Wat is de status van de huidige kapitaalmarkt? Hoe kunnen investeerders toegevoegde waarde bieden aan hun portfoliobedrijven? En wat zijn de gevolgen van de coronacrisis en de huidige lage rente? Acht deskundigen uit de investeringsmarkt beantwoorden die vragen tijdens een digitale thought leadership lunch, georganiseerd door Oracle NetSuite en Executive Finance.
Tjarda Molenaar, Managing Director Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen
“We hadden gedacht dat door de coronacrisis veel bedrijven failliet zouden gaan, maar dat is niet het geval”, stelt een van de investeerders. “We hebben in onze eigen portefeuille maar één bedrijf gehad die in de moeilijkheden kwam. We werken juist al vaak met bedrijven in nood, maar het gaat eigenlijk juist wel redelijk met hen. Dat komt door de overheidshulp, maar ook door het uitstel van betaling bij banken. Het is me soms wel eens te stil.” Een andere venture capitalist reageert daarop: “Er is wel veel gaande, maar dan onder het oppervlak. We hebben in maart toen de crisis zich aandiende veel bedrijven geholpen met scenarioplanning. Wat is de impact op de business? Met de helft van de bedrijven hebben we extra kapitaal opgehaald. Vanuit allerlei hoeken, bijvoorbeeld van banken en van de coronaoverbruggingsregeling. We wilden in ieder geval genoeg cash hebben voor die ondernemingen.”
Marcel Kamphuis, Investment Manager Nimbus
What is going on?
Het beeld in de portfolio van die investeerder is dat het ene bedrijf zwaar geraakt wordt door corona, maar de omzet van het andere bedrijf door het dak schiet. “Dat laatste gebeurde in de medische hoek. Met name hoogtechnologische bedrijven presteren goed en zijn gewild.” Een andere investeerder geeft ruiterlijk toe dat hij een jaar geleden, toen de reisrestricties ingingen, in paniek was. “What is going on? Dat gevoel bekroop me, net als in september 2001, na de aanslagen op de Twin Towers in New York. We deden dus de gordels om en waren voorbereid op een zware rit. We voerden bij onze portfoliobedrijven stresstests uit. We hadden continu overleg met onze teams om groei te temperen en ons klaar te maken. Aan het einde van april hadden al onze ondernemingen zich voorbereid op het ergste. Maar een ramp bleef uit. Dat was ook een les die ik uit de internetbubbel nog wist: Act fast and act stronger. Maar aan het einde van het tweede kwartaal konden we de rem loslaten. Uiteindelijk werd 2020 een van onze beste jaren. In exits die we tegen goede multiples hebben kunnen doen en in nieuwe investeringen.”
Rob Selles, Teammanager Tech Capital bij Oost NL
So far so good
Een van de deelnemers legt de hamvraag op tafel. “Ook wij kennen slechts twee bedrijven die het minder doen en de rest steekt ver boven zijn budgetten uit. Maar dat brengt me wel tot de vraag: hoe verloopt deze crisis verder in de komende twee jaar? Daar ben ik zowel benieuwd als bevreesd voor. Maar: so far so good.” In het begin van de crisis waren veel investeerders bezig om uit te vinden wat er gaande was, constateert een van de deelnemers. “Maar dat duurde eigenlijk maar kort. In de tweede helft van het jaar zagen we al een sterk herstel van investeringen. We zagen wel een shift van nieuwe investeringen naar vooral follow up-investeringen. Kortom, investeerders hebben hun portfoliobedrijven goed gesteund. In de afgelopen maanden van dit jaar zijn de nieuwe investeringen weer aangetrokken. Daarbij komt dat er veel kapitaal is opgehaald voor nieuwe venture capital-fondsen.”
Sterk economisch herstel
Patrick Polak, Managing Partner Newion Investments
Als Nederlanders voor het grootste deel hun vaccin hebben gehad, verwacht een deelnemer een sterk economisch herstel. “Dat zou na de zomer al kunnen komen.” Ook een andere deelnemer is die mening toegedaan. “Consumenten hebben heel veel geld gespaard omdat ze niet naar de horeca of op vakantie konden. Dat geld gaat gespendeerd worden. Om een voorbeeld te geven: een van onze portfoliobedrijven zit in China. Toen daar de lockdown over was, zag je meteen een groeispurt. Echt een volledige ommekeer en veel optimisme in de markt. Ook en vooral consumenten schroefden hun bestedingen op.” Al met al concludeert de investeerder dat er veel geld beschikbaar is en optimisme voor de lange termijn. De vooruitzichten zijn dus goed.
Versnelling naar de toekomst
Joost Holleman, Managing Partner of Prime Ventures
Investeerders hebben voor hun investeringen een voorkeur voor digitaal opererende bedrijven. “Offline wordt steeds meer online en de coronacrisis levert ons een versnelling naar de toekomst op. Daarbij zijn we gelukkig geweest met de staatssteun. Vraag is wel hoe lang die steun aanhoudt. Het goed is dat de coronacrisis de nodige herstructureringen en digitaliseringstrajecten heeft versneld. Dat was nodig. Daarnaast zie je door de lage rente dat waarderingen omhoogschieten. Van huizen, maar ook van ondernemingen, zeker in technologie. Er is een hoop kapitaal dat op zoek is naar rendement en dat zijn weg moeten weten te vinden. Dat kapitaal vindt allerlei wegen, waaronder ook private equity. Vooral omdat die beleggingscategorie het goed heeft gedaan de afgelopen twintig jaar.”
Hoge waarderingen
Peter van Gelderen, Managing Partner Icos Capital
Met zoveel geld dat de markt intrekt, is het de vraag wat de inflatie gaat doen, constateert een van de investeerders. “Dat is the big unknown. Daarbij maak ik me ook zorgen over hoge waarderingen, want hoge waarderingen kunnen alleen maar leiden tot lagere opbrengsten. Omdat managementteams die hoge waarderingen met hun bedrijf nog maar moeten zien waar te maken. Ik denk ook dat er een scheiding komt tussen investeringsmaatschappijen die toch nog goede returns boeken en degenen die dat niet meer kunnen.” Dat speelt vooral in de markt voor start-ups, beschouwt de deelnemer. “Heel veel kapitaal is op zoek naar een unicorn, maar het kunnen niet alleen maar unicorns zijn. Dat is gewoonweg onmogelijk. Als dat dus niet het geval is, heb je een lagere return on investment tegenover het risico dat je neemt.”
Never waste a good crisis
Ronald Wissink, Managing Partner Value Creation Capital
Er worden meer en meer duurzaamheidscriteria gesteld aan participatiemaatschappijen, constateert een deelnemer. “Er komt heel veel geld van institutionele beleggers naar venture capital en private equity toe. Dat creëert nieuwe voorwaarden aan de investeringen. Criteria over environmental, social en corporate governance (ESG, red.) factoren moeten worden meegenomen in investeringsbeslissingen en in het beheer van portefeuilles, ook in venture capital. De vraag van institutionele beleggers is dan ook hoe investeerders hebben geholpen om met deze crisis om te gaan. Daarom is het belangrijk dat we laten zien hoe we hebben bijgedragen.” Een andere deelnemer wijst op de noodzaak voor herstructurering op dit soort momenten. “Never waste a good crisis. We waren in maart en april bij het begin van deze crisis alleen bezig met cash en de cash forecast.” Daar reageert een andere deelnemer op. “Je ziet dat twintig procent van de entrepreneurs geen hulp van zijn investeerder nodig heeft. Die zijn zelf al meerdere keren ondernemer geweest, hebben meerdere crises meegemaakt en kennen het klappen van de zweep. Hen hoef je niet bij te staan. Met de rest plannen we meer, nemen we alle scenario’s door en doen we whatever it takes. Dat kan ook zijn dat het managementteam moet worden vervangen omdat ze niet tegen de taak zijn opgewassen.”
De deelnemers
- Tjarda Molenaar, Managing Director Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen.
- Marcel Kamphuis, Investment Manager Nimbus.
- Rob Selles, Teammanager Tech Capital bij Oost NL.
- Patrick Polak, Managing Partner Newion Investments.
- Joost Holleman, Managing Partner of Prime Ventures.
- Peter van Gelderen, Managing Partner Icos Capital.
- Ronald Wissink, Managing Partner Value Creation Capital.
- Bernardo Krüger, Private Equity & Venture Capital Practice, EMEA Director Oracle NetSuite.
De shockwave opvangen
Een andere investeerder komt met een anekdote. “In het begin van de crisis waren ondernemers nog volop bezig met plannen te maken om mogelijke klappen van de crisis op te vangen. Ze wilden de shockwave aangaan. Drie weken later is het gevoel al dat het niet zo erg wordt als gevreesd. Dan moeten wij als investeerders alsnog hen ervan overtuigen dat het verstandig is om de plannen door te zetten. Waar mijn inbreng begint? Met vragen. Als ik een stom antwoord krijg, vraag ik het nog een keer. Net zolang totdat we ergens komen. Ik ben niet operationeel betrokken. Daar is de CEO voor. Hij of zij moet de antwoorden weten. Vaak hebben we als minderheidsaandeelhouder toch een zetel in de board. Daar voert onze overtuigingskracht over de te voeren strategie de boventoon.”
SPAC’s
Bernardo Krüger, Private Equity & Venture Capital Practice, EMEA Director Oracle NetSuite
Tot slot komt het gesprek op de rol van Special Purpose Acquisition Companies. Een SPAC is een beursgenoteerd vehikel dat geld bij beleggers ophaalt en vervolgens een bedrijf zoekt om mee te fuseren. Daardoor neemt de laatste de beursnotering van de SPAC over. “Het is een alternatieve manier voor een investeerder om een exit te maken”, stelt een van de deelnemers. “Ik hoop wel dat er in het proces waarde wordt toegevoegd, zoals dat bij private equity en venture capital-investeerders wél het geval is. Dat het geen puur speculatieve manier van beleggen wordt.” Daar is ook een andere investeerder bevreesd voor. “Iets dat zo snel opkomt, gaat ook snel weer naar beneden. Ik snap dat het een alternatieve manier voor een exit kan zijn, maar ik zie het ook en vooral als een ballon die kapot kan klappen.” Op de beurs in Amsterdam verschenen er in korte tijd verschillende SPACS, maar in de Verenigde Staten is het fenomeen nog veel groter. “Er is zo freaking veel geld beschikbaar op zoek naar rendement dat alternatieven aantrekkelijk worden en er ook gekke dingen gebeuren. Maar we weten ook: aan het eind van de rit raken ook een hele hoop mensen teleurgesteld.”
Ondanks corona volop investeringen
2020 was helemaal zo slecht nog niet. Dat zien we terug in de cijfers van de Nederlandse Vereniging voor Participatiemaatschappijen. Private equity en venture capital-partijen investeerden ondanks corona in 2020 volop in Nederlandse bedrijven en konden nieuwe fondsen werven. Dat liet hun jaarlijkse marktonderzoek in samenwerking met PwC en internationale partners zien. 6,7 miljard euro ging naar 180 buy-outs en groeiende bedrijven. 900 miljoen werd geïnvesteerd in 300 Nederlandse startups en scale-ups. Daarbij viel volgens de NVP op dat het gemiddelde bedrag per bedrijf anderhalf keer zo groot was als in 2019. “De steunpakketten van de overheid hebben ervoor gezorgd dat ondernemers en investeerders vertrouwen hielden, zelfs als ze geen gebruik maakten van de regelingen”, constateert Tjarda Molenaar, directeur van de NVP. Participatiemaatschappijen haalden maar liefst 6,9 miljard euro op aan nieuw kapitaal op bij beleggers.
Ronald Bruins, hoofdredacteur Executive Finance
Volg Executive Finance op LinkedIn!
lang: en_US
