Bij het betreden van de nieuwe high-tech locatie van Florensis moeten we onze handen desinfecteren, onze schoenen reinigen en beschermende kleding aantrekken. Niet alleen vanwege het coronavirus, maar ook om te voorkomen dat we bacteriën of virussen mee naar binnen nemen die het groeiproces van de jonge planten kunnen beïnvloeden. We zijn hier voor Alexander van der Bijl. Hij is sinds tien jaar CFO bij Florensis en verantwoordelijk voor Finance, Control en Information Management. Als toezichthouder is hij betrokken bij diverse organisaties.
Florensis is een internationaal familiebedrijf dat zich richt op het veredelen en leveren van uitgangsmateriaal voor sierteelt aan professionele kwekers. Het bedrijf is in 1941 opgericht als Hamer Bloemzaden en uitgegroeid tot een onderneming met productie- en veredelingslocaties in Nederland, Duitsland, Portugal, Kenia en Ethiopië. Florensis produceert jaarlijks meer dan een miljard jonge planten in vierduizend verschillende variëteiten uit zaad, stek en weefselkweek en levert deze aan achtduizend kwekers in vijftig landen. Bij Florensis werken wereldwijd ruim tweeduizend medewerkers.
>> Lees ook: CFO De Haas: “Een ideaal moment om cashmanagement strak te trekken”
De state-of-the-art productielocatie in Dinteloord is begin 2020 geopend. Zes hectare groot en voorzien van de meest geavanceerde apparatuur. Alles wat nodig is om de teelt van jonge planten met minimaal energiegebruik en inzet van chemische bestrijdingsmiddelen en meststoffen te realiseren. CFO Alexander van der Bijl leidt ons trots rond door de cabrio- en glaskassen en de productiehal met achttien steksteekrobots: “We investeren graag in duurzame oplossingen.”
Over Alexander van der Bijl
Van der Bijl (50) woont samen met zijn vrouw en jongste zoon in Barendrecht. Zijn oudste zoon is inmiddels het huis uit. Net als hun vader studeren beide zonen in Rotterdam. Na zijn studie Bedrijfseconomie werkte Alexander vijftien jaar bij PricewaterhouseCoopers. Na twee jaar financieel management bij de Cargo Division van Vos Logistics stapte hij over naar Florensis.
Tot de lockdown was Van der Bijl regelmatig in de sportschool te vinden. Nu stapt hij een paar keer per week om zes uur ’s ochtends de deur uit om een rondje in de polder te rennen. Maar het liefst start de CFO de dag in het zwembad. In het weekend wandelt hij graag samen met zijn vrouw in de natuur.
Naast zijn functie als CFO is Van der Bijl toezichthouder en commissaris bij zowel organisaties in de eigen branche als bij maatschappelijke organisaties. “Je moet je dagen toch een beetje vullen”, lacht hij bescheiden. “Ik krijg hier privé en zakelijk alle ruimte voor. Ik vind het heel relevant dat je je kennis en kunde overdraagt naar het maatschappelijke veld.”
Hoe houdt Florensis zich staande tijdens de coronacrisis?
Van der bijl vertelt over het begin van de crisis: “We zagen paniekgolven door Europa gaan en klanten orders annuleren. Florensis kent seizoenspieken in het voorjaar en de nazomer en precies aan het begin van het voorjaarsseizoen brak de crisis uit. We stonden nokvol met plantmateriaal dat moest worden uitgeleverd. Gelukkig is het operationele proces nauwelijks verstoord en hebben we onze plantjes grotendeels kunnen uitleveren aan onze klanten in alle delen van Europa. We hebben toen besloten om voorraden zoveel als mogelijk vast te houden. En dat bleek een goede tactiek. Want al snel ging de consument geld steken in eigen huis en tuin en weer planten afnemen.”
“De eerste paar weken van de crisis ging het volledig over cashmanagement. We hebben alle scenario’s doorlopen. Wat als heel de zomer wegvalt? Dan zouden we zomaar twintig tot dertig procent omzetverlies kunnen oplopen. Ik heb ons gelijk op het GO-C lijstje laten zetten, maar gelukkig hebben we die steun nu niet nodig. Natuurlijk gaan we het merken in de jaarcijfers. Maar alles wat huis- en tuingerelateerd is, is weer goed teruggeveerd.”
Aan het begin van de lockdown kon de CFO nog net op tijd terugkomen uit Afrika. De afgelopen periode werkte hij ‘gewoon’ op het hoofdkantoor in Hendrik-Ido-Ambacht. Wel heeft hij zijn aanwezigheid beperkt tot één vestiging om kruisbesmetting te voorkomen. “Als je je mensen vraagt om flexibel te zijn, dan moet je dat zelf ook doen. We zijn als board heel bewust in de top van de crisis op de werkvloer gaan meedraaien. Zichtbaar zijn en mensen vertellen wat er gebeurt, wat je in de hand hebt en wat niet, dat maakt dat iedereen betrokken blijft.”
Van der Bijl maakt zich zorgen om de arme continenten. “In Kenia en Ethiopië hebben we naast corona te maken met sociale onrust, forse overstromingen én een sprinkhanenplaag. En als medewerkers niet naar het werk kunnen en vandaag het geld verdienen waarvan ze morgen moeten eten, dan ontstaat er al snel een humanitair probleem.” Dit vormt ook een risico voor de productie. “Op de drie locaties in Afrika produceren we stek. Als mensen niet naar onze farms kunnen komen, dan hebben we geen arbeiders om de stekjes te oogsten. En als het vliegveld onbereikbaar is of de vliegtuigen niet vliegen, dan valt een deel van de toevoer van stekmateriaal uit.”
Wat staat op dit moment op de financiële agenda?
“We hebben natuurlijk net een stevige investering voor onze nieuwe vestiging achter de rug. Maar eigenlijk zijn we altijd bezig met investeringen. Niet zozeer in vestigingen als wel in kennis, technologische ontwikkelingen en artificial intelligence. We investeren niet in marktaandelen, die moet je verdienen.” De CFO gebaart om zich heen. “Er ligt hier nog zes hectare braak. Daar kijken we nu even voorzichtig tegenaan, maar we hebben al wel weer wat investeringsbeslissingen genomen. We zijn als nuchter familiebedrijf innovatief vanuit een gezonde bedrijfsvoering. Geduldkapitaal vind ik hier een mooi woord. We zoeken altijd naar kansen en wegen goed af welke risico’s we willen lopen. Nu dus ook.”
Over welke eigenschappen beschikt u om een goede CFO te zijn?
“Waar ik enorm in geloof, is dat je je als CFO van boven naar beneden moet kunnen bewegen. Je moet in alle hoeken en gaten van de organisatie durven en kunnen luisteren en snappen wat er gebeurt.” Tijdens onze rondleiding kijkt dan ook niemand verbaasd op als hun CFO langsloopt. “We doen hier best veel aan kantinesessies en contactmomenten, al is dat nu wat lastiger. Er is niet zo’n hoog verloop, dus je leert de mensen ook wel kennen. Voor onze buitenlandse vestigingen blijft het een zoektocht: hoe hou je daar goed contact mee? Achter je bureau in ieder geval niet.”
Zowel qua betrokkenheid als bescheidenheid past deze CFO perfect in het plaatje van Florensis. “Florensis heeft maatschappelijk belang hoog in het vaandel staan. Zo hebben we in Kenia geregeld dat nieuwe moeders op locatie kunnen kolven. Iets wat in Nederland heel gewoon is, maar daar zeker niet. Moeten we dat dan van de daken schreeuwen? Wij vinden het niet meer dan normaal om voor goede werkomstandigheden te zorgen.”
Hoe denkt u over de financiële markt?
Van der Bijl filosofeert hardop: “Wat mij op dit moment bezighoudt, is de ethiek van deze crisis. Wat leren we hier nou van? Welke bedrijven zijn het waard om bestaansrecht te hebben? Welke bedrijven moeten worden gered? En wat leert dit ons over risicodenken?” Kijkend naar de eigen markt: “Natuurlijk draait het in deze tijd om cashmanagement. Maar in de voor ons belangrijke markten zijn de consumenten hun geld blijven uitgeven. En als consumenten blijven besteden, dan blijft de liquiditeit stromen en kunnen we vooruitkijken.”
“Duurzaamheid zit in onze genen”
In 2025 wil Florensis de meest betrouwbare, innovatieve en duurzame veredelaar en vermeerderaar zijn. Florensis hecht veel waarde aan een verantwoorde bedrijfsvoering met oog voor mens en omgeving en ziet duurzaam denken en doen als een randvoorwaarde voor groei.
Florensis heeft voor 2025 twee concrete duurzame doelstellingen geformuleerd: het verder reduceren van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen met 30 procent en het reduceren van de CO2–uitstoot met 25 procent. Verder draagt Florensis bij aan zes geselecteerde internationale Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s): Goede gezondheid en welzijn, Kwaliteitsonderwijs, Gendergelijkheid, Schoon water en sanitaire voorzieningen, Verantwoorde consumptie en productie en Klimaatactie.
