Executive Finance biedt periodiek, als daar aanleiding toe is, een overzicht van de gebeurtenissen rondom de coronacrisis. Dit keer gaat het over een pleidooi om de btw te verlagen, een oplopende staatsschuld en diverse economieën in Europa die in de problemen zijn gekomen.
Economie eurozone krimpt ruim 12 procent door coronacrisis
De economie van de eurozone heeft in het tweede kwartaal een krimp laten zien van 12,1 procent in vergelijking met de voorgaande periode door de coronacrisis. Het gaat om veruit de scherpste daling sinds het begin van de metingen, meldt het Europese statistiekbureau Eurostat. Het cijfer, dat is gebaseerd op een voorlopige schatting, komt overeen met de gemiddelde verwachting van economen. In het eerste kwartaal was al sprake van een neergang van de economie van het eurogebied van negentien landen met 3,6 procent. De economie van de Europese Unie als geheel kromp met 11,9 procent ten opzichte van de voorgaande drie maanden. Ook dat was met afstand de grootste neergang die het statistiekbureau heeft vastgesteld. Hier was in het eerste kwartaal een min van 3,2 procent te zien.
Lange weg naar herstel ingezet?
Vanwege de lockdownmaatregelen tegen het coronavirus kwam het openbare leven in veel Europese landen nagenoeg stil te liggen, met harde klappen voor bijvoorbeeld toerisme, luchtvaart, horeca en detailhandel. Maar ook de Europese industrie moest het zwaar ontgelden door de crisis. Inmiddels zijn de lockdowns weer versoepeld en lijkt de economie behoorlijk op te krabbelen. Wel loopt het aantal nieuwe coronabesmettingen in verschillende Europese landen weer op, wat het economisch herstel kan ondermijnen.
ING-econoom Bert Colijn schrijft in een reactie dat het moeilijkste deel van de weg naar economisch herstel nu gaat beginnen. Hij wijst daarbij op het risico van nieuwe lockdownmaatregelen door het stijgende aantal coronabesmettingen. Ook nemen de werkloosheid en het aantal faillissementen toe, terwijl bedrijven minder investeren. Volgens Colijn is het dan ook uitgesloten dat de economie weer snel terug op het niveau van voor de crisis zal zijn.
Eurostat komt op 14 augustus met nieuwe cijfers over de economische krimp in de eurozone en EU. Die dag maakt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn eerste raming over de Nederlandse economie in het tweede kwartaal bekend.
‘Verlaag btw om pijn coronacrisis te verzachten’
Voormalig staatssecretaris Financiën Willem Vermeend (PvdA) pleit in een interview met De Telegraaf voor een tijdelijke verlaging van de btw om de pijn van de coronacrisis te verzachten. Hij vindt een btw-verlaging een goed middel om de koopkrachtproblemen aan te pakken. “Als de prijzen in de winkel omlaag gaan, merk je dat meteen.”
Vermeend pleit voor verlaging btw.
Vermeend wijst erop dat Duitsland al een soortgelijke maatregel heeft genomen. Daar is de btw tijdelijk verlaagd naar 16 en 5 procent. “Dat zou het kabinet ook kunnen doen. Een probleem bij het verlagen van de btw is wel dat dit voordeel door bedrijven moet worden doorgegeven aan de burger. Dat gaat in Duitsland echter vrij goed. Een lagere lastendruk op arbeid door een verlaging van de loon- en inkomstenbelasting is economisch trouwens een betere oplossing. Maar dat merken veel mensen meestal pas een tijd later in hun portemonnee. Een tijdelijke verlaging van de btw werkt veel sneller om koopkrachtproblemen aan te pakken.”
Kabinet erg laat met stimuleren
De oud-staatssecretaris is ook kritisch over de wijze waarop het kabinet de economie op de been probeert te houden. “Het kabinet heeft de crisis aanvankelijk goed aangepakt door noodsteun aan ondernemers te verlenen. Maar het kabinet is nu erg laat met het stimuleren van de economie, zodat bedrijven weer op eigen benen kunnen staan. Er had al een schitterend pakket met miljardeninvesteringen in klimaat, infrastructuur, woningbouw en nieuwe technologieën moeten liggen.”
Vermeend maakt zich zorgen over het verslechteren van het vestigingsklimaat en vreest voor het verdwijnen van hoofdkantoren van Nederlandse multinationals. Hij hoopt dat het kabinet met een ambitieus investeringsplan komt om het tij te keren.
Lees ook: Tegenwind op financieringsmarkt door corona
Staatsschuld loopt door coronacrisis op tot 385 miljard euro
De overheid heeft in reactie op de coronacrisis flink de portemonnee getrokken en daardoor is de staatsschuld in juni opgelopen tot 385 miljard euro. Die is daarmee 37 miljard euro hoger dan een jaar eerder. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
De overbruggingsmaatregel voor bedrijven die omzet verloren vanwege het coronavirus bleek een grote kostenpost. Het Rijk was 7 miljard euro kwijt aan deze zogenoemde Tijdelijke Noodmaatregel voor Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). In de eerste helft van 2020 lagen de uitgaven van de overheid structureel 17 miljard euro hoger dan een jaar eerder.
Daar kwam nog bij dat de overheid in het tweede kwartaal 17 miljard euro minder belastingen heeft ontvangen. Dat komt met name omdat bedrijven voor sommige belastingen uitstel van betaling kregen vanwege de coronacrisis. Daardoor ontving het Rijk minder omzet-, loon-, en vennootschapsbelasting.
Lees ook: Economie pas eind 2022 op niveau van voor corona-uitbraak
Italiaanse economie sterk gekrompen door coronacrisis
De economie van Italië is in het tweede kwartaal met 12,4 procent gekrompen ten opzichte van de voorgaande drie maanden. Die klap werd veroorzaakt door de coronacrisis en de strikte lockdownmaatregelen tegen de virusuitbraak. Dat maakte het Italiaanse statistiekbureau Istat bekend in een voorlopige raming. De krimp is wel minder sterk dan gevreesd.
Economen rekenden in doorsnee op een terugval met 15,5 procent. In het eerste kwartaal van dit jaar was sprake van een krimp van de Italiaanse economie met 5,4 procent. Dat was dan weer een sterkere daling dan eerder berekend, toen het statistiekbureau een economische krimp van 5,3 procent had gemeld.
Lees ook: CFO kan na coronacrisis claims tegemoet zien
Recordkrimp Franse economie door coronacrisis
Frankrijk kent een recordkrimp.
De economie van Frankrijk is in het tweede kwartaal in het recordtempo van 13,8 procent gekrompen in vergelijking met de voorgaande periode door de coronacrisis en de lockdownmaatregelen om de virusuitbraak tegen te gaan. Dat meldde het Franse nationale statistiekbureau in een voorlopige raming.
Het is de sterkste krimp sinds het begin van de metingen meer dan zeventig jaar geleden. Wel viel de krimp wat minder sterk uit dan verwacht, want economen hadden in doorsnee op een min van 15,2 procent op kwartaalbasis gerekend. In het eerste kwartaal van dit jaar liet de Franse economie al een bijgestelde min van 5,9 procent optekenen. Toen had Frankrijk ook al last van de crisis.
Industrie, bouw en toerisme geraakt
Ten opzichte van een jaar geleden kromp de economie van Frankrijk met 19 procent. Door de virusuitbraak werden de Franse industrie, de bouw en het toerisme hard geraakt, net als de investeringen, handel en consumentenuitgaven. Er wordt verwacht dat de Franse economie in het derde kwartaal weer een sterk herstel zal laten zien van de crisis, dankzij de versoepeling van de lockdownmaatregelen. Daarnaast is de Franse overheid met enorme steunpakketten gekomen om de impact van de pandemie tegen te gaan.
De Franse minister van Financiën Bruno Le Maire zei dat de cijfers wat minder slecht uitvielen dan gevreesd en dat moet worden doorgegaan met maatregelen om de economie te ondersteunen. De Franse overheid houdt voor heel 2020 rekening met een economische krimp van 11 procent.
Lees ook: Impulsieve bezuinigingen op de loer door coronacrisis: tips voor kostenoptimalisatie
Economie Spanje krimpt meer dan 18 procent door corona
De Spaanse economie heeft in het tweede kwartaal keiharde klappen gekregen door de coronacrisis en de strenge lockdownmaatregelen tegen de virusuitbraak. Volgens voorlopige cijfers van het Spaanse statistiekbureau kromp de economie met 18,5 procent in vergelijking met het eerste kwartaal.
De krimp viel sterker uit dan verwacht, want economen hadden in doorsnee een neergang met 16,6 procent voorspeld. In het eerste kwartaal van dit jaar was al een krimp van de Spaanse economie met 5,2 procent te zien.
Hardst geraakt door coronacrisis
Op jaarbasis ging de economie van Spanje met meer dan 22 procent onderuit. Spanje behoort tot de landen die het hardst werden geraakt door het coronavirus. Door de crisis werd bijvoorbeeld het toerisme naar Spanje vrijwel volledig platgelegd, maar ook het bedrijfsleven en de consumentenbestedingen stonden zwaar onder druk.
De economie van het land liet eerder juist nog gestaag herstel zien van de financiële crisis. De Spaanse overheid heeft voor heel 2020 een economische krimp met meer dan 9 procent voorspeld. In 2021 zou dan weer een groei van bijna 7 procent te zien moeten zijn.
Lees ook: Coronacrisis: is uw stuurmodel nog juist ingericht?
Economie VS in recordtempo gekrompen in tweede kwartaal
Bedrijven schroefden hun investeringen sterk terug in de VS.
De economie van de Verenigde Staten is in het tweede kwartaal met 32,9 procent gekrompen, meldt de Amerikaanse overheid op basis van een eerste raming. Het gaat om de sterkste daling van het bruto binnenlands product (bbp) van ’s werelds grootste economie sinds de metingen begonnen.
In het tweede kwartaal deden de lockdownmaatregelen tegen het coronavirus zich volop voelen in de VS. Huishoudens consumeerden flink minder, deels door winkelsluitingen, maar mogelijk ook doordat ze uit voorzorg de hand op de knip hielden. Consumentenuitgaven zijn doorgaans goed voor twee derde van het Amerikaanse bbp.
Investeringen teruggeschroefd
Daarnaast schroefden bedrijven hun investeringen sterk terug en werd de handel geraakt door de wereldwijde pandemie. De uitgaven van de Amerikaanse federale overheid stegen wel, maar dat werd weer tenietgedaan door minder bestedingen door staten en andere lokale overheden.
De economische groei- of krimpcijfers worden in de VS bekendgemaakt op basis van een zogeheten geannualiseerde berekening. Daarbij wordt de kwartaalprestatie denkbeeldig doorgetrokken over een heel jaar. De krimp in het voorbije kwartaal was iets minder sterk dan gevreesd. Economen rekenden in doorsnee op een neergang van het bbp van 34,5 procent.
Heropleving van besmettingen
De vraag is nu hoe snel de economie zich herstelt van deze klap van de coronapandemie. De arbeidsmarkt, consumentenuitgaven en de industriële productie krabbelen sinds mei weer op, dankzij de geleidelijke opheffing van lockdowns en een omvangrijk stimuleringspakket van de regering. Tegelijkertijd zijn de VS er niet in geslaagd een heropleving van het aantal coronabesmettingen te voorkomen, wat verder economisch herstel kan belemmeren. Dat het aantal werkloosheidsuitkeringen in de VS voor de tweede week op rij weer is gestegen, is mogelijk een teken aan de wand.
Volg Executive Finance op LinkedIn!
Geef een reactie