Beleggers verenigd in de European Investors-VEB zeggen zich al langer zorgen te maken over de kwaliteit van de accountantscontrole. “Accountants moeten meer dan ooit hun maatschappelijke waarde aantonen.”
Dat schrijft de vereniging in haar jaarlijkse Accountantsbrief, gericht aan de zes zogeheten OOB-accountantsorganisaties. Dat zijn Deloitte, EY, KPMG, PwC, BDO en Mazars. “De beoogde cruciale onafhankelijke rol van de accountant voor het functioneren van de financiële markten wordt in de praktijk nog onvoldoende ingevuld. Cultuur- en structuurveranderingen worden volgens de beleggersorganisatie ‘niet voortvarend genoeg’ doorgevoerd.” De VEB verwijst naar een onderzoek van de Autoriteit Financiele Markten die onlangs aangaf dat een op de drie wettelijks controles niet aan de eisen voldoet. Over de communicatie naar de gebruikers van de controle zegt de vereniging: “Het is noodzakelijk dat er een verdiepingsslag wordt gemaakt in de informatiewaarde van de uitgebreide controleverklaring.”
Lees ook: ING verwacht problemen door tekort aan accountants
Meer herkenbare positie van fraude
European Investors-VEB zegt al langer te pleiten voor een grotere en meer herkenbare positie van fraude (encontinuïteit) in de accountantscontrole. “Dat is in onze ogen een logisch uitvloeisel van de publieke taakvan accountants. Het is ook een thema waar tot op heden geen tastbare progressie is geboekt. Om het functioneren van accountants verder in lijn te brengen met de eisen en verwachtingen van het maatschappelijk verkeer is cruciaal dat in de controleverklaring een volwaardige fraudeparagraaf wordt opgenomen. Die aparte fraude paragraaf mag geen verwaterend effect hebben op het conceptvan de key audit matters. De fraudeparagraaf moet een aanvulling zijn op de uitgebreide controleverklaring, geen vervanging van één van de onderdelen.”
Bedrijfsspecifieke toelichting
De toegevoegde waarde van een fraudeparagraaf zit volgens de beleggingsvereniging in een aantal onderdelen. “De bedrijfsspecifieke toelichting van de door de accountant gemaakte risicobeoordeling, het entiteit specifiek benoemen van de geïdentificeerde frauderisico’s en het in detail beschrijven van de wijze waarop op die frauderisico’s is ingespeeld (auditresponse).” In het bijzonder wijst de VEB op de noodzaak om de bevindingen toe te spitsen op de specifieke omstandigheden van de gecontroleerde onderneming. “De doelstelling van fraude paragraaf moet zijn om de gebruiker expliciete en unieke informatie te bieden over de controle en de gecontroleerde entiteit. Ook als de accountant niet is gestuit op significante risico’s verdient dat een vermelding.Tot op heden ontbreken dergelijke aspecten in controleverklaringen. Daarin wordt nu nog slechts volstaan met een generieke opsomming van verrichte werkzaamheden en het herhalen van passages uit de Standaarden. Dat maakt dat een inhaalslag onvermijdelijk is teneinde de rapportering op het vereiste niveau te krijgen.”
Lees ook: Big four accountantskantoren bij populairste werkgevers ter wereld
Niet verschuilen achter controlecliënt
De VEB vindt ook dat de accountant zich bij de rapportering over fraude niet moet verschuilen achter de controlecliënt en geheimhouding. “Het door diverse kantoren aangevoerde argument dat de accountant geen nieuwe informatie openbaar zou mogen maken – dat wil zeggen informatie die niet door de controlecliënt in het bestuursverslag is verstrekt – is niet valide. Die stellingname is in onze ogen een miskenning van de eigen verantwoordelijkheid van de accountant.Het maatschappelijk verkeer verlangt bovendien van accountants dat deze transparant is over zijn werkzaamheden verricht in het kader van frauderisico’s en de daaruit voortvloeiende conclusie.”
Informatiewaarde is groter geworden
De uitleg van accountants over hun controlewerkzaamheden is met de komst van de uitgebreide controleverklaring verbeterd, zegt de VEB ook. “Het benoemen van de key audit matters (kernpunten van de controle)heeft ertoe geleid dat de informatiewaarde van de controleverklaring groter is geworden.” European Investors-VEB benadrukt dat er nog voldoende ruimte is voor een verdere doorontwikkeling van de toelichting bij de kernpunten van de controle. Accountants kunnen meer gedetailleerd ingaan op de concreet verrichte controlewerkzaamheden per risicogebied en de resultaten daarvan. Ook komt het de informatiewaarde ten goede als per kernpunt van de controle een met argumenten omkleed oordeel wordt gegeven of het risico op een materiële onjuistheid in de jaarrekening ten opzichte van het voorgaande jaar is gewijzigd.”
Ook de gevolgen van de coronapandemie op de controle vragen volgens de VEB om extra aandacht. De VEB rekent op een “transparante jaarrekening en bestuursverslag” en ziet uit naar de discussie met de accountant op de aandeelhoudersvergadering.
Lees ook
Overname moet wankele accountant Accon redden
Onderzoek: model met twee accountants verbetert controle niet
AFM: voer dialoog met accountant over materialiteit in jaarrekening
