Inflatie is heel moeilijk te voorspellen. Zo niet onmogelijk. En dat geldt zeker ook voor de huidige inflatie. Twee jaar geleden waren de voorspellingen voor de komende vijf jaar voor de inflatie laag. We kunnen nu wel de conclusie trekken dat de markt er behoorlijk naast zat en een inflatie van ruim zes procent niet had voorzien.
Het gaat mij alleen te ver om te zeggen dat de inflatie nu extreem hoog is. Eind jaren 70 van de vorige eeuw zaten de inflatie en nominale rentestanden in de dubbele cijfers. Dat was pas hoog! Op dat niveau zitten we nog lang niet. Iedereen maakt er problemen van, terwijl ik ze nog niet zie.
Politiek drukmiddel
Wat alleen wel een issue is, is dat de inflatie voor een groot deel komt door de hoge energiekosten. Olie zit in bijna alles wat we produceren en consumeren. Neem maar zoiets als een plastic boterhamzakje. Als de olieprijs flink hoger is, beïnvloedt het de economie in negatieve zin. Dit doet me denken aan 2014. Aan het begin van het jaar kostte een vat olie meer dan honderd dollar. Nadat de OPEC de grip ietwat verloor en er concurrende aanbieders uit de Verenigde Staten kwamen daalde de prijs naar vijftig dollar. Pas toen wist de Europese economie zich goed te herstellen. Maar dit kwam niet zo zeer door beleid van de Europese Centrale Bank. De huidige olieprijs van tachtig dollar drukt de activiteit in Europa en de VS en daar komt nog bij dat de gasprijs als politiek drukmiddel wordt gebruikt door Vladimir Poetin. Er bestaan serieuze twijfels over de leveringszekerheid hiervan.
Woord tijdelijk is passend
Als je kijkt naar de hoge energiekosten zijn de zorgen over de inflatie wel enigszins terecht, maar toch denk ik dat het woord tijdelijk passend is. De toeleveringsproblemen vanuit China, van onder andere chips, worden langzamerhand opgelost. Daar gaat misschien nog een jaar overheen, maar die problemen worden minder. De inflatie loopt dus misschien nog wat op, om vervolgens af te nemen. En daarna? Het is de verwachting dat de arbeidsmarkten in Europa en de VS krapper worden vanwege een hoge uitstroom als gevolg van veel gepensioneerden. Dat drukt de lonen omhoog en dat resulteert weer in inflatie. Maar dat speelt pas over vijf jaar en op die voorspelling zet ik zeker geen geld in.
Doorrekenen
Ondanks dat het nog wel meevalt hoe hoog de inflatie momenteel is, heb ik toch een advies voor de CFO. Links- of rechtsom krijgt iedere onderneming last van de inflatie. Als je het dus door kunt rekenen in je prijzen en producten, dan zou ik dat zeker doen.
Prof. dr. Casper de Vries, hoogleraar monetaire economie aan Erasmus School of Economics en raadslid bij de WRR.
