Pleegde CFO Meng Wanzhou van de Chinese telecomreus Huawai fraude of is ze slachtoffer van de woekerende handelsoorlog tussen haar moederland en de Verenigde Staten? Feit is dat ze december vorig jaar op verzoek van de Amerikanen op een Canadees vliegveld in de boeien werd geslagen. Ze wordt verdacht van het schenden van de Amerikaanse handelsboycot van Iran en wacht op uitlevering.
Door Sander Wageman
De juridische strijd is nog in volle gang, maar zelden heeft de CFO van een bedrijf zo veel reuring in de wereld veroorzaakt als Meng Wanzhou, de ‘nummer 2’ van Huawai en toevallig ook nog de dochter van de grote baas. De lont wordt 1 december 2018 in het kruitvat gestoken als de Canadese autoriteiten de CFO, die ook Westerse namen zoals Sabrina of Cathy gebruikt en een deel van de tijd in Canada woont, in Vancouver uit een vliegtuig plukt en in de boeien slaat.
Het gedonder begon al eerder
Maar eigenlijk begon het gedonder al eerder. Natuurlijk woekeren er al jaren handelsspanningen tussen de VS en China. Huawai krijgt binnen die context speciale aandacht als er een aantal jaren eerder twijfels ontstaan over mogelijke afluisterpraktijken door de Chinese techreus. Bewezen is er vooralsnog niets, maar er zijn vermoedens over achterdeurtjes in de Chinese apparatuur waardoor China gesprekken kan meeluisteren en dus op vreemd grondgebied kan spioneren. FBI-directeur Chris Wray laat in 2018 weten ‘zeer bezorgd’ te zijn over de risico’s van een telecombedrijf dat banden heeft ‘met een buitenlandse regering die onze waarden niet deelt’.
Combinatie wordt met nodige scepsis gadegeslagen
Tel daarbij de innige relatie tussen Huawai’s topman Ren Zhengfei en de Chinese president Xi Jingping, de concurrentiestrijd tussen Apple en Huawai en de toenemende handelsspanningen op, en er ontstaat een combinatie van factoren die aan de andere kant van de wereld met de nodige scepsis wordt gade geslagen. Een reactie uit het westen kan dan ook niet uitblijven. Er volgt in het voorjaar van 2018 zelfs een kettingreactie bij Amerikaanse instanties en bedrijven die één voor één Huawai de rug toekeren. Bij de Amerikaanse strijdkrachten wordt alle Huawai-apparatuur verboden. En ook bedrijven zoals AT&T en Google doen – al dan niet gedwongen door president Trump – mee aan de ban op Huawai.
Uitleveringsverzoek van buurman Amerika
Ook in Nederland is de roep om een ban op Huawai dan luid te horen. De toch al verstoorde verhouding tussen de VS en China komt tot een kookpunt als op 1 december 2018 Meng Whanzou door de Canadese politie wordt gearresteerd. Er ligt een uitleveringsverzoek van buurman Amerika en zo’n verzoek wordt slechts zelden door de Canadezen in de wind geslagen. De beschuldiging? Meng Whanzou zou tegen banken hebben gelogen over Huawai’s relatie met het omstreden telecombedrijf Skycom.
Skycom doet zaken met Iraanse telecombedrijven
In de officiële aanklacht staat dat Meng in 2013 tegen Amerikaanse banken zou hebben gelogen over de connectie tussen Huawai en Skycom dat vanuit Hongkong opereert. Van Skycom wordt aangenomen dat het zaken doet met Iraanse telecombedrijven en het bedrijf zou een dekmantel voor Huawai zijn om handel te drijven met Iran. Iets dat vanwege de Amerikaanse handelssancties verboden is. Inmiddels is Meng op borgtocht vrijgelaten en wacht ze haar zaak in haar Canadese woning af. Ze staat onder huisarrest.
Meng Wanzhou (47) is de dochter van Huawai topman Ren Zhengfei. Ze begon op haar 21ste bij Huawai te werken. Het miljardenbedrijf was toen nog een relatief kleine start-up. Meng studeert ondertussen af als accountant en werkt op onder meer de klantenafdeling van Huawai. In 2001 verhuist ze naar Canada om er te wonen en werken. Via verschillende (financiële) functies binnen het bedrijf van haar vader werkt ze zich omhoog. Uiteindelijk wordt ze benoemd tot CFO en in 2018 wordt Meng vicevoorzitter van de Raad van Bestuur. Ondanks het feit dat haar vader het meerdere keren heeft ontkend, staat Meng hoog op de lijst van mogelijke opvolgers van haar vader en topman Ren Zhengfei die inmiddels 74 jaar oud is.
Dochter van de goede vriend van Xi
In het gevaarlijke schaakspel tussen de VS en – in dit geval – Huawai – lijken de Amerikanen de koningin te willen slaan. Meng speelt namelijk een bijzondere rol, omdat ze niet alleen CFO en beoogd opvolger van topman Ren Zhengfei is, maar zoals gezegd ook de dochter van de goede vriend van de Chinese president Xi. Een gevoelige klap dus. Maar eentje die het westen keihard van China terugkrijgt als de Chinese regering niet lang na de arrestatie van Meng drie Canadezen in China gevangen neemt. De verdenkingen zijn vaag en de bewijzen zo mogelijk nog schimmiger. De rechtszaak van een andere Canadees, die al tot 15 jaar cel was veroordeeld wegens drugssmokkel, wordt heropend en de man krijgt opeens de doodstraf opgelegd. Niet geheel toevallig gebeurt dit allemaal in de weken na de arrestatie van de CFO van Huawai. Tot grote ontzetting van de Canadese regering die haar burgers waarschuwt voor arbitraire arrestaties in China.
Meng zit nog altijd vast in haar eigen huis
In de maanden die volgen vliegen de beschuldigingen links en rechts de wereld over en veel beweging richting een oplossing lijkt er niet te zijn. Meng zit nog altijd vast in haar eigen – enigszins royale – huis in Canada en verschijnt enkel buiten om van en naar de rechtbank te gaan. Daar probeert ze te bewijzen dat haar arrestatie niet wettig was. In januari 2020 beginnen de hoorzittingen die moeten bepalen of ze uitgeleverd mag worden aan de VS. Het belooft een spannend jaartje te worden.
Lees ook
CFO Huawei komt vandaag voor rechter
Trump wil Huawei en ZTE in de ban doen
