoord op de vraag of een project waardevol is of niet. Dat is vooruitkijken, in plaats wachten op de P&L. Want dat is in essentie achteruit kijken. Met die vraag in gedachte worden we engineers van businessmodels.” Professor Frank Verbeeten van de Universiteit van Amsterdam vertaalde dat. “We zijn in finance eigenlijk op zoek naar het schaap met de vijf poten dat kan vliegen.” Dat leidde in het internationale gezelschap tot hilariteit. “Wat ik ermee bedoel is dat we als finance strategischer moeten denken. CEO’s vinden tot nu toe, zo blijkt uit onderzoek, dat de CFO en zijn finance functie er nog niet klaar voor zijn. Financials zouden meer het economisch geweten moeten zijn en mede vorm moeten geven aan beslissingen. Uit onderzoek blijkt ook dat finance niet of nauwelijks betrokken is bij strategische digitale initiatieven binnen ondernemingen. Dat is zorgelijk. Daarmee missen financials de boot.”
Rekenkracht computers toegenomen
Verbeeten constateerde ook dat grote ondernemingen hun shared service centers aan het terughalen zijn. “Om deze vervolgens digitaal weer in huis te nemen. Daarmee hebben ze de data weer in eigen handen, zonder lange communicatielijnen met Polen of India. Ze robotiseren vervolgens de transactionele processen die in de SSC’s plaatsvonden.” Dat kan doordat de rekenkracht van computers enorm is toegenomen, stelde de professor. Hij kwam met tal van voorbeelden. De meest recente was van de spraakassistent van Google die live op het podium automatisch een afspraak maakt met een kapper. “Stel je voor dat je over vijf of tien jaar aan Google kan vragen wat je toekomstige winstmarge wordt, hoe relevant ben je dan nog als financial? Dan moet je, om relevant te blijven als financial, je dus niet focussen op standaardantwoorden die Google ook kan geven, maar op de interpretatie van cijfers.”
Google belt zelf met kapper voor een afspraak
Vlootschouw op het finance team
Soft skills, adviseurschap, data-analyses, het beïnvloeden van de business… Verbeeten: “Vraag is of je al die aspecten in één persoon moet hebben of juist over je finance team heen moet zien te krijgen. Ik geloof in dat laatste, waarbij je een soort vlootschouw op je finance team moet loslaten. Welke competenties heb ik nu in huis en waar laten we gaten vallen? In dat geheel moet Robotic Process Automation tijd vrijmaken voor financials om zich te kunnen vormen voor de rol van businesspartner.”
In de aansluitende paneldiscussie ging de discussie daarover verder. Geoff Norby, CFO Total Corbion: “We leven als financials in een boeiend tijdperk. We mogen werken met spannende technologie en we kunnen zelf onze plaats verdienen binnen de organisatie.” Gwen van Berne, CFO RIPE NCC: “We kunnen een grote rol spelen in het doorgronden of een businessmodel duurzaam is. Dat heeft de financiële crisis van 2008 me ook geleerd. Kijk naar de interconnectiviteit van jouw organisatie met diverse risico’s. Duw vervolgens het denken over die risico’s voort, zodat er een robuust businessmodel ontstaat.”
Bij online bedrijven wordt het spel anders gespeeld
CFO Maria Del Dado Alonso Sanchez vertelde over haar ervaringen in diverse financiële functies bij online bedrijven zoals Amazon en Booking.com. “We moeten inderdaad af van de instelling dat het glas halfleeg is. Online is het namelijk een heel ander spel. Daar geldt alleen testen, testen en nog eens testen. Daarbij is er geen goed of slecht, maar telt alleen de ervaring van het proberen om verder te komen. Daarbij staan de ervaringen van de klanten centraal. Dat terwijl wij als finance het maar al te graag willen hebben over budgetten en beperkingen. Als CFO praat ik niet met cijfers, maar heb ik het veel meer over klantwensen. Hoe kunnen we zaken voor elkaar krijgen? Wat ik daarbij als grootste risico voor de financiële functie zie? De snelheid van technologische ontwikkelingen. Die ontwikkelingen zijn er, maar finance accepteert deze in het algemeen minder snel dan de business. Hoe kun je dan businesspartner zijn als je technologie niet snel genoeg omarmt? We moeten als finance stappen zetten en snel ook.”
Tijdens de bijeenkomst van IMA won EY Finance Navigator de Corporate Recognition Award 2019. De award werd uitgereikt als erkenning voor bedrijven die vooruitstrevend zijn op het gebied van innovatie in accountancy en finance. De EY Finance Navigator is een corporate start-up van EY die in 2017 is opgezet en sindsdien al meer dan 800 licenties heeft verkocht in 50 landen. Het is de vierde keer dat IMA de Corporate Recognition Award uitreikt tijdens het jaarlijkse evenement. Alain Mulder, director European operations van IMA: “Wij willen de bijdrage en innovaties van Nederlandse financial professionals zichtbaar maken. De EY Finance Navigator is een verrijking voor onze beroepsgroep, door financieel advies toegankelijk te maken voor een doelgroep die het hard nodig heeft, de start-ups.”
Ook zelf budget reserveren voor technologie
Hoe kijken de panelleden naar het inprijzen van duurzaamheid in de P&L, wilde één van tachtig aanwezigen weten. Kolff: “Met integrated reporting hebben we in elk geval de mogelijkheid om kritisch te kijken naar waar je als onderneming waarde creëert, ook in relatie tot de uitdagingen die voorliggen.” Van Berne: “We maken een P&L maar voor één jaar, maar de klimaatuitdagingen zijn voor de lange termijn. Ze hebben dus bijvoorbeeld ook gevolgen voor de kapitaalreserves die je moet aanleggen. Hoe kan ik mijn organisatie staande houden in de ontwikkelingen die komen?” Verbeeten: “De financial kan zorgen dat er een meetsysteem is om de klimaatimpact vast te leggen. Dat is de toekomst van corporate reporting. Daar hebben we als finance ook een mogelijkheid om voorop te lopen.” Daarbij kwam een kritische vraag vanuit de zaal. “Als financials hebben we het er al twintig jaar over dat we technologie maar moeilijk omarmen. Dat kan niet alleen aan de IT zelf liggen.” Del Dado Alonso Sanchez gaf antwoord: “Geld is schaars. Niet alles past in de P&L. We zijn als finance goed in het beknibbelen op ons eigen budget, waardoor we ook niet kunnen investeren in technologie. We investeren eerder in de front-end van de organisatie, waardoor we zelf achterlopen. Als we stappen willen maken, moeten we zelf ook budget reserveren voor technologie.”
Nooit genoeg data
Tot slot wilde moderator Jeff Thomson, CEO van IMA, weten in hoeverre de financial van de toekomst verstand moet hebben van datascience. Van Berne: “Het begint bij de vraag wat je wilt doen met data. Als je dat niet scherp hebt, dan heb je voor je gevoel nooit genoeg data. Als je dat wel duidelijk hebt, heb je een duidelijk doel. Maar het combineren van databronnen is voor ons als financial toch business as usual?” Kortom, finance is goed gepositioneerd om een beslissende of op zijn minst belangrijke rol te spelen bij strategische beslissingen. Maar dan moet het volgens de aanwezigen wel een tandje bijzetten om technologie en de werking daarvan te doorgronden. Daarbij komt dat de finance professional vervolgens de skills moeten hebben om managementteams te kunnen beïnvloeden. Met harde data in de hand. Norby: “We moeten sneller goed snappen wat er in de business aan de hand is.”
Lees ook
EY Finance Navigator wint award van Institute of Management Accountants
De toekomst van de finance functie ligt in RPA, blockchain en kunstmatige intelligentie
