Technologische innovatie en de voortschrijdende digitalisering hebben vergaande consequenties op de bedrijfsvoering. Consequenties die variëren van nieuwe denk- en werkwijzen, die leiden tot nieuwe verdienmodellen tot en met de disruptie van bestaande markten door de komst van nieuwkomers, zoals Fintech. Uiteindelijk is te verwachten dat iedere organisatie op een of andere manier wordt geraakt en daarom moet transformeren om de digitale revolutie te kunnen overleven.
Door: Ron Kieft
Finance gaat grootste verandering ooit tegemoet
Technologische innovatie uit zich op ten minste twee manieren in veranderingen die van invloed zijn op het werkveld van financieel professionals. De eerste uiting van verandering betreft de voortgaande automatisering van transactie verwerkende processen door onder andere robotic process automation, machine learning, kunstmatige intelligentie en blockchain.
De tweede uiting van verandering is de enorme toename van de hoeveelheid voor beslissingsondersteuning beschikbare data. In termen van tijdspanne zal blockchain, met mogelijk de grootste invloed, nog de meeste tijd in beslag nemen voordat dit zich een zichtbare en onomkeerbare plek in organisaties heeft verworven. De overige genoemde vormen van technologische innovatie en het inzetten van big data zijn bij vooroplopende organisaties al een feit. De verwachting is dat deze toepassingen binnen drie tot vijf jaar ‘mainstream’ zijn. Organisaties zullen in hun visie voor de financiële functie dan ook nu al rekening moeten houden met wat er op korte en op wat langere termijn aan ontwikkelingen op hen afkomen.
De financiële functie gaat dan ook misschien wel de grootste verandering sinds haar bestaan tegemoet. Procesautomatisering, digitalisering en de blijvende noodzaak van het bescherming van activa en kostenbeheersing leggen een zware druk op financieel professionals.
Blockchaintechnologie moet zorgen voor vertrouwen
In iedere organisatie zijn flexibiliteit, efficiency en veilig werken belangrijke thema’s. In de huidige economie wordt om de organisatie anders in te richten vaak teruggegrepen op traditionele oplossingen. Een groeiende groep organisaties ziet echter dat het ook anders kan, namelijk door gebruik te maken van blockchaintechnologie. Bij het juist toepassen van blockchaintechnologie zorgt de blockchain voor flexibiliteit en efficiency en beperkt het de kans op cybercrime en fraude tot een minimum.
Bij blockchain gaat het niet alleen over geldtransacties, maar veel meer over een gedeelde digitale waarheid en vertrouwen. Mensen kunnen door middel van blockchain geld en informatie uitwisselen zonder dat daarvoor een centrale derde partij, zoals een bank, nodig is. Het benodigde vertrouwen komt dus niet meer van de autoriteit die het systeem beheert, maar ligt in het systeem zelf besloten. Blockchaintechnologie is daarom interessant voor organisaties die transacties in de vertrouwelijke sfeer doen. Partijen hoeven de andere partij niet te kennen of überhaupt te vertrouwen, omdat de afspraak in de blockchain zo goed als waterdicht wordt vastgelegd.
Blockchain maakt externe controle overbodig en zorgt voor kostenbesparing
Blockchaintechnologie draagt de belofte in zich van het overbodig, of eigenlijk impliciet, maken, van veel controles. Doordat het systeem zichzelf via het netwerk van knooppunten continu controleert is externe controle veel minder vaak nodig. Als blockchaintechnologie kan worden geoperationaliseerd, is de impact op veel onderdelen van organisaties nauwelijks te overschatten. Controlling, clearing, risicomanagement, projectmanagement, compliance en het afhandelen van transacties zouden allemaal via blockchaintechnologie kunnen worden uitgevoerd. Dat suggereert kostenbesparingen.
Uit onderzoek van IT-bedrijf Cognizant uit 2017 onder ruim vijftienhonderd financiële dienstverleners wereldwijd blijkt dat 98 procent van de financiële dienstverleners denkt, dat blockchaintechnologie organisaties forse kostenbesparingen kan opleveren. Daarnaast zou blockchaintechnologie kunnen helpen bij het aanpakken van uitdagingen binnen de branche, zoals het verbeteren van gegevensbeheer (47 procent), transparantie (46 procent), risicobeheer (40 procent) en sneller digitaliseren (39 procent). Ondanks de complexe technologie, die ervoor zorgt dat er niet met transacties kan worden geknoeid, zijn er toch maar weinig respondenten (11 procent) die geloven dat blockchain ook fraude gaat verminderen.
Enorme invloed op zowel particuliere als zakelijke wereld
Experts verwachten dat blockchaintechnologie een enorme invloed op de particuliere en zakelijke wereld van de toekomst zal hebben. Daar zijn vier belangrijke redenen voor:
- elke transactie, die in blockchain plaatsvindt, wordt door alle aangesloten computers gecontroleerd. Daardoor is het praktisch onmogelijk om fouten te maken of te frauderen;
- steeds meer organisaties zoeken de samenwerking met andere partijen binnen hun keten. Door het uitwisselen van allerlei gegevens en documenten veiliger te laten plaatsvinden stimuleert blockchaintechnologie die samenwerking;
- bij blockchain kunnen alle deelnemers meekijken. Dat zorgt voor een transparant proces;
- blockchaintechnologie maakt het mogelijk om voorwaardelijke afspraken vast te leggen.
Zo ver is het nu nog niet, maar de overtuiging is wel dat blockchaintechnologie op brede schaal haar intrede gaat maken en dat de rol van financieel professionals daardoor zal veranderen. Financieel professionals zouden dan ook moeten gaan nadenken over hoe deze technologie hun werkzaamheden makkelijker maakt en hoe het organisaties helpt om processen betrouwbaarder en efficiënter te laten verlopen, want dat is uiteindelijk waar het om draait.
Forse investeringen in blockchaintechnologie, vooral in finance sector
Vanwege het enorme potentieel van blockchaintechnologie wordt in Europa veel in blockchaintechnologie geïnvesteerd. Volgens de nieuwe Worldwide Semi-Year Blockchain Bestedingsgids verwacht IDC, dat Europa de op een na grootste belegger in blockchaintechnologie wordt. Met een samengesteld jaarlijks groeipercentage van 80,2% voor 2017-2022, zal Europa zijn uitgaven van rond $ 400 miljoen in 2018 verhogen naar $ 3,5 miljard in 2022, om de kloof met de VS, de grootste blockchainbelegger, te dichten.
De grootste en snelst groeiende sector voor blockchain is de financiële sector, met een geraamde besteding van $ 173 miljoen dit jaar (42% van het totaal). Ook verzekeringen en bankdiensten zullen naar verwachting boven het gemiddelde uitkomen. Andere snelgroeiende markten zijn aanvoerketen gerelateerde segmenten, zoals productie en detailhandel.
Hoewel de grootste industrieën traditioneel meer geneigd zijn om in blockchain te investeren, zullen ook sectoren, zoals nutsondernemingen, professionele diensten en de overheid een sterke groei verwachten. Deze sectoren zullen blockchain voor transacties gebruiken of om goederen en activa bij te houden, waarbij de kwaliteit van de toeleveringsketen en herkomstbepaling een van de belangrijkste toepassingen van blockchain in alle regio’s zijn. IDC is van mening dat tegen 2022 de meest voorkomende blockchaintoepassingen handelsfinanciering en transactieverwerking zullen zijn.
LEES OOK: De toekomst van de finance functie ligt in RPA, blockchain en kunstmatige intelligentie
Vraag doorbraak blockchain is niet of, maar wanneer
Blockchain lijkt misschien nog ver weg te staan van de huidige functie of organisatie, maar het is onvermijdelijk dat veel van de bestaande functies en organisaties op den duur overbodig worden. De vraag is niet of blockchaintechnologie door zal breken, maar wanneer. De vraag is dan hoe de financiële functie toegevoegde waarde kan blijven leveren.
Het aantal toepassingen in het bedrijfsleven dat al volledig operationeel is, is nog beperkt, maar neemt in rap tempo toe. Voor medewerkers in de financiële dienstverlening of een andere sector waar transacties, waardeoverdracht en data-uitwisseling een grote rol spelen, is het zeker de moeite waard om te kijken wat de mogelijkheden zijn. Blockchain is dan ook een ontwikkeling waar financieel medewerkers, managers en adviseurs waarschijnlijk vroeg of laat mee te maken krijgen. Bijvoorbeeld in een rol als ondersteuner van procesinrichting en -beheersing, adviseur of auditor. Financieel medewerkers, managers en adviseurs, doen er dan ook goed aan om zich in de nieuwe technologie te verdiepen.
Conclusie
Bij het inrichten van de systemen, het vinden en leggen van de juiste verbanden binnen de beschikbare data, de data-analyse van de uitkomsten en het inrichten van de benodigde rapportages zijn de denkkracht en de ervaring van financieel professionals nodig.
Uiteindelijk gaat het erom dat de financieel professional in zijn rol meebeweegt en werkzaamheden blijft doen die bij zijn of haar talent en persoonlijkheid passen en voor de organisatie van toegevoegde waarde zijn. Door die werkzaamheden inzichtelijk te maken, blijft de financieel professional aan het stuur en kan deze de juiste keuzes voor opleiding, training en functioneren maken.
Drs. R.M. Kieft RA is zelfstandig gevestigd onder de naam Bureau voor Administratie en Controle Kieft (BACK) B.V.
