De wereld is in crisis. Wereldwijd zijn de reacties op de coronacrisis anders. Van totale lockdown tot een gedeelte lockdown.
Door André Salomons
Evolutie in de periode na WOII tot voro de coronacrisis
Mensen hebben het tussen WOII en nu goed gehad en een welvarende maatschappij opgebouwd. Een maatschappij die ook voor mensen zonder of met een laag inkomen ervoor zorgde dat er een sociaal vangnet kon worden opgebouwd. In de fase direct na de oorlog had je de bouwers. Mensen die de maatschappij weer opbouwden en zorgden dat de economie in West-Europa kon groeien. Deze welvaartsgroei werd als vanzelfsprekend ervaren door de kinderen van de bouwers. Zij groeiden op met een groeiende welvaart. De vanzelfsprekendheid van deze welvaart leidde in een aantal gevallen tot overmoedig denken. De maatschappij leek maakbaar te zijn.
Aan alles komt een einde, alles van waarde is weerloos
Dat zien we ook nu weer. De coronacrisis veroorzaakt een stevige trendbreuk. Alles van waarde blijkt weerloos. Helaas zullen er bedrijven ten ondergaan, verliezen mensen hun baan, schulden moeten worden afgelost maar er is geen geld meer… We zien nu al de eerste bedrijven met een niet tot de eerste levensbehoefte horende dienst of product, afvallen. Horecaondernemingen, reisorganisaties, luchtvaartmaatschappijen, Uber, airbnb, oliemaatschappijen, autofabrieken, onderwijsinstellingen en instituten zijn hier de eerste slachtoffers. Ook artiesten hebben het nu moeilijk en theaters zijn gesloten. Maslow geeft in deze piramide onze primaire behoeftes weer: de lichamelijke behoeften, behoefte aan zekerheid, veiligheid en de behoefte aan liefde is het belangrijkst. De bovenste lagen uit de piramide vallen nu af en de behoefte aan sociale contacten zal anders ingevuld moeten worden. Als er al sprake is van een piramide, dan zal deze er op dit moment zo uit kunnen zien:
Een vergelijking van de coronacrisis met WOII kan zijn dat de coronacrisis een oorlogssituatie zonder geweld is geworden.
What’s next, verandering van gedrag?
De overheid heeft, niet ieders genoegen, veel geld niet uitgegeven en dus gespaard. Daardoor zien we nu dat er een enorm pakket van steunmaatregelen mogelijk is. Met deze maatregelen geeft de overheid invulling aan dat sociale vangnet. Maar de overheid vraagt wel wat terug! Na WOII zag je een vanzelfsprekende gedragsverandering van mensen die vijf jaar in barre omstandigheden moesten overleven. Nu zie je dat de verandering moet worden afgedwongen om de crisis te overleven.
En dat is tegennatuurlijk, mensen begrijpen dat niet, waardoor het beroep op gezond verstand in feite onsuccesvol is gebleken. Als gevolg daarvan zie je de burgerlijke ongehoorzaamheid in grote steden.
Hoe en wanneer de crisis ten einde komt weet niemand op dit moment
Maar we moeten ons gedrag wel veranderen om te overleven, want de situatie van overleven is wel degelijk aan de orde. Als deze crisis kort duurt, zal je zien dat de tijdelijke verandering niets meer is dan een aanpassing.
Naarmate de crisis langer gaat duren zullen we zien dat mensen hun gedrag ook fundamenteel zullen veranderen om te overleven.
Veranderingen in finance digitaal denken
Ook in ons werk zullen we, als ons werk behouden blijft, veel zien veranderen. We zien door de omstandigheden dat er versneld wordt ingespeeld op het werken met nieuwe technologieën. Het sociale contact zal zich beperken tot digitaal contact resulterend in een supersnelle verschuiving naar online zakelijk werken.
Control wordt en kan nu vanaf een afstand worden bedreven. Tools zoals Google Hangouts, Microsoft teams et cetera. zijn hierbij de facilitators.
Wat zijn de andere effecten?
Strategisch – CFO
- Belangrijkste vraag voor het bestuur: heeft de organisatie nog bestaansrecht?
- Hebben we als organisatie genoeg veerkracht om zich heel snel aan te passen?
- Wat doen we als de crisis tot een einde komt?
- Wat doen we na drie maanden of wat doen we als de crisis een jaar of langer duurt?
- Welke Strategische keuze voor online werken maken we? Alleen online sociaal contact Core-processen on premise of online?
- Welke partner kiezen we? Microsoft, Google, AWS of een combinatie?
- Bestuur is sponsor van het vernieuwde online werken, wij moeten het nieuwe beleid dragen.
- Bestuursmeetings zullen alleen nog online mogen plaatsvinden, de board bestaat immers uit meer dan drie leden en samenkomsten zijn immers verboden.
- Laat de organisatie per direct efficiënter werken om werkgelegenheid te behouden en goed inzicht in de organisatie te hebben.
- Behoefte aan dagelijkse informatie over de organisatie (processen) actuele cijfers (daily close) en cashflow.
- Aangepast? Kijk of je in de toekomst de vernieuwde manier van werken kunt continueren.
Rapportagelijnen
- Strategische beslissingen moeten sneller worden uitgevoerd dan ooit te voren. Hoe doe je dat?
- Invoeren dagelijkse rapportages – als ze er al niet zijn.
- Kwartaal-, halfjaar- en jaarrapportages afschaffen, informatie is veel te laat.
- Digitale dashboards inzetten met key-informatie voor geautoriseerde stakeholders.
- Budgetten kunnen de prullenbak in, niemand heeft deze zwarte zwaan zien aankomen.
- Vervang budgetteren door een korte termijn forecast van het aantal maanden dat je vooruit wilt kijken.
- Forecasts voor twaalf maanden kunnen ook de prullenbak in.
Operationeel – Financieel management – Finance afdeling – control
- Control wordt en kan nu vanaf een afstand worden bedreven.
- Start NU de efficiencyslag: Finance processen en procedures moeten en kunnen gestroomlijnd worden. Denk bijvoorbeeld aan de manier van opslaan en opvragen van documenten online en Excel gebruik.
- Welke handelingen zijn acuut zinloos geworden en kunnen worden weggegooid?
- Er zijn voor tal van procedures die je via een software oplossing beter kunt doen.
ICT
- Veranderingen in Finance Digitaal denken, wordt online werken.
- Versneld uitvoeren van de online strategie, dus een tijdelijke extra belasting voor ICT.
- Werken in de Cloud is normaal en moet overeenkomstig ondersteund worden.
- Security consequenties moeten voor invoering met het bestuur besproken worden.
Je moet durven zien dat werken in de cloud niets anders is dan dat je laptop over een langere afstand met de basis is verbonden dan nu. Security is wel een punt van aandacht voor de ICT afdeling.
Samenvattend
Als deze crisis lang gaat duren zal dat zorgen voor een fundamentele gedragsverandering, zal digitaal werken de standaard zijn en zullen we versneld in finance anders moeten gaan denken en werken. We gaan dus terug naar de minimum werkzaamheden die gedaan moeten worden en zullen die onder andere met AI en BigData, cloud moeten realiseren.
Finance gaat lean zeg maar.
