Uit onlangs gepubliceerd onderzoek van trainingsbureau Direction uit Hilversum blijkt dat managers in Nederland grotendeels de kwaliteiten bezitten om organisaties succesvol te leiden in tijden van een crisis.
Recente publicaties van Harvard, Universiteit Leiden en MIT beschrijven drie belangrijke kwaliteiten om organisaties succesvol door een crisis te leiden: besluitvaardig zijn, focus houden en de dialoog voeren. In totaal 5.408 respondenten van de feedforward analyse, een 360-graden feedbackinstrument, selecteerden de kwaliteiten van 386 managers in Nederland. Zowel ‘heeft focus’, ‘is besluitvaardig’ en ‘voert een dialoog’ staan in de bovenste helft van in totaal 48 gevalideerde kwaliteiten.
Noodzakelijke leiderschapskwaliteiten in tijden van crisis
Toonaangevende universiteiten publiceerden onlangs onafhankelijk van elkaar over wat noodzakelijke leiderschapskwaliteiten zijn in tijden van een crisis. De gemene deler in de publicaties zijn drie kwaliteiten die bijdragen aan succesvol leiderschap in crisistijden:
- Besluitvaardig: ondanks dat veel zaken onzeker zijn in tijden van een crisis is het belangrijk dat managers niet verlammen, maar snel de situatie en beschikbare gegevens analyseren en dan beslissingen nemen.
- Focus: managers moeten focus houden op de meest urgente en haalbare doelen en daarnaast gericht blijven op klanten en medewerkers.
- Dialoog: informeer medewerkers eerlijk en regelmatig en betrek medewerkers door continu met ze in dialoog te gaan over hun zorgen, de genomen beslissingen en bespreek ook de positieve ontwikkelingen en resultaten.
Top 10 kwaliteiten van managers in Nederland
Direction heeft 5.408 respondenten gevraagd de kwaliteiten te selecteren van 386 managers. De managers zijn werkzaam in de profit-, publieke en zorgsector in Nederland. De respondenten werd gevraagd om alle kwaliteiten van de manager te selecteren die hij / zij zichtbaar laat zien. Er is gekozen uit 48 gevalideerde kwaliteiten die bepalend zijn voor succesvol (persoonlijk) leiderschap. De geselecteerde kwaliteiten werden daarna per manager gerangschikt. Op basis hiervan is een lijst gemaakt met de gemiddelde kwaliteiten van 1 tot en met 48 die managers in rangorde laten zien. De top 10 van het groepsgemiddelde ziet er als volgt uit:
- Is te vertrouwen / eerlijk
- Toont eigenaarschap
- Is mensgericht en stelt vragen
- Is gericht op resultaat
- Heeft passie / positieve ambities
- Doet wat hij/zij zegt en zegt wat hij/zij doet
- Heeft humor
- Heeft focus
- Is zelfverzekerd
- Toont daadkracht
Voeren dialoog mag beter
Van de drie kwaliteiten die de universiteiten beschrijven als essentieel voor leiderschap in tijden van crisis staat ‘focus’ in de top 10. Besluitvaardig staat op 15 en dialoog op plek 20 en komen daarmee terug in de bovenste helft van de rangorde. Volgens Muriel Schrikkema, medeoprichter van Direction, doen managers het in Nederland gemiddeld genomen best goed. “Het voeren van een dialoog met medewerkers mag hier en daar alleen nog bewuster worden ingezet. Dit houdt in dat managers de medewerkers eerder en vaker mogen betrekken in de besluitvorming. Vragen stellen aan de medewerkers en ook goed luisteren naar hen. Een dialoog voeren is een tweerichting gesprek om elkaar te inspireren, motiveren en mobiliseren om samen door de crisis te komen.”
Dat “is te vertrouwen/eerlijk” op plek 1 staat is volgens Schrikkema zeker in tijden van een crisis van groot belang. Medewerkers vertrouwen gemiddeld genomen de manager in de te nemen beslissingen. Ook de ‘lichtheid’ in aansturing (heeft humor) die veel van de managers laten zien, helpt de nodige positieve energie los te maken om samen door de crisis te komen.
Nog bewuster inzetten van kwaliteiten is wel nodig
De resultaten laten zien dat managers belangrijke kwaliteiten bezitten om organisaties succesvol te leiden in tijden van een crisis. Uit het onderzoek blijkt dat andere kwaliteiten minder of bijna niet worden getoond door de managers. Kwaliteiten die helemaal onderaan in de lijst met 48 kwaliteiten terugkomen zijn onder andere ‘monitort’, ‘geeft feedback’, ‘deelt kennis’ en ‘coacht’. Je bewust richten op deze kwaliteiten kost volgens Schrikkema relatief veel tijd en energie, zonder directe toegevoegde waarde op de korte termijn.
Kwaliteiten wel degelijk aanwezig en zichtbaar
“Het is vooral van belang om te kijken naar de kwaliteiten die in het midden van de lijst met 48 kwaliteiten staan. Dit zijn kwaliteiten die bij veel managers zichtbaar en aanwezig zijn alleen soms nog onvoldoende worden getoond.” Het gaat hier om bijvoorbeeld de kwaliteiten: ‘betrekt anderen’, ‘formuleert en handelt in lijn met de waarden van de organisatie’ en ‘delegeert naar kracht’. Volgens Schrikkema zijn deze kwaliteiten wel degelijk aanwezig en zichtbaar. “In crisistijd kun je je managers ondersteunen door hen te stimuleren deze kwaliteiten meer bewust in te zetten. Dat zal minder energie kosten en meer effectiviteit brengen. En zal het succesvol leidinggeven in tijden van crisis verder verstevigen, want ze dragen allen positief bij aan meer focus, besluitvaardigheid en dialoog”.
