Als financieel professionals willen voorkomen dat hun baan binnenkort wordt uitgehold of zelfs verdwijnt, moeten ze versneld aan hun technische en interpersoonlijke competenties moeten werken.
In 1995 is in Harvard Business Review de theorie van disruptieve innovatie geïntroduceerd. De theorie van disruptieve innovatie blijkt een effectieve manier van denken te zijn over door innovatie gestuurde groei. Een disruptieve innovatie is een innovatie, die op de belangrijkste dimensie die de huidige klanten van de marktleider belangrijk vinden minder presteert, maar op andere dimensies beter presteert. Het product is bijvoorbeeld goedkoper, eenvoudiger te gebruiken of heeft een mooier ontwerp dan het product van de marktleider. Omdat het op die andere dimensie beter presteert, wordt een nieuwe markt geopend. Vervolgens blijkt dat op de lange termijn de disruptieve innovatie de marktleider achterhaalt op de primaire dimensie dan wel dat de andere dimensie de primaire dimensie wordt waar klanten het product op beoordelen, waardoor het product of de dienst uiteindelijk voor de grote groep klanten aantrekkelijk wordt en de marktleider haar leidende positie verliest. Het grote probleem voor de marktleider is om een disruptieve innovatie te onderkennen, en of en zo ja, hoe daarop te reageren.
Volg de e-learning over disruptie in de financiële functie!
In de bij dit artikel behorende e-learning wordt aandacht besteed aan welke technologieën disruptie veroorzaken en wat een financieel professional eraan kan doen om disruptie te voorkomen. Volg de online cursus via The Finance Academy.
Disruptie financiële functie
Het rapport Financiële functie rijp voor disruptie van de VU Register Controllers opleiding en de NBA accountants in business is het resultaat van een schriftelijke survey naar de invloed van technologie op de financiële functie, uitgevoerd onder financieel professionals. Het onderzoek is tussen december 2016 en maart 2017 gehouden en werd voorafgegaan door dertien diepte-interviews. De schriftelijke survey is ingevuld door 230 respondenten, met name finance managers, business controllers, corporate controllers en cfo’s.
5 belangrijke redenen
Uit het rapport blijkt dat er 5 belangrijke redenen zijn waarom de financiële functie rijp lijkt voor disruptie:
1. Robotics en data analytics (big data en predictive analytics) winnen snel terrein binnen alle kerntaken van de financiële functie, niet alleen bij de transactionele processen.
2. Aan alle randvoorwaarden voor versnelling van deze ontwikkeling, zoals standaardisering van financiële processen, systemen en informatie architectuur, wordt door steeds meer organisaties voldaan.
3. Efficiency en effectiviteit nemen toe door robotics en data analytics. Organisaties die robotics toepassen kennen lagere kosten voor de financiële functie. Organisaties die data analytics gebruiken zijn effectiever in hun financiële functie.
4. Een groot deel van de financieel professionals onderschat de impact van technologie op zijn of haar functie.
5. Competenties die voor de financieel professional in een digitale wereld van belang zijn, zoals data analyse- en leiderschapsvaardigheden, moeten snel worden ontwikkeld.
Robotics en data analytics, worden om drie uiteenlopende redenen als belangrijk ervaren:
1. Ontwikkeling van de financiële functie
2. Ontwikkeling van de organisatie
3. Ontwikkeling van de branche
Impact robotisering
Deloitte deed in 2016 onderzoek naar de impact van robotisering op de arbeidsmarkt en becijferde daarin dat een kleine 300.000 mensen, zowel op hbo-, mbo- als wo-niveau, worden opgeleid voor een vak wat straks niet meer bestaat. Een constante daarbij is dat de beroepen met het grootste robotiseringsrisico op alle drie de niveaus voor een belangrijk deel in het cluster van accountancy, finance, economie en recht vallen. Ook volgens Frey en Osborne is de bedreiging van het beroep van accountant zo mogelijk nog groter dan de bedreiging van de financiële functie als geheel.
Ontwikkeling financiële functie
Als financieel professionals nu in beweging komen zijn er binnen de financiële functie ook in de toekomst kansen voor mensen met een hogere of universitaire opleiding. Er zijn namelijk mensen nodig die de mogelijkheden van robotisering en digitalisering kunnen toepassen. Op hoog niveau is hiervoor altijd een menselijke interpretatieslag nodig.
Financieel professionals hebben hun denkkracht en ervaring nodig bij het inrichten van de informatiesystemen, het leggen en vinden van de juiste verbanden binnen de beschikbare data, de data-analyse van de uitkomsten en het inrichten van de benodigde rapportages. Als informatie sneller beschikbaar is, kan de financieel professional al veel eerder gaan analyseren, signaleren, controleren en adviseren. En zich nog meer toeleggen op het creëren van waardevolle stuurinformatie en deze vertalen naar de business en het management.
Toegevoegde waarde
In onderstaande figuur is de ontwikkeling in de toegevoegde waarde van de financieel professional schematisch weergegeven. De toegevoegde waarde van de financieel professional, ontwikkelt zich afhankelijk van de volwassenheid van de organisatie, van bedrijfsadministratie, via financial control, naar business control. De financieel professional heeft de taak om het management control raamwerk te beheren en aan het management voorstellen om het model te verbeteren voor te leggen.
Internet of things dagelijkse realiteit
In een toekomstige wereld waarin the internet of things de dagelijkse realiteit is, is het belangrijk dat iedereen kan omgaan met verschillende technologieën en de enorme hoeveelheid data die beschikbaar komt. Het ontbreken van vaardigheden om met digitale informatie om te gaan is in deze tijd van robotisering en digitalisering een reële dreiging voor zowel organisaties als medewerkers. Digibetisme is dé grootste bedreiging voor toekomstige productiviteit, vooral voor oudere medewerkers. De jongere generatie medewerkers is zo gewend aan het omgaan met technologie, in de opleiding en thuis, dat die generatie minder problemen ondervindt. Al moet ook die generatie, vanwege de snelheid waarmee technologie verandert, zich altijd blijven ontwikkelen. Organisaties en medewerkers zullen zich dan ook moeten blijven ontwikkelen.
Baan uitgehold?
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat als financieel professionals willen voorkomen dat hun baan binnenkort wordt uitgehold of zelfs verdwijnt als gevolg van digitalisering en robotisering, zij versneld aan hun technische en interpersoonlijke competenties zullen moeten gaan werken. Financieel professionals zullen zich vooral moeten weten te onderscheiden in de eigenschappen en/of vaardigheden die een computer op dit moment nog niet kan overnemen, zoals empathie, creativiteit en het kunnen interpreteren en beïnvloeden van data.
Drs. R.M. Kieft RA is zelfstandig gevestigd onder de naam Bureau voor Administratie en Controle Kieft (BACK) in Hoofddorp. Hij is als consultant werkzaam op het gebied van administratieve organisatie, interne controle en financieel management voor uiteenlopende organisaties en instellingen.
