In West-Europa vond in Q4 van 2022 wereldwijd de grootste stijging van het vertrouwen in de economie plaats. De dalende inflatie en het zachte weer geven hoop voor een positieve vooruitblik op de Europese economie in 2023. Het beeld is echter niet volledig rooskleurig: de groei in het vertrouwen heeft tot dusver een kleine impact op de zwakke economie.
Dat blijkt uit de Global Economic Conditions Survey (GECS), een wereldwijde enquête van IMA en ACCA onder meer dan 1700 accountants, die de status van de huidige economische situatie laat zien door de ogen van leidende financiële professionals.
Groei vertrouwen in West-Europa heeft weinig invloed op zwakke economie
De oorlog tussen Rusland en Oekraïne zorgde ervoor dat de West-Europese vertrouwensindex in Q3 daalde tot onder het dieptepunt van 2020, terwijl de bezorgdheid over Europa’s energiezekerheid toenam. In Q4 is het vertrouwen weer toegenomen, nu de hoop groeit dat Europa over voldoende energiereserves beschikt om de zachte winter door te komen. Desalniettemin blijven de macro-economische indexen voor kapitaaluitgaven en werkgelegenheid op een stevig neerwaarts pad. Daarnaast is de Europese Centrale Bank (ECB) steeds verkrappingsgezinder geworden uit vrees voor een hogere looninflatie. Er is weliswaar geen onmiddellijke dreiging meer van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne voor de rest van Europa, maar de vertraagde effecten van Europa’s monetaire verkrappingen kunnen de Europese economie in 2023 nog steeds negatief beïnvloeden.
Dalende inflatie
Lage energieprijzen waren verantwoordelijk voor het gros van de afname van de inflatie in de eurozone. De economische activiteit in de eurozone blijft echter zwak. De samengestelde PMI van S&P Global voor de eurozone zakte onder de 50 indexpunten. Ondanks een aanzienlijke vertraging van de economische activiteit blijft de prijsdruk toenemen. De geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP) kwam in december uit op 5,2% – tweeënhalf keer de inflatiedoelstelling van de ECB. De arbeidsmarkt in Europa is nog steeds extreem krap. De werkloosheid in de eurozone zit met 6,5% op het laagste punt van deze cyclus, maar beleidsmakers blijven vrezen voor een loon-prijsspiraal. De arbeidsmarktkrapte is ook terug te zien in Nederland, waar in Q4 fors meer bedrijven ontslagvergunningen hebben aangevraagd bij het UWV vergeleken met Q3. Dit kan verklaard worden door de sterk gestegen energiekosten, de hoge inflatie en het terugbetalen van de uitgestelde belasting en de te veel ontvangen coronasteun. Nu de ECB de rente gaat verhogen, neemt ook het risico van onbedoelde gevolgen, zoals het verhogen van andere rentetarieven, aanzienlijk toe. Volgens de eigen indicatoren van de ECB is de systeemstress in de eurozone nog steeds hoger dan tijdens de pandemie.
