Digitalisering en finance, wie alle boeken moet lezen die over deze onderwerpen zijn geschreven heeft aan een mensenleven niet genoeg. En toch besloot Robêrt de Gier, voormalig Finance director bij Exact Business solutions, samen met Marinda van Harskamp (diverse finance-functies bij onder meer Mitsubishi Nederland en Ikea), een nieuwe titel toe te voegen.
Digital Finance, het eerste Nederlandse boek over digital finance, weet zich te onderscheiden door toegankelijkheid en aandacht voor de menselijke maat. “Er gaan functies verdwijnen, maar er komen kansen aan”, belooft De Gier in een interview met Executive Finance.
Hoe is boek tot stand gekomen?
“Marinda en ik hebben elkaar jaren geleden leren kennen tijdens een rondetafelsessie. We merkten al snel dat we op hetzelfde vlak bezig waren. Ik heb me bij Exact bijvoorbeeld gericht op digitalisering van finance. Dat is een thema waar ik eigenlijk een groot deel van mijn carrière mee bezig ben geweest. Processen standaardiseren, centraliseren en simplificeren en vervolgens de systemen hierop aan laten sluiten (automatiseren). En het effect op de financial (mens). Wat voor soort persoon heb je nodig? Inmiddels hebben wij deze organisaties verlaten, maar we hebben altijd contact gehouden. Marinda richtte zich veel meer op de menskant van de digitalisering in de finance en ik op de systemen en de processen. We zijn eigenlijk heel complementair aan elkaar. En zo is Digital Finance geboren.”
Was er een noodzaak voor een boek zoals dit, gezien het grote aanbod van boeken over digitalisering in de finance?
“Er wordt inderdaad veel over gezegd en geschreven. Er is veel geschreven door wetenschappers, consultants of professionele auteurs. Veel over wat een digitale transformatie nu eigenlijk is en wat we eronder verstaan, maar het ontpopt zich in een wirwar van definities en interpretaties. En als je deze hebt gelezen weet je vaak nog steeds niet helemaal waar het over gaat. Maar over digital finance en hoe je mensen in dat proces meeneemt is eigenlijk zo goed als niets op papier gezet. We hebben dan ook het gevoel dat er behoefte is aan een dergelijk handboek. Aan de ene kant bij de manager die wil weten wat er nu eigenlijk gebeurt als de financiële functie digitaliseert. Maar ook bij mensen in functies die hard geraakt worden door deze ontwikkeling. Met angst op de werkvloer en angst bij managers tot gevolg. Die angst proberen we in dit boek weg te nemen. We zeggen: kijk naar de positieve kant. Binnen de hele transformatie moet bijvoorbeeld ook veel gebeuren. Alles moet in de systemen gezet worden en daarvoor heb je de kennis van deze mensen snoeihard nodig. Je kunt dat niet zonder hen doen. Dus er liggen ook kansen. Tegelijkertijd is het onvermijdelijk dat er een hoop verandert en dat functies worden opgeheven. En dan is de vraag: wat doe je met de mensen en hoe neem je deze mensen mee in deze reis? Je hebt ook een zorgplicht om dat op een goede manier op te lossen. Daar gaan we in het boek op in.”
Er zijn ook kansen voor financials die een digitale toekomst zien zitten, zo schrijven jullie. Maar op wat voor een functie moeten zij zich voorbereiden?
“Er ontstaat straks inderdaad een nieuwe werkelijkheid. Het Nieuwe Normaal, noemen we het in het boek. Maar wat is dat Nieuwe Normaal? En wat voor type mensen heb je dan eigenlijk nodig? Kijk je naar de competenties, dan gaan mensen op een andere manier waarde toevoegen aan de organisatie. Dat gaat veel meer over doorgronden en begrijpen van processen en over de kwaliteit van processen. Maar ook moet je verbindingen kunnen leggen met de verschillende disciplines en stakeholders. Zaken zoals het invoeren van gegevens is verleden tijd. Maar je zult altijd een kwaliteitsnorm in je organisatie nodig hebben om ervoor te zorgen dat je de juiste dingen rapporteert. Voor de financial van de toekomst geldt daarom dat hij of zij van veel meer markten thuis zal moeten zijn. Van IT-projecten, data analytics tot Risk en Compliance. Er wordt veel meer van de financial verwacht.”
“Maar hoe de nieuwe werkelijkheid er straks uitziet, dat kunnen wij ook niet zeggen. We zien dat er van alles gebeurt, maar we weten niet waar het heen gaat. Is het een transitie of een transformatie? Bij een transitie ken je het doel. In een transformatie heb je een begin, maar is het eindpunt onzeker. Wat we wel weten is dat transsectionele handelingen geautomatiseerd worden. Dat zie je nu al. Het inlezen van facturen bijvoorbeeld. Dat gebeurt vaak door pdf’s te scannen. Maar er is ook een digitale taal (UBL) die zorgt dat het echt digitaal geregeld kan worden. Dan heb je een hele schakel in je organisatie niet meer nodig. Het hele P2P-proces is dan geautomatiseerd, alleen het fysiek vrijgeven voor de betaling wordt nog door de CFO gedaan.”
Wat kunt u leidinggevenden adviseren die zien dat hun organisatie aan het transformeren is?
“Er komt een ander soort leiderschap. Je ziet dat de afgelopen tijd de focus vooral lag bij thema’s zoals vaardigheden, gedrag en omgeving. Dat is sturen op het bewuste niveau. Maar wij denken dat er veel meer gekeken gaat worden naar het onbewuste deel. Denk daarbij aan je missie, de waarden van je organisatie. Dan moet je kunnen overtuigen, mogelijkheden voor je werknemers creëren en ze daarin begeleiden. Managers zullen echt de switch moeten maken van de traditionele leider naar de helpende hand die vol enthousiasme mensen de kans geeft zich te ontwikkelen. Dat is een grote stap. En ik ben er vanuit mijn ervaring als CFO van overtuigd dat als de digitalisering zich gaat versnellen een hele grote groep CFO’s het heel lastig zal krijgen. Daarom is het voor die groep goed om nu al na te denken over wat er in de toekomst gebeurt met de eigen functie.”
Dat doen ze dus onvoldoende, volgens u?
“Ik denk dat het besef de afgelopen periode steeds meer is toegenomen. Zeker bij de grote organisaties. En ook bij het middensegment (SMB’s), merk je dat het de goede kant op gaat. Maar bij de kleinere ondernemingen, het mkb, is het besef er misschien wel maar vraag ik me ernstig af of ze met digitalisering en de effecten ervan bezig zijn. Ik gaf laatst een presentatie voor een groep kleinere mkb’ers en toen ik ze vroeg wat ze verwachten van digital finance stond iemand op en zei: dit raakt ons toch niet? Ik wist niet wat ik hoorde. Je hoeft helemaal geen frontrunner te zijn, helemaal niet zelfs, maar zorg op z’n minst dat je nadenkt over welke effecten digitalisering heeft op jouw organisatie. Doe je dat niet, dan kun je behoorlijke problemen over je afroepen. Denk aan je leveranciers die wel overgaan op een digitaal systeem en van je gaan vragen dat je je daarop aanpast. Dan moet je er wel klaar voor zijn.”
Zitten er ook andere gevaren aan digitalisering, robotisering en ontwikkelingen zoals AI en blockchain?
“We gaan niet heel diep in op zaken als blockchain en AI in het boek. Daar hebben we bewust voor gekozen. Daar is en wordt veel over geschreven en dat is niet helemaal het verhaal dat we willen uitdragen. Maar persoonlijk vind ik het wel spannend wat er met AI gebeurt. Je kunt daar best ver in gaan. En toch, heel veel managers in het bedrijfsleven nemen beslissingen op buikgevoel. En zover ik weet is dat buikgevoel nog niet in een AI-toepassing te stoppen. Als mens zijn we dus nog niet overbodig. Gelukkig maar. Het is zoals we als een slogan in ons boek schrijven: je kunt de golven niet stoppen, maar je kunt wel leren om te surfen.”
Meer weten over de transformatie van de financiële functie, smart contracts of blockchain?
Volg een e-learning op The Finance Academy!
