De Europese Centrale Bank (ECB) houdt, ook onder nieuwkomer Christine Lagarde, de rente laag. Dat heeft alles te maken met haar hoofddoel.
“Het hoofddoel van het Europees Stelsel van Centrale Banken […] is het handhaven van prijsstabiliteit.” De huidige doelstelling is vastgelegd op “minder dan maar dicht bij twee procent.” Het is daarbij de bedoeling dat consumenten en bedrijven ervan op aan kunnen dat prijzen gemiddeld genomen niet of nauwelijks stijgen. De inflatie is nabij de twee procent onder controle. Immers, sterke prijsstijgingen (inflatie) of prijsdalingen (deflatie) leiden tot onzekerheid en schaden de economie.
Voor het eind van het jaar
Lagarde, die afgelopen najaar Mario Draghi opvolgde als ECB-voorzitter, beloofde na de meest recente vergadering een “grondige analyse” van het beleid van de centrale bank. Dat met “openheid van geest”. De “uitgebreide” evaluatie van het ECB-beleid moet voor het eind van het jaar haar vruchten afwerpen. De gedachtegang is dat de ECB weinig instrumenten meer heeft om, als er een recessie komt, in te grijpen. De rente kan simpelweg niet lager. Het opkoopprogramma kan niet groter. Het zou kunnen dat Lagarde een nieuwe, ruimere inflatiedoelstelling uit de hoge hoed tovert. Dat moet ruimte bieden om pas bij een hoger niveau aan inflatie in te hoeven grijpen. Waardoor de rente dan ook wellicht weer wat omhoog kan. Dat zou pensioenfondsen weer helpen, maar dat maakt het voor bedrijven duurder om te financieren.
Onder de loep nemen
Ongeacht wat er gebeurt, het is wel tijd om het ongebreidelde monetaire beleid van Draghi onder de loep te nemen. ‘Whatever it takes’ waren toverwoorden. Op het juiste moment. Midden in de crisis uitgesproken. Maar nu is het tijd voor wat anders. Lagarde voelt dat aan. En ze voelt ook aan dat er meer nodig is dan een inflatiedoelstelling. Ook elementen als de financiële stabiliteit, de werkgelegenheid, een duurzaam milieu en de bijeffecten van de onconventionele instrumenten die de afgelopen tien jaar zijn ingezet komen aan bod in de evaluatie.
Ongewenste effecten
Het is buitengewoon verstandig dat Lagarde hier breder kijkt en de evaluatie aangaat. De ongewenste effecten van het ruime monetaire beleid doen zich aan alle kanten gelden. Vraag pensioenfondsen, kijk naar de vastgoedmarkt. “Want crises beginnen altijd in het vastgoed”, stelt professor Corporate Finance Jaap Koelewijn ook tegenover Executive Finance. ‘Whatever it takes’ moet worden ingeruild voor realistischer maatwerk voor de eurozone. Het is niet voor niets dat Lagarde tijdens de laatste ECB-vergadering een uil als broche op haar revers spelde. Wijsheid heeft ze heel hard nodig.
Ronald Bruins, hoofdredacteur Executive Finance (ronaldbruins@vakmedianet.nl)
Lees ook
ECB houdt rentestanden op historisch lage niveaus
Lagarde: beleid ECB op de schop in 2020
