De markt van fusies en overnames draait overuren. Na een korte periode van stilstand na de uitbraak van het coronavirus, ontstond er meer M&A-activiteit dan we ooit eerder zagen. “M&A is al een jaar booming en ik zie het aantal fusies en overnames voorlopig niet snel afnemen”, zegt Maurice Dercks, partner en M&A-specialist bij Deloitte. “Het coronavirus heeft gezorgd voor ongekend veel beweging in markten.”
M&A is een gevolg van en anticipatie op veranderingen, legt Dercks uit. “Bedrijven en organisaties moeten zichzelf continu aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Door het coronavirus is de dynamiek in veel markten tijdelijk of voorgoed veranderd. Daarnaast is er de beweging naar nieuwe oplossingen en is de toepassing van nieuwe digitale mogelijkheden in een versnelling gekomen. Daardoor is er veel meer noodzaak gekomen tot adaptatie en dat leidt tot kopen en verkopen van bedrijven en bedrijfsonderdelen.”
Drie facetten
Er zijn drie facetten, of het nu crisis is of niet, die van invloed zijn op het aantal fusies en overnames die plaatsvinden: beschikbaarheid van financiering, gebeurtenissen in specifieke markten en sectoren en technologische en maatschappelijke trends. “Er is al jaren ontzettend veel geld beschikbaar, maar tijdens de eerste lockdown was er weinig interesse in overnames. In die periode gaven private-equity- en corporatecliënten aan dat zij een volledige focus hadden op liquiditeit en performance van de business in de portefeuille. Goed begrijpen welke consequenties corona zou hebben voor de business, inventariseren welke maatregelen er konden worden getroffen en kortetermijnliquiditeit kregen meer prioriteit dan het identificeren van overnamekansen. Trouwens, in deze periode van grote onzekerheid was een bedrijf verkopen onaantrekkelijk omdat waardering en financierbaarheid onduidelijk waren. Maar binnen twee maanden merkten wij dat de focus alweer naar buiten werd gericht. Veel bedrijven hadden hun liquiditeit gewaarborgd en een plan voor het komende jaar. Het momentum voor koop en verkoop kwam terug, soms vanwege noodzakelijke aanpassing maar meestal doordat de business goed draaide en eerdere verkoopplannen doorgang konden vinden. De financiële markten normaliseerden, hierdoor zagen investeerders kansen om tegen gunstige condities exits te realiseren en kwamen er weer ondernemingen beschikbaar om te acquireren.”
Meer geld naar private equity
Al decennia lang groeit de hoeveelheid geld die richting private equity gaat. Dercks ziet deze trend zeker continueren. “Omdat investeerders de business strak managen, worden verbeteringen sneller gerealiseerd. Private equity is dus succesvol en daarom willen pensioenfondsen en beleggers steeds meer investeren via deze eigendomsvorm. Private equity is meestal wel beschikbaar om tegenpartij te zijn op corporate deals, ook als de business op dat moment niet goed performed. Voor familiebedrijven is private equity soms de oplossing voor een onoplosbaar opvolgingsprobleem. Ondernemingen leren in een periode van private-equityeigenaarschap dingen die zij normaliter minder aandacht geven. Private equity is een onmisbare schakel geworden in een goed functionerende economie, ze maakt bedrijven efficiënter en consolideert de bedrijfstakken waarin zij investeren.”
Consument draagt bij aan M&A-dynamiek
De consument heeft ook invloed op de M&A-markt. “Tijdens corona zien we dat er meer wordt gespaard en dat resterende uitgaven wijzigen in karakter. Er wordt bijvoorbeeld meer besteed aan luxeartikelen zoals elektrische fietsen omdat er vakantiebudget over is en de restaurants dicht zijn. Zo zien we dat sommige bedrijven die nu plezier hebben van een toegenomen vraag ineens hot assets worden terwijl probleemkinderen over fuseren spreken om het hoofd boven water te houden. Beide effecten zorgen voor meer M&A-activiteit. Verandering creëert immers behoefte om aan te passen en dat leidt tot M&A. Daar komt bovenop dat spaargeld deels ook weer in ondernemingen wordt belegd, via de beurs maar ook via private equity en dat geeft weer een verdere impuls aan M&A-activiteit.”
“Grote bedrijven gaan gewoon door met hun investeringsprogramma’s en groeien door. Maar kleinere bedrijven en consumenten zitten op de centen en zijn voorzichtig. Als je als consument een goede bankrekening hebt kun je je geld momenteel ook niet uitgeven aan bijvoorbeeld buitenlandse vakanties en bij de bank betaal je een negatieve rente. Dus ga je investeren en stop je het in een beleggingsfonds. Die beleggingsfondsen kopen deels aandelen van beursgenoteerde bedrijven, maar het geld gaat ook naar private equity. Als de consument dus deels minder geld uitgeeft, zorgt dat aan de andere kant voor een extra push in M&A.”
In deze tijd is geld ophalen voor groei en overnames relatief gemakkelijk, en niet alleen voor private equity
Geld ophalen makkelijk
De hoeveelheid beschikbaar geld is al jaren enorm en neemt verder toe als gevolg van de grote monetaire stimuleringsprogramma’s in de VS en Europa. Dercks: “In deze tijd is geld ophalen voor groei en overnames relatief gemakkelijk, en niet alleen voor private equity. We zien dat het aantal beursemissies – al dan niet via een SPAC – snel toeneemt en dat private-debtfondsen marktaandeel winnen. Hierdoor heeft de beschikbaarheid maar ook de prijs van financiering weinig te lijden gehad onder de coronacrisis. Dat betekent dat ondernemingen die de ambitie hebben om versneld te groeien met nieuw eigen of vreemd vermogen nu momentum hebben om dat te realiseren. En voor bedrijven die nu de wind in de rug hebben, is dat nog meer van toepassing.”
Versnelde ontwikkelingen
De digitalisering ging al snel, maar voltrekt zich nu nog sneller. De partner van Deloitte somt een aantal effecten op van corona op technologische toepassingen: “Wij werken en kinderen studeren vanuit huis, we kopen veel meer via internet, vrijetijdsbesteding en zelfs cultuur duiken de digitale wereld in, en als gevolg nam onze mobiliteit sterk af. Enquêtes vertellen ons dat negentig procent van onze medewerkers na de coronacrisis een paar dagen per week thuis wil blijven werken, en naar Londen vliegen voor één meeting is misschien verleden tijd. Nieuwe businessmodellen en IT-oplossingen vormen heel snel een nieuwe realiteit die maar beperkt teruggedraaid gaat worden. Dit betekent dat bedrijven die blijvend worden geraakt door deze wijzigingen zich heel snel moeten aanpassen aan de nieuwe realiteit om te kunnen voortbestaan. Zij moeten niet in overlevingsmodus staan en afwachten tot de coronacrisis voorbij is, maar in veranderingsmodus gaan. Dat zien we veel gebeuren nu.”
Maurice Dercks: “Na jaren overwegend focus op rendement zien we meer en snellere beweging richting responsible business en duidelijkheid over de waardeketen”
Maatschappelijke invloeden
De coronacrisis heeft ook maatschappelijke invloeden op de zakenwereld in een stroomversnelling gebracht. Dercks: “Na jaren overwegend focus op rendement zien we meer en snellere beweging richting responsible business en duidelijkheid over de waardeketen. De coronacrisis jaagt de discussies over onze gezondheid, veiligheid, vervuiling en opwarming van onze planeet, corruptie en misbruik van arbeiders verder aan. Consumenten, beleggers en ondernemingen willen duidelijkheid over schadelijke effecten van zakendoen en accepteren deze steeds minder. We lezen ook dagelijks over de gevolgen van door corona verstoorde waardeketens waardoor bedrijven in de problemen komen. Door dit soort factoren zullen sommige businessmodellen simpelweg eindigen en zien we andere bedrijven een terugtrekkende beweging maken uit bepaalde regio’s of proberen hun operatie anders in te richten. Bedrijven die deze maatschappelijke boot missen zullen daar uiteindelijk de rekening voor krijgen gepresenteerd. Ondernemingen die zich wel aanpassen, worden winnaars in hun markt. Deloitte wil graag een rol spelen in deze belangrijke transitiefase en M&A is daar maar één onderdeel van. Wel een belangrijk onderdeel.”
Overnameproces veranderd
Ook het overnameproces zelf is als gevolg van het coronavirus ingrijpend veranderd. “Even een bedrijf bezoeken is vanwege alle beperkingen lastiger. Daarnaast lopen er allerlei corona-effecten door de cijfers van bedrijven. Als een bedrijf als gevolg van de coronacrisis veel groei of krimp heeft laten zien, of eenmalige kosten en subsidies, hoe bepaal je dan hoe omzet en marges zich in de komende vijf jaar gaan ontwikkelen? Dat is soms een onmogelijke vraag om antwoord op te geven, en het is niet altijd in het belang van een verkoper om een zo juist mogelijk beeld te schetsen. We zien soms dat verkopers een heel rooskleurig beeld schetsen, terwijl managementteams in deze tijd niet in staat zijn de toekomst goed in te schatten. Dat is een riskante situatie waarin een koper dan de uitdagende taak krijgt om met zijn adviseurs zelf het juiste beeld te vormen over de toekomst van een sector.”
Noodzaak tot adaptatie
De coronacrisis heeft bestaande trends in een versnelling gebracht en een toenemend aantal sectoren is permanent veranderd. Dercks stelt dat de nodige aanpassingen van ondernemingen de komende jaren veel M&A-activiteit gaan veroorzaken en dat sommige overnames nu nog meer aandacht vragen dan voorheen. “In deze tijd is er erg veel financiering beschikbaar voor overnames en steeds vaker zal het realiseren van een transactie voor een bepaalde kopersgroep van wezenlijk belang zijn. Dit heeft allebei een prijsopdrijvend effect. Tegelijkertijd bestaat er soms onvoldoende duidelijkheid over de toekomst en de performance van de onderneming in kwestie, dit maakt het risico groter dat er teveel wordt betaald. Het is dus cruciaal om een realistisch beeld van de onderneming en haar nabije toekomst te vormen, en om tijdig gedetailleerde waardecreatieplannen te maken die een goed bod ondersteunen en daarmee de kans op succes groter maken.”
