Onderzoek jaarverslagen: bedrijven vertellen veel, maar zeggen inhoudelijk weinig

De top-75 van beursgenoteerde bedrijven in Nederland communiceert in hun jaarverslagen 11% transparanter dan in 2018 en 21% transparanter dan in 2017. Dat blijkt uit het 25e jaarverslagenonderzoek beursgenoteerde ondernemingen van de hogeschool in Leiden. 

Sinds 1994 wordt er jaarlijks onderzoek gedaan naar hoe beursgenoteerde ondernemingen in Nederland communiceren over hun strategie. “Ook dit jaar vertellen bedrijven veel, maar zeggen ze inhoudelijk weinig”, stelt Piet Hein Coebergh, Lector PR & Social Media. In 2019 hadden de ondernemingen gemiddeld 204 pagina’s nodig per jaarverslag, een record. “De roep om maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft wel tot resultaat dat het beursgenoteerde bedrijfsleven meer verantwoording aflegt.”

SDG’s onbetwiste en meetbare ijkpunt

De Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties zijn inmiddels het onbetwiste en meetbare ijkpunt voor de (duurzaamheids)strategie van beursgenoteerd Nederland: 66,7% van de top-75 beursgenoteerde bedrijven in Nederland hanteert ze.  Deze 17 doelen en 169 subdoelen prikkelen het bedrijfsleven om meer te communiceren over wat zij doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Steeds meer bedrijven claimen bovendien dat duurzaamheid de essentie is van hun bedrijfsvoering . Daaronder behoren financieel en communicatief succesvolle bedrijven als DSM, Unilever en Arcadis, maar ook nieuwkomers op de beurs als Alfen en Accsys.

Weinig bedrijven halen een voldoende

Sinds de start van het jaarverslagenonderzoek in 1994 halen maar weinig bedrijven een voldoende rapportcijfer volgens de criteria die sinds 2012 door Hogeschool Leiden zijn vastgesteld. Van de 75 grootste beursgenoteerde bedrijven in Nederland behaalden in 2019 slechts 14 ondernemingen, op een schal van 1 tot 10,  een 5,5 of hoger. Winnaars in 2019 zijn Arcadis (met een 7,5), TKH (7,2) en ASML (7,1). Hekkesluiter is Kladis Pharma met een 0,5. Gemiddeld behaalden de 75 bedrijven een 3,9. Dat is 11% hoger dan in 2018 en 21% transparanter dan in 2017.

Gehoor aan maatschappelijke roep

Onderzoeksleider en lector Social media & PR van Hogeschool Leiden  Coebergh over de resultaten: “Grote bedrijven omarmen nu bijna allemaal duurzaamheid als thema, vaak zelfs als bestaansrecht. Daarmee geven ze gehoor aan een maatschappelijke roep om verantwoording. De vraag is natuurlijk in hoeverre dit greenwashing is. De vraag is ook of dat ertoe doet: de bedrijven bewegen immers mee met wat de samenleving wil.”

Lees hier alle conclusies van het onderzoek. 

Over het onderzoek

Met ingang van 2012 heeft Piet Hein Coebergh, Lector PR & Social Media aan Hogeschool Leiden, het Jaarverslagenonderzoek overgenomen van professor Sicco Santema die het jaarlijkse onderzoek startte in 1994 vanuit adviesbureau Scenter. De analyse levert een bijdrage aan het debat over de toegevoegde waarde van transparantie voor het bedrijfsleven en belanghebbenden. Tegelijk dient het ter ondersteuning van de jury van de FD Henri Sijthoff-Prijs. Dr mr. Piet Hein Coebergh MBA (1966) is lector PR aan Hogeschool Leiden,  docent aan de Erasmus Universiteit en consultant bij Lewin associates).