
De huidige ontwikkelingen vragen om creatief ondernemerschap. En om regie, én om (persoonlijk) leiderschap. Hoe pakt u dit aan?
De veranderingen die de coronacrisis die nu heerst, met zich meebrengt zijn groot en voor velen van ons niet te bevatten. Ongekende maatregelen: bedrijven dicht, luchtvaart op slot, gezondheidszorg die overuren draait, zzp’ers en-masse zonder werk, werknemers thuis aan het werk, enzovoorts. Het zijn omstandigheden waar de meeste, na-oorlogse generaties, nooit mee te maken hebben gehad.
We zitten allemaal in dit zelfde schuitje, maar niet iedereen vanuit eenzelfde situatie. De één als werkgever van een grootbedrijf, de ander als leidinggevende van een team professionals, weer een ander als werknemer, als zzp’er of als vader, moeder of partner.
Vanuit uw rol worden er zaken van u verwacht. En of u dit nu uitvoert op uw thuiswerkplek of vanuit uw originele werkomgeving: the show must go on! Maar ook naast uw werk wordt er een beroep gedaan op andere persoonseigenschappen en competenties. U werkt (wellicht) ineens thuis, moet uw aandacht verdelen tussen werk en privézaken. Misschien bent u parttime onderwijzer(es) en opvang tegelijk!
Wat ligt er binnen uw invloedsfeer?
De situatie is zoals hij is. Dat het coronavirus er is, en de maatregelen die daarbij horen, daar hebben we mee te maken. Het heeft invloed op ons dagelijks functioneren maar wij hebben niet direct invloed op het virus of de maatregelen die van buitenaf op ons afkomen/opgelegd worden. Het is de situatie waarin we ons bevinden. Waar we wel invloed op hebben, is de manier waarop we hier mee omgaan, ons mentaal en fysiek handelen. Niet iedereen is zich daar bewust van, weet dit of kan dit ook inzetten.
Neem regie en ontwikkel uw leiderschap
Steven Covey beschreef in zijn bestseller uit de jaren tachtig van de vorige eeuw, De zeven eigenschappen van Effectief Leiderschap, hoe je effectiever, gelukkiger en succesvoller kunt leven. Hij heeft veel onderzoek gedaan naar het succes van mensen en organisaties. Het viel hem op dat succes vaak wordt verklaard vanuit het aangeleerd gedrag van hun leiders/ leidinggevenden. Covey stelt echter dat het aanleren van vaardigheden oppervlakkig en niet duurzaam is. Alleen gedrag dat voortkomt uit hoe we als mens echt zijn is duurzaam en zal als ‘echt’ overkomen. Om succesvol te zijn moet je dus niet zozeer vaardigheden aanleren maar jezelf als persoon (verder) ontwikkelen.
Zeven eigenschappen van effectief leiderschap
De ontwikkeling van effectief leiderschap gaat van binnen, je eigen ‘ik’ (eigenschap 1,2,3) naar buiten ‘relatie met de ander’ (eigenschap 4,5,6). De zevende eigenschap van effectieve mensen is dat zij zichzelf op diverse vlakken (lichaam, geest, sociaal-emotioneel en spiritueel) continu blijven ontwikkelen.

7 eigenschappen van effectief leiderschap:
- Wees pro-actief
- Begin met het eind voor ogen
- Belangrijke zaken eerst
- Denk in termen van win-win
- Eerst begrijpen dan begrepen worden
- Synergie
- Houdt de zaag scherp
Wees pro-actief
Eigenschap 1 gaat over eigen regie nemen. Effectieve mensen nemen verantwoordelijkheid. Richten hun energie op zaken waar ze invloed op hebben. In de cirkel van invloed (figuur 1) zitten alle zaken u direct invloed op heeft. In de cirkel van betrokkenheid zitten situaties/zaken waartoe u zich wel betrokken voelt, maar waar u niet direct invloed op heeft.
Wanneer u zicht heeft op de zaken die spelen, waar u mee te maken heeft, waartoe u zich betrokken voelt, kunt u onderzoeken in hoeverre u invloed kunt uitoefenen op een situatie, of uw invloed hierop kunt vergroten.
Wanneer u meer inzicht krijgt in zaken waar u wel of geen invloed op kunt uitoefenen, kunt u anders met deze zaken omgaan (mentaal/fysiek). Hiermee neemt u regie over de situatie.
Actueel voorbeeld
Heel actueel, de coronacrisis waar we nu inzitten: U heeft ermee te maken (bent erbij betrokken), maar u heeft er niet direct invloed op. Het zit dus in de cirkel van betrokkenheid. De manier waarop u hiermee omgaat (mentaal en fysiek), daar heeft u wel invloed op. Hiermee kunt u dus uw invloedssfeer vergroten.

Belangrijke zaken eerst
Een andere eigenschap waar u zeker in deze hectische tijd (thuiswerken, werk/privébalans) uw effectiviteit mee kunt vergroten is eigenschap 3: belangrijke zaken eerst. De timemanagementmatrix van Eisenhower kan u hierbij helpen (figuur 2). Met deze matrix brengt u in beeld wat u bezighoudt op een dag. Wat belangrijke (voor u waardevolle) en urgente activiteiten/acties zijn die uw aandacht vragen en prioriteit krijgen. Door hier inzicht in te verkrijgen en dit voor uzelf in beeld te brengen, kunt u ook beter prioriteiten gaan stellen, waardoor u meer regie houdt over uw agenda én leven. In deze periode, waarin werk en privé meer door elkaar heen lopen, geeft dat echt meer overzicht en rust. Zou u zich niet bewust zijn van uw workload (zakelijk en privé) en hoe u deze in uw dag inplant (als u dat al doet), dan kan op een gegeven moment alles belangrijk én urgent zijn (kwadrant 1). Het gevolg hiervan is dat u bezig bent met incidentenmanagement, stress ervaart en zelfs in een burn-out terecht kunt komen.
Zet uzelf op de agenda
De belangrijkste tip is: zet uzelf op de agenda! Letterlijk en figuurlijk, crisis of geen crisis.
Zet blokken in uw agenda van 2 uur of een halve dag, die u reserveert voor zaken die voor u belangrijk zijn. Dat kan alles zijn: werkgerelateerd, zoals het voorbereiden van een vergadering, het lezen van mail, het voorbereiden van gesprekken, maar ook het volgen van een opleiding of gewoon privétijd: een boek lezen, een cursus volgen, me-time, een afspraak om te bedenken waar u op dat moment zin in heeft.
Hiermee voorkomt u dat:
- anderen deze tijd ‘innemen’ voor een meeting of iets dergelijks (er stond immers toch niets);
- u geen tijd heeft voor de zaken die voor u waardevol zijn. Wanneer u zichzelf op de agenda heeft staan, bent u zich er ook bewuster van dat u uzelf van uw agenda schrapt wanneer u ‘ja’ zegt tegen een ander!
Jolanda van der Steen is een bevlogen ondernemer en eigenaar van La Fontaine Trainingen en mede-eigenaar van JECKX. Ze is trainer, coach en spreker op het gebied van (persoonlijk) leiderschap, loopbaanontwikkeling, duurzaam inzetbaarheid, werkgeluk en duurzaam ondernemen (SDG’s).
Zelf aan de slag met persoonlijke effectiviteit?
Wilt u meer weten of zelf aan de slag met uw persoonlijke effectiviteit? Jolanda van der Steen van La Fontaine Training, Coaching & Consultancy gaat in de digitale e-learning op the Finance Academy met u aan de slag. Na het volgen van de e-learing heeft u kennis van de theorie van Steven Covey’s 7 eigenschappen van effectief leiderschap en bent u in staat deze in de praktijk toe te passen. Zodat u zelf de regie kunt nemen over uw leven, uw loopbaan en uw handelen als financial professional.
Meer informatie op de website van The Finance Academy