Ik ben opgegroeid met de gedachte dat Shell een onverwoestbaar bedrijf is dat nooit zal ophouden te bestaan. Mijn moeder ging er in 1948 als 19-jarige werken. Ze ging twee keer zoveel verdienen en bouwde een pensioen op. Dat was destijds uitzonderlijk. Mijn vader belegde in 1984 zijn erfenis in aandelen Koninklijke. Hij roemde de hoge en stijgende dividenden. De verlaging van het dividend in 2020 heeft hij gelukkig niet mee hoeven te maken.
Het ging al lang niet meer zo goed met deze beursparel. Fossiele brandstoffen zitten in het verdomhoekje. Het beheersen van het klimaatprobleem zal kostbare investeringen vergen en het is nog maar de vraag of de traditionele energiemaatschappijen in de toekomst wel zo belangrijk zullen blijven. Die toekomst ziet er toch al niet geweldig uit. Zo staat het bedrijf in ons land extra onder druk. De uitspraak in de Urgenda-zaak maakt het klimaatprobleem alleen nog maar nijpender. In ons land kampt het bedrijf via haar dochter NAM met de gevolgen van de aardbevingsschade. Er is een reële kans dat er een hoge rekening betaald moet worden. Niet voor niets trok Koninklijke Olie de garanties aan de NAM in.
Verder heeft het bedrijf een groot belang in Amerikaanse olievelden verkocht. De baten van 8 miljard dollar wil het teruggeven aan de aandeelhouders. Die aandeelhouders roeren zich steeds meer. Verschillende partijen willen een splitsing in twee bedrijven – een klassiek olie- en gasbedrijf en een bedrijf dat in hernieuwbare energie investeert – afdwingen. Dit alles maakt dat de druk om te presteren toeneemt, terwijl de kosten stijgen.
Geen vreemde keuze
In dit licht is de keuze van de Koninklijke om een volledig Brits bedrijf te worden niet vreemd. In het VK hoeft men geen dividendbelasting te betalen. Bovendien kan men door naar het VK te verhuizen het risico van grote claims verminderen. Het was niet de vraag of maar wanneer men zou vertrekken.
De politieke reactie op de aankondiging van vertrek heeft mij verbaasd. Als een haas bood het kabinet aan om alsnog de dividendbelasting af te schaffen. Waarom toch? We klagen steen en been dat de grote multinationals de belastingdruk weten te ontwijken. We zijn het er roerend over eens dat ook de grote bedrijven gewoon moeten betalen. Maar ze hoeven maar te kikken en de principes gaan overboord.
Enorme dynamiek
Maar dat is niet wat mij echt stoort. Snappen we nou echt niet dat de Koninklijke tot de oude economie hoort? Kijk naar de AEX. ASML, Adyen en Prosus zijn de nieuwe beursgiganten. De oude ABN AMRO is uit de AEX verdwenen. De economie heeft een enorme dynamiek waardoor nieuwe bedrijven opkomen en oude verdwijnen. Aanvaard dat en laten we ons richten op de vooruitgang. Never Sell Shell was een oude beurswijsheid. Ook dat is geschiedenis.
Auteur: Jaap Koelewijn
