Het economische herstel zet stevig door, de zoektocht naar rendement duurt voort en de huizenprijzen stijgen alsmaar door. Tegen die achtergrond is het van belang om de toenemende kwetsbaarheden en risico’s voor de financiële stabiliteit niet uit het oog te verliezen.
In het maandag verschenen Overzicht Financiële Stabiliteit beschrijft De Nederlandsche Bank deze kwetsbaarheden, die vooral gerelateerd zijn aan risicovol gedrag op financiële markten en op de woningmarkt. Daarnaast leert een nieuwe klimaatstresstest ons dat financiële instellingen via hun vastgoedblootstellingen fors geraakt kunnen worden door overstromingen, vooral als klimaatverandering onverminderd doorzet.
Vooruitzichten verder verbeterd
De economische vooruitzichten zijn sinds het voorjaar verder verbeterd en veel sectoren zijn inmiddels volledig hersteld van de economische crisis als gevolg van de coronapandemie. De forse steunpakketten hebben de schade beperkt en het macro-economische herstel ondersteund.
Klaas Knot, president DNB: “De coronapandemie lijkt goeddeels onder controle, en onze economie groeit weer in een fors tempo. Maar dat betekent niet dat we achterover kunnen leunen. Dit is juist het moment dat kwetsbaarheden en risico’s zich opbouwen.”
“Dit is juist het moment dat kwetsbaarheden en risico’s zich opbouwen”
Klaas Knot
Risicovol gedrag op financiële markten neemt toe
Financiële markten zijn nog steeds overwegend optimistisch gestemd. Aangewakkerd door de ongekend lage rente is er al langer – ook voor de coronapandemie – sprake van een zoektocht naar rendement. Aandelenprijzen zijn historisch hoog, de vergoeding voor kredietrisico is laag en de uitgifte van risicovolle schulden, vaak ook met een grote hefboom, is verder toegenomen.
De alsmaar stijgende prijzen van risicovolle beleggingen leunen sterk op de veronderstelling dat de rente nog lange tijd laag blijft. Dat maakt financiële markten kwetsbaar voor een omslag in het marktsentiment. Vooral in een scenario met structureel hogere inflatie- en renteniveaus kan de waardering van risicovolle beleggingen snel onder druk komen te staan.
Klimaatrisico’s bedreiging voor de financiële stabiliteit
Om de risico’s van klimaatverandering voor financiële instellingen te onderzoeken, analyseert de DNB in een nieuwe klimaatstresstest ruim 700 miljard euro aan vastgoed. Meer dan de helft hiervan ligt in delen van Nederland die kwetsbaar zijn voor overstromingen. Een ernstige overstroming leidt tot forse schade aan gebouwen en een economische terugval die de Nederlandse financiële sector stevig kan raken. De financiële risico’s van klimaatverandering onderstrepen het belang van het tijdig inzetten van de transitie naar een klimaat-neutraal gebouwde omgeving. Ook is het van belang dat de financiële sector klimaatgerelateerde risico’s nadrukkelijker meeneemt in het risicobeheer.
