Paul Verhagen vertrekt bij Fugro: “Het waren zeven tropenjaren”

Als de aandeelhouders ermee akkoord gaan, wordt Paul Verhagen de nieuwe CFO van technologiebedrijf ASM International. Executive Finance kijkt met hem terug op zeven jaren bij bodemonderzoeker Fugro. “Het waren tropenjaren.”

Bij Fugro heeft Verhagen in zijn zevenjarige functie als CFO een diepe crisis tussen de tweede helft van 2014 en eind 2017 het hoofd weten te bieden en het bedrijf solide door de coronacrisis weten heen te loodsen. “2020 was een intens jaar”, zegt Verhagen dan ook. “In het begin van het jaar hebben we een herfinanciering gelanceerd, een high yield bond en een credit facility. Er was geen vuiltje aan de lucht. De financiële markten waren exceptioneel goed op de vrijdag toen we de high yield bond aankondigden. De maandag daarna crashten de financiële markten. We dachten toen: dat bounced wel weer terug. Maar de donderdag erna zagen we ons genoodzaakt de hele herfinanciering te stoppen. Dat was zuur, omdat na de crisis van 2014 tot 2017 de resultaten in 2018 en 2019 verbeterden. Pre-coronacrisis was de verwachting dat ze ook in 2020 zouden verbeteren.”

U ging weer een onzekere periode tegemoet?

“Ja, klopt. De olie- en gasmarkt dook in een crisis en de impact van corona op de wereldeconomie speelde mee. We zagen de orderintake in de maand waarin de global corona outbreak was zeer scherp dalen. De visibility was laag en de impact voor het jaar was op dat moment nog zeer moeilijk in te schatten. Dat levert stress op. Wat gebeurt er? Hoe lang gaat het duren? Dat spookt door je hoofd. Wat meespeelde is dat in 2021 belangrijke leningen zouden aflopen. Die wil je, normaal gesproken, een jaar voor de tijd hebben geherfinancierd. Om onrust te voorkomen. Daar waren we dus aan begonnen. De coronacrisis was zo weer een heel zware stresstest. Na de eerste shock werkten we vanuit finance scenario’s uit en ondernamen we acties met een kostenprogramma.”

Op 6 april kwam het bedrijf naar buiten met een vacaturestop, bevroor het salarissen en meldde Fugro dat het mensen zou ontslaan. De bodemonderzoeker sprak van pijnlijke maatregelen “die nodig zijn als gevolg van de dubbele impact van de covid 19-pandemie en de lage  olieprijs.” Tien procent van het medewerkersbestand moest vertrekken. “Versneld namen we afscheid van een paar resterende, verlieslatende activiteiten”, zegt Verhagen. Ondanks dat ontstond er in de markt twijfel of de bodemonderzoeker wel aan zijn verplichtingen zou kunnen voldoen en dat drukte de beurskoers.

The shit hits the van…

“Ik zou daar andere Engelse woorden tegenover willen zetten: The only thing you can control is how to respond to life. Na balen en nadenken – maar geen paniek – hebben we snel geacteerd. Dat ging als eerste over de veiligheid van mensen tijdens de corona-uitbraak. Als tweede ging dat over een dalende omzet. Als je dat constateert, moeten de kosten ook naar beneden. Je hebt geen keuze. Vandaar een algehele salarisstop en als management hebben we tien procent salaris ingeleverd. Daarnaast moesten we tien procent van onze werknemers laten gaan. In zware onderhandelingen met de banken snapten die gelukkig dat we tijd moesten kopen en ze stemden in met een beperkte verlenging van de bestaande revolving credit facility.”

–> Lees ook: Chipbedrijf ASMI vindt financieel directeur bij Fugro

Geen paniek zegt u, waarom niet?

“Het goede nieuws is dat Fugro een sterk bedrijf is, met een marktleidende positie in offshore wind, terwijl de olie- en gassector was geraakt. In 2014 kwam zeventig tot tachtig procent van de omzet uit olie en gas. Aan het einde van het derde kwartaal van 2020 was dat nog maar een derde, maar dat zagen aandeelhouders nog niet voldoende. In feite zijn we een specialist in geologische data. We geven locatie- en bodemgerelateerde informatie. Over waar en hoe je bijvoorbeeld infrastructuur kunt aanleggen, waar je kunt bouwen, waar en hoe je funderingen kunt plaatsen… Natuurlijk, onze services verlenen we ook aan de olie- en gasindustrie, maar als je tandenborstels levert aan die industrie, ben je toch ook geen oil field service company?”

“Daarbij komt dat we hard groeien in offshore windparken. In 2014 was de omzet daaruit te verwaarlozen, maar nu is dat ongeveer een kwart van de omzet. Sowieso biedt klimaatadaptatie, oftewel het aanpassen aan het veranderende klimaat, belangrijke kansen voor ons. We kunnen zeehoogtes monitoren, simulaties van de impact op kuststroken maken, het risico van een aardbeving inschatten en onderzoek doen naar de optimale route voor glasvezelkabels op de zeebodem. En dat alles wereldwijd.”

Ondanks de coronacrisis kwam het goed…

“Gelukkig wel ja. In december stemden de aandeelhouders massaal in met een claimemissie waarmee we 93 miljoen aandelen konden uitgeven. Daarnaast was er nog een investering van een aantal zogenaamde cornerstone aandeelhouders die de claimemissie hebben ondersteund. We hadden nog geld en onze cashflow was positief, maar we moesten 700 miljoen euro herfinancieren. Omdat het erop leek dat de olie- en gasmarkt ook in 2021 nog onder druk zou staan, kwamen we terecht bij een claimemissie om de balans te versterken. Al met al hebben 91 procent van onze aandeelhouders meegedaan aan de claimemissie. Dat was een zeer goed resultaat.”

De claimemissie en de cornerstone investment brachten ongeveer 250 miljoen euro op. Daarnaast ging Fugro ook nog twee leningen aan, samen 450 miljoen euro.

Wat is uw rol als CFO tijdens zo’n crisis?

“In zo’n situatie ben je per definitie leidend, maar ik doe het nooit alleen. We hadden veel discussies met de CEO, Mark Heine, het Executive Leadership Team en de raad van commissarissen. Samen met het financeteam hebben we scenario’s en een plan opgesteld. Soms moet je als CFO doorduwen om de kosten naar beneden te brengen. Ik zie dat ook als de realiteit onder ogen zien. Als finance zien wij als eerste in de cijfers dat het de verkeerde kant opgaat. Dat moet ik dan overtuigend zien over te brengen op collega’s die er soms miscchien nog rooskleurig tegenaan kijken. Let wel, er is absoluut geen sprake geweest van het breken van bankconvenanten. Maar we moesten wel de liquiditeit bewaken. We communiceerden veel om aan te geven dat er licht aan het einde van de tunnel was. Eind december konden we de herfinanciering succesvol afronden. We hebben nu een betere en sterkere balans en dat maakt een einde aan speculaties. Onze strategie staat ook nog steeds, maar is met de coronacrisis op een pauze van minimaal een jaar gegaan. Ik zie Fugro over vijf jaar een belangrijke bijdrage leveren aan het in kaart brengen van oceanen en dijken, als speurder naar grondwater en expert in funderingsonderzoek. Kortom, wij weten alles van planet earth, als een Google Maps voor de bodem.”

Tot slot: wat zou u andere CFO’s in crisistijden adviseren?

“Ik kreeg in een ander interview de vraag of we als Fugro met de rug tegen de muur stonden. Nee, want als CFO moet je ervoor zorgen, hoe groot de crisis ook is, dat je altijd alternatieven hebt. Als er niet meteen een alternatief voor handen is, moet je verder zoeken zodat je niet met de rug tegen de muur kunt worden gezet. En je een fatsoenlijk pakket kunt uitonderhandelen. Liquiditeit is cruciaal. Het hoofd koel houden ook. Net als de realiteit onder ogen zien en daarop acteren. Dat is de basis om met je financeteam aan de slag te gaan. Het kostte heel veel werk, maar ik ben blij dat we de herfinanciering op het droge hebben getrokken. Ook omdat de trends, zoals klimaatadaptatie, verstedelijking en digitalisering, in ons voordeel werken.”

Verhagen vertrekt bij Fugro. De financieel topman stapt over naar ASMI, waar hij per 1 juni aan de slag gaat als CFO. In beurstermen is dat een promotie van een beurswaarde van zo’n één miljard naar tien miljard euro. En van de Midkap-index naar de AEX-index. Op het moment van de bekendmaking van het vertrek daalde de beurskoers van Fugro met vier procent. Dat is welhaast het mooiste compliment dat Verhagen kan krijgen.